Çin'de neden Japon aleyhtarı gösteriler yapılıyor?

1937 yılında, Japon askerleri, o zamanki adı Nanking olan ve bugün Nanjing olarak bilinen Çin kentini işgal edip sivil halka yönelik geniş çaplı bir katliam uygulamıştı. Tarihçilere göre altı hafta gibi kısa bir zaman dilimi içinde yaklaşık 300 bin Çinli, Japon askerleri tarafından öldürüldü.

Bu kitle katliamının, Japonya’daki yeni tarih kitaplarında hafife alınır şekilde gösterilmesi, Çinliler’in çileden çıkmasına neden oldu. 68 yıl önce yaşananların yeniden gündeme gelmesi, özellikle katiamdan sağ kurtulmayı başaran ve bugün hala hayatta olan Çinliler’i derinden etkiledi.

Çinliler ne düşünüyor?

Nanjing’deki dehşeti yaşayanlardan biri de bugün 82 yaşında olan Mu Xifu. Küçük bir kağıt parçası üzerine kalemle birşeyler karalayan Mu Xifu, 1937’deki Japon işgalini ayrıntılı bir şekilde anlatmaya çalışıyor. Mu’nun ailesi, yabancılar tarafından oluşturulan Nanjing’deki güvenlik hattına kaçarak hayatta kalmayı başarmış. O zamanlar 14 yaşında olan Mu, şahit olduğu dehşet görüntülerinin, belleğindeki tazeliğini hala koruduğunu söylüyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Caddelerde, meydanlarda, nehir kenarlarında… Her yerde ceset yığınları vardı. Aralarında çok sayıda çocuğun da olduğu yüzlerce savunmasız insanın süngülerle delik deşik edildiğini gördüm. Diri diri gömülen insanların çığlıkları hala kulaklarımda çınlıyor. O günden bu yana Japonlar’dan nefret ediyorum. Üstelik bu nefretim her geçen gün daha da artıyor.“

Japonya tazminat vermedi

Mu ve eşi Li, yaklaşık 70 Euro tutarındaki emekli maaşı ile geçinmeye çalışıyor. Mao Zedong, 1952 yılında Japonlar’la imzaladığı barış anlaşmasında, tazminat hakkından feragat ettiği için katliamdan sağ kurtulan Çinliler de herhangi bir tazminat alamadı.

1990’ların başında Çin Ulusal Halk Kongresi’den bazı üyeler, tazminat talebiyle Japon mahkemelerinde dava açtıysa da bunların hiçbiri olumlu sonuçlanmadı. Red kararının gerekçesi ise hep aynı oldu: Çin, tazminat hakkından resmen feragat ettiği için Japonya’nın herhangi bir maddi yükümlülüğü sözkonusu olamaz!

Çin yönetiminin unutturma taktiği mi?

Ancak olayın bir başka boyutu da var: Çin yönetiminin, bir yandan 1937’deki Nanjing katliamını Japonya’nın hafife aldığı suçlamasında bulunurken, diğer yandan da komünistlerin gerçekleştirdiği “Kültür Devrimi“nde milyonlarca vatandaşını katlettiğini unutturmaya çalışması da yaman bir çelişki olarak değerlendiriliyor.

Ayrıca Çin Komünist Partisi’nin propaganda politikası neticesinde bugün pekçok Çinli, bundan 10 yıl kadar önce dönemin Japonya Başbakanı Murayama’nın, ülkesinin işlediği savaş suçu nedeniyle Pekin’den özür dilediğini bile bilmiyor. Çin ders kitapları da Japonya karşıtı ifadelerle dolu. Bu da gençlerin, olaylara ister istemez tek taraflı olarak bakması sonucunu doğuruyor.

Nanjing Üniversitesi’nde tarih öğrenimi gören 23 yaşındaki Jing, Japonlar’a karşı antipati beslediğini belirterek “Japon tarihi hakkında pek fazla bir bilgim yok, bu ülkeyi gidip görmeyi de istemiyorum“ diyor. Geçtiğimiz günlerde Çin’deki Japonya aleyhtarı gösterilere katılmadığını belirten Jing, ancak Japon mallarının boykot edilmesi yönündeki çağrılara uyduğunu kaydediyor.

Uluslararası boyutu

Pekin - Tokyo hattında, tarih kitapları nedeniyle tırmanan gerginliğin bir de uluslararası boyutu bulunuyor: Japonya’nın BM Güvenlik Konseyi’ndeki daimi üyelik isteğine sıcak bakmayan Çin yönetiminin, Japonya karşıtı gösteri ve boykot eylemlerine bu nedenle müdahelede bulunmadığı hatta el altında öğrenci hareketlerini desteklediği söyleniyor. Ancak Pekin’deki Komünistler’in duruma ne kadar hakim olduğu asıl Mayıs başında anlaşılacak. İnternet ortamında örgütlenen Çinli gençler, onbinlerce kişinin katılımıyla bugüne kadarki en büyük Japonya karşıtı eylemi düzenlemeye hazırlanıyor.