Aceh'te köyler haritadan silindi

Depremin merkez üssü Endonezya’ya bağlı Sumatra Adası’nın kuzeyindeki Aceh’te bütün köyler haritadan silindi. Bölgede çok az bina sağlam kalabildi. Sadece Endonezya’da 80.000 kişinin öldüğü sanılıyor. Ülkenin en kötü durumda olan bölgesi ise Aceh Eyaleti. Aceh Eyaleti’nin başkenti Banda Aceh önce depremle sarsıldı, daha sonra da sel sularına maruz kaldı.

10 metreyi bulan dev dalgalar, Sumatra’nın kuzey ucundaki bu bölgeyi birkaç dakika içinde yerle bir etti. Afetten günler sonra bile, saat başı ölü sayısında artış kaydediliyor. Sumatra’nın batı kıyılarındaki çok sayıda yerleşme merkezinin de dış dünya ile bağlantısı hala kesik.

Yardım malzemeleri sevkedilemiyor

Eyalet başkentinin havalimanında yardım malzemeleri birikmiş durumda. Ancak bunların sevkinde bazı güçlüklerle karşılaşılıyor. Endonezya Ulusal Arama ve Kurtarma Timi’nden Tümamiral Yayun Riyanto çalışmalar konusunda DW’ye şu bilgileri verdi:

“Tüm güçlerimizi oraya yönlendirdik. Elimizdeki tüm uçakları afet bölgesi için kullanıyoruz. Ancak cesetlerin kaldırılmasında büyük güçlüklerle karşılaşıyoruz, çünkü bu işlemin çok çabuk yapılması gerekiyor. Birçok bölgeye ancak havadan ulaşabiliyoruz. Ama birçok bölgedeki çalışmalarımızda ağır iş taşıtları ve makinalara ihtiyacımız var.”

Bölgeye giriş izni

Müslüman bir bölge olan Aceh’e 1976 yılından beri kanlı bir iç savaş hakim. “Özgür Aceh” adı kurtuluş hareketi, Endonezya merkezi hükümetine karşı yıllardan beri silahlı mücadele veriyor. Aceh’te 2003 yılından bu yana da savaş yaşanıyor ve eyalet askeri yönetim idaresi altında. Bu nedenle yabancı gazeteciler ile yardım kuruluşlarının bölgeye girmesine izin verilmiyordu. Ancak afetin boyutları su yüzüne çıkmaya başlayınca bu resmi politika değişti ve salı gününden itibaren bölgeye girişlere izin verilmeye başlandı.

Endonezya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Yuri Thamrin, bu konuda “Prosedür olağanüstü durum nedeniyle basitleştirildi. Sevkiyat uçakları şimdi doğrudan Medan ve Banda Aceh havalimanlarına uçabiliyorlar. Yabancı timlere bölgede iki haftalık vize veriliyor, vizeler iki hafta daha uzatılabiliyor. Aceh’te olağanüstü durum var, bu yüzden yurtdışından gelecek tüm yardımları memnuniyetle kabul ederiz” diye konuştu.

Gerillalar silah bıraktı

“Özgür Aceh” hareketine bağlı gerillalar da uzlaşmaz tavırlarını bırakmış görünüyorlar. Nitekim sürgündeki gerilla lideri Malik Mahmud, afet nedeniyle operasyonların durdurulduğunu açıkladı.

Bazı uzmanlar, bu facianın belki de savaşan tarafları barışçıl bir çözüme zorlayacağı görüşünü savunuyor. Çünkü Endonezya’nın yeni Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono, bir ay önce de Aceh halkına özerklik vaadinde bulanarak, sembolik barış dalı uzatmıştı.

Takımadaların akıbeti bilinmiyor

Eyaletin güneyindeki Meulaboh kentininin yüzde 90’ının tahrip olmuş durumda. Sumatra önlerindeki takımadaların akıbeti hala bilinmiyor. Havadan elde edilen ilk enformasyonlar, durumun hiç de iyi olmadığını gösterir nitelikte. Ulusal Arama ve Kurtarma Timi’nden Zainul Tahar’ın sözleri oldukça çarpıcı:

“Aceh’in kuzeyindeki Sabang adasının üçte ikisi sular altında. Batıdaki Simeuleu adası ile Banyak takım adaları tamamen yerle bir olmuş durumda. Helikopterlerle adaya inemediğimiz için, gıda maddelerini havadan atmak zorunda kaldık.”