AB müzakerelerine “siyasi kriter” pürüzü
17 Mart 2006Yunanistan, Kıbrıs ve Fransa’nın başını çektiği bazı Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerinin siyasi koşullara bağlanması için bastırmaları, AB’yi ikiye böldü. Siyasi kriter sorunu ilk olarak AB müktesebatını oluşturan 35 başlıktan ikincisi olan Eğitim ve Kültür Dosyası'nda baş gösterdi. AB’nin bu üç ülkesi, ikinci Dosya'da müzakerelerin açılması veya kapatılması için ‘Ankara’dan azınlık hakları ve kültürel haklara uyması istensin’ diyerek bu konuda diretiyorlar. Ankara ise ‘teknik’ olarak gördüğü bu sürecin siyasi arenaya taşınmak istenmesinden rahatsız.
İki cephe oluştu
Yunanistan ve Kıbrıs, Türkiye’den, ‘daha fazla taviz’ kopartmak, Fransa ise, müzakere sürecini yavaşlatmak amacıyla, bu fasılda ‘performans kriteri’ oluşturulmasını istiyor. Eğer AB üyesi üç ülke istediklerini Dönem Başkanı Avusturya’ya kabul ettirebilirse, o zaman Kültür ve Eğitim bölümünde müzakerelere başlanması veya bu Dosya'nın sonuçlandırılması, Türkiye’nin azınlık haklarında ve kültürel haklarda onayladığı reformları uygulamaya geçirmesine bağlanacak. Brüksel özellikle de üzerinde uygulama sorunu yaşanan Vakıflar Kanunu ve Kütçe yayın hakkı ve eğitim konularını gündeme getirmek istiyor.
AB kaynakları, ‘Bu tartışmanın sonuçlanması aylar alabilir. Bu nedenle Eğitim-Kültür başlığındaki müzakereler büyük ihtimalle bu yılın ikinci yarısında Dönem Başkanlığı koltuğuna oturacak Finlandiya’ya kalır’ yorumunu yapıyorlar.
Ankara tedirgin
Ankara ise bu tartışmaların emsal teşkil ederek müzakerelerin diğer bölümlerine yansıtılmasından endişe ediyor. AB’nin hiç bir aday ülkesine ilişkin, şimdiye kadar böyle bir tartışma yaşanmamıştı. Bu da, şimdiden Türkiye’nin üyelik sürecinin ne kadar zorlu geçeceğinin kanıtı olarak görülüyor.