8 örnekte ucuz petrolün Afrika'ya etkisi

Nijerya: Borç batağındaki zengin ülke

Afrika'nın en büyük ekonomisi Uluslararası Para Fonu'na (IMF) göre ihracat gelirinin yüzde 80'ini petrolden elde ediyor. Devlet bütçesi petrol satışlarıyla finanse ediliyor. Londra'daki ekonomik araştırma şirketi BMI Research'ın Afrika analizleri uzmanı Francesca Beausang, petrolün ucuzlaması yüzünden Nijerya'nın bütçe açığının ikiye katlanmasının beklendiğini söyledi.

Financial Times gazetesinin haberine göre Nijerya bütçesi bu yıl 15 milyar dolar açık verecek. Hükümet ekonomik durgunluğu savuşturmak için kamu harcamalarını arttırmıştı. Kamu borçları artan Nijerya'nın alacaklıları ek krediler için daha yüksek faiz talep ediyor.

Angola: Okula, yola, yiyeceğe para yok

İstatistiklere göre Angola 2013 yılında 68 milyar dolarlık ham petrol ihraç etmiş. Petrol fiyatının üçte iki oranında düşmesi gıda maddelerinin önemli bölümünü dışarıdan getirten Angola'yı zor durumda bıraktı. Ucuz petrol döviz rezervini eritti. Dolayısıyla ithalat yapılamaz oldu. Yokluk fiyatları tırmandırdığından, enflasyon son aylarda kontrolden çıktı.

Ülkenin geniş kesimlerinde mal arzı düştü. Marketlerde müşteri başına bir çuval pirinç, bir şişe yağ ve bir paket şeker satılıyor. Bu önemler karaborsayı önlemek amacıyla alındı.

Angola hükümeti mali yıl bütçesinin yüzde 25 oranında küçültüleceğini duyurdu. Yol, liman, hava limanı, hastane ve okul gibi altyapı yatırımları ertelendi.

Kongo Cumhuriyeti: petrol gelirlerinin azalmasına rağmen bütçe büyüyor

Seçimlerin yaklaştığı Kongo aksini yapıyor. Brazzaville hükümeti bütçeyi üçte bir oranında şişirecek. Oysa ekonomik büyüme hızı geçen yıl yüzde 1'de kalmıştı. 2014 yılında yüzde 6,8'lik büyüme hızını yakalayan Kongo Cumhuriyeti'nin dış borçları iki katına çıkmıştı.

Petrol Kongo'nun da en önemli gelir kaynakları arasında yer alıyor. Kamu gelirlerinin arttırılabilmesi için petrol endüstrisine daha fazla kaynak ayrılması planlanıyor. Hükümet aynı zamanda ekonomik faaliyet alanlarını çeşitlendirmeye, altyapı, madencilik ve ormancılığa daha fazla yatırım yapmaya hazırlanıyor. Uzmanlarca, borç yükü arttırılmadan devlet bütçesinin altından kalkılamayacağı belirtiliyor.

Sudan ve Güney Sudan: Transit anlaşmazlığı ucuzluğu unutturdu

Krizlerle sarsılan Sudan ve Güney Sudan petrolün ucuzlamasından olduğu kadar siyasi anlaşmazlık yüzünden de büyük sıkıntı çekiyor. Petrol kaynaklarının bulunduğu Güney Sudan 2011 yılında Sudan'dan bağımsızlığını ilan etmişti. Ülke o tarihten beri petrol boru nakil hatlarını işleten Sudan'a transit ücreti ödüyor. Sudan varil başına 22,50 Euro ücret alıyor. Üretim maliyetleri de eklenince bu meblağ 30 dolarlık varil satış fiyatının altında kalıyor ve Güney Sudan petrol satışından zarar ediyor.

Medya haberlerine göre, Güney Sudan Petrol Bakanı ocak ayında, Sudan hükümeti taşıma ücretini düşürmediği takdirde petrol üretimini durdurmak zorunda kalabileceklerini söylemişti.

Mozambik. Doğalgaz yatırımı tehlikede

Mozambik ekonomisi birkaç yıldır yüksek oranda büyüyor. Yeni keşfedilen doğalgaz yatakları sayesinde ekonomik canlanmaya ivme kazandırmayı uman Mozambik yönetimi Amerikan ve İtalyan şirketleriyle sıvı gaz rafinerileri kurmak için anlaşmıştı. Ancak ham petrol gibi doğalgaz fiyatı da son zamanlarda oldukça geriledi.

Devlet bütçesini doğalgaz milyarlarıyla takviye edememe endişesi artıyor. Danışmanlık şirketi Pricewaterhouse Coopers'in (PWC) petrol ve doğalgaz uzmanı Chris Bredenhann , hammadde fiyatları sürekli oynadığı için iyimserliğini kaybetmiyor. Bredenhann petrol ve gaz şirketlerinin uzun vadeli yatırım yaptığını, iki ya da beş yıl sonra ne kazanacağını değil uzun vadeli kârını düşündüğünü belirtiyor ve bu alandaki yatırımların 20 veya 30 yıl sonrasına göre hesaplandığını söylüyor.

Zimbabve ve Malavi: Ucuz petrolden kazananlar

Petrolün ucuzlaması, her Afrika ülkesi için kayıp anlamına gelmiyor. Petrolü ve denize bağlantısı olmayan ülkeler nakliyat masrafları yüzünden benzini pahalıya alabiliyor. Malavi ve Zimbabve, Afrika'nın akaryakıta en fazla para ödeyen ülkeleri arasında yer alıyor. Ham petrol ucuzlayınca Malavi'nin akaryakıt giderleri son iki yılda yüzde 25 oranında azaldı.

Zimbabve enerji komisyonunun başkanı Gloria Magombo akaryakıtın önümüzdeki haftalarda daha da ucuzlayacağını söyledi. Şubat sonunda litre fiyatı benzinde 1,24 Amerikan Doları, dizel yakıtta ise bir Amerikan Doları seviyesindeydi. Bredenhann, “Zimbabve elektrik üretiminde çok fazla dizel kullanıyor. Fiyat düşük olunca elektrik ve nakliyat masrafları azaldığından, tüketicinin cebinde daha fazla para kalıyor. Satın alma gücünün artması yatırımlar üzerinden büyüme hızının da artmasına yarıyor”, diyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Hilke Fischer