ABD askeri operasyonlardan vazgeçmiyor

Vietnam Savaşı’nı Irak Savaşı ile kıyaslayanlar olsa da, aslında iki savaş birbirinden farklı. Washington, Vietnam Savaşı’nın içine yavaş yavaş kaymıştı. Irak’ta ise, Washington’un kendi isteğiyle başlattığı ve zaferle sona erdiğini ilan ettiği bir savaş söz konusu. Ve bu savaş şu anda ABD için tahammül edilmez bir gerilla savaşına dönüşme eğiliminde.

Bu noktaya kadar gelinen aşamalara bakarsak, 1980’de Tahran’daki Amerikan Büyükelçiliği’nde tutulan 52 rehinenin kurtarılması girişimi, Amerikalılar'ın ilk başarısız kaldığı operasyondu. Bu operasyon, sadece Amerikan çıkarlarına hizmet etse de, 1982 yılının Ağustos ayında Fransız askerleriyle birlikte Beyrut’a çıkan deniz piyadelerinin görevi, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün Lübnan’dan tahliyesine eşlik etmek ve Lübnan Savaşı’nın sona ermesini sağlamaktı.

Ancak barış tesis edileceğine, bu defa Lübnan’da iç savaş başgösterdi. Amerikalılar bu kez de “çokuluslu birlikler” çerçevesinde Fransız ve İtalyan askerleriyle birlikte Lübnan’da asayiş ve huzurun sağlanması görevini üstlenerek, Lübnan’a geri döndüler. Ancak bu uluslararası birlik de zamanla aşırı görüşlü Lübnanlılar'ın hedefi haline geldi ve Amerikan askerleri 1984’te nihai olarak Lübnan’ı terkettiler.

Aynı dönemlerde Amerikan birlikleri, Karayip adası Grenada’daki Marksist devlet başkanını devirmek üzere adayı işgal ettiler. 1989 yılında ise, uyuşturucu ticaretinin başı olduğu gerekçesiyle Panama Devlet Başkanı Manuel Noriega’yı devirmek üzere operasyon düzenlendi. Bunlar, ABD’nin klasik hegomonyacı politikalarını askeri yollardan uygulama yöntemleri olarak bilinir. ABD’nin Libya’ya 1986’da düzenlediği hava operasyonu ise farklı. Bu operasyon, Amerikan askerlerinin Berlin’deki bir diskotekte suikasta kurban gitmelerinin sorumlusu olarak gördüğü Libya yönetimini cezalandırma eylemiydi.

Amerika bu operasyonla artık dünya jandarmalığı görevine ısınmaya başladı. Kuveyt’in 1991 yılında Irak tarafından işgal edilmesi kapsamında da Washington bu rolünü başarıyla sürdürdü. Batılı ve Arap müttefikleriyle birlikte oluşturduğu koalisyon güçlerinin yardımıyla Irak’ı Kuveyt’ten çıkarttı.

Dünya jandarmalığı yaptığı başka bir kriz bölgesi ise Somali’ydi. Ancak 18 askerini yitirmesinden sonra 1993’te bu ülkeyi de terketti. 1994 yılında ise Amerikan birlikleri Haiti'nin devrik Devlet Başkanı Jean-Bertrand Aristid’i yeniden iktidar koltuğuna oturttular ve 5 yıl sonra ülkede gerçek bir barış ortamı sağlanamadan bu ülkeden çekildiler.