Afganistan'a milyarlarca dolar yardım sözü

Londra’da bugün başlayan Afganistan Konferansı’na 60 ülkeden gelen üst düzey temsilcilerin yanı sıra 12’den fazla uluslararası kuruluş katılıyor. İki gün sürecek olan konferansın ana gündem maddesi ise ülkenin yeniden inşası çerçevesinde 2010 yılına kadar yapılacak yardımlar. 60 dolayındaki heyet tarafından imzalanmayı bekleyen 15 sayfalık ‘Afganistan Paktı’ üç önemli bölümden oluşuyor. Birincisi güvenlik, ikincisi devlet yönetimi, insan hakları ve yasalar, üçüncüsü ise ekonomik ve sosyal kalkınma.

Bu yönde milyarlarca dolarlık yardım sözünde bulunan donör ülkeler, aynı zamanda yardımların yerine ulaşıp ulaşmadığını tartıştılar. Karzai hükümetinin, yardım paralarının büyük bölümünün yanlış ellere geçtiği şeklindeki şikayetleri, yardımlar kadar yardımların nasıl kullanılacağının da konferans gündemine alınmasına neden olmuştu.

“Yardımlar devam edecek”

Ancak herşeye rağmen Afganistan’a yardımların devam edeceğini belirten NATO Genel Sekreteri Jaad de Hoop Scheffer, Batı’nın Afganistan’da başarılı olduğunu ve bu ülkenin ayakları üzerinde durmasına yardım edecekleri mesajını verdi. ABD Dışişleri bakanı Condoleezza Rice ise Londra konferansının açılışındaki konuşmasında şimdiye kadar önemli mesafe katedildiğini anlattı.

Rice, “ABD ve müttefiklerinin Taliban’ı ülkeden kovmalarından sonra Afgan halkı uluslararası toplumun desteğiyle özgürlüğü tatmaya başladı. Bundan dört yıl önce Bonn’da buluştuğumuzda amacımız, kendini yöneten bir Afganistan yaratmaktı. Afganlar’ın kısa zamanda yeni bir anayasa hazırlayıp piyasa ekonomisine alışacaklarına, milyonlarca seçmenin hayatında ilk kez hür iradesiyle devlet başkanını ve meclisi seçebileceğine kısa süre öncesinde kadar kimse ihtimal vermiyordu” dedi.

Afganistan Konferansı’na evsahipliği yapan İngiltere Başbakanı Tony Blair de açılış konuşmmasında şunları söyledi. Blair, “Konferansın amacı, bizi Afganistan’a her türlü yardımda bulunmakla yükümlendiren Londra Anlaşması’nın imzalanmasıdır. İngiltere önümüzdeki üç yılda 500 milyon sterlin’lik yardımda bulunmayı taahüt ediyor” şeklinde konuştu.

Haşhaş ekimi

Afganistan’daki en büyük sorun ise haşhaş ekiminden kaynaklanıyor. Helmand vilayetinin %90’ında haşhaş ekiliyor. İngiltere, bu nedenle bölgedeki asker sayısını 5700’e çıkarmak amacında. Devlet Başkanı Hamid Karzai İngiliz birliklerinin istikrar ve güveni sağlamakla yetinmelerini ve üreticiye müdahale edilmemesini isteyerek ve bunun hükümetin görevi olduğunu dile getirdi:

Karsai, “Haşhaş ekimi yapılan arazinin %21 oranında daraltılıp çiftçinin yeniden meyveciliğe başlamasını sağladık. Kara yolları şebekesinin geliştirilmesiyle ticaret ve umutlar arttı. Bu şekilde devam edersek birkaç yıla kadar haşhaş ekimi biter” şeklinde sözlerini sürdürdü.

Demokratikleşme süreci tartışılıyor

Çarşamba günü sona erecek olan Londra konferansında donör devletlerin Bonn buluşmasında start verilen demokratikleşme sürecine ne ölçüde güvenebilecekleri tartışılıyor. Afganistan’ın uzun tarihinde hiç bugünkü kadar demokratik bir ülke olmadığı kesin. Kabil’deki meclisin kadın üye sayısı, bütün parlamentoların anası sayılan Avam Kamarası’ndaki kadın milletvekillerinin sayısından fazla.