1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Çeçenistan'da devlet başkanı olmak zor

Miodrag Soric10 Mayıs 2004

Dün Grozni’de düzenlenen saldırıda Rus yetkililere göre 6, Çeçen yetkililere göre ise 32 kişi öldü. Rusya’nın II. Dünya Savaşı’nda, Nazi Almanyası’na karşı zaferinin kutlandığı stadyumda infilak eden bomba, Çeçenistan Devlet Başkanı Ahmet Kadirov‘un da ölümüne sebep oldu. Moskova yanlısı olarak tanınan Kadirov, geçmişte saflarında yer aldığı gerillalarca “vatan haini” kabul ediliyordu. DW’den Miodrag Soriç’in konuya ilişkin yorumu:

https://p.dw.com/p/Aa3w

"Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin, ‚Zafer Bayramı’nda önemli bir yenilgi aldı. Kızıl Ordu‘nun II. Dünya Savaşı’ndaki zaferinin, askeri geçitlerle kutlandığı bir günde, gerillalar, Putin‘in Çeçenistan’daki adamını öldürdü. Daha önce pek çok suikast girişiminden kurtulmayı başaran Devlet Başkanı Ahmet Kadirov, bu seferki saldırıda yaşamını yitirdi. Şimdi, Kadirov yanlıları ile Rus ordusu, misillemede bulunacaklar. Ancak öç amaçlı saldırılar da Çeçenistan sorununu çözmeyecek.

Tam tersine, her şiddet eylemi yeni bir şiddet dalgası doğuracak. Çeçenistan’daki durum yakın bir zamanda, durulacak gibi görünmüyor. Çünkü Çeçenistan, Rusya’nın, onbinlerce askerinin şiddet uyguladığı, aynı zamanda şiddete maruz kaldığı kanayan yarası. İşgalin yol açtığı sefalet, tüm Rusya‘nın ulusal ahlakını ayaklar altına alıyor.

Moskova’nın Grozni’ye yeniden imar için gönderdiği paralar rüşvetçi generallerin ceplerine giriyor. İnsan hakları örgütleri de, öldürülen Kadirov‘un çevresinin, yapılan mali yardımları cebe indirdiğinden yakınıyorlar. Tabii ki bunun için elde delil yok. Ama göz var izan var: Hasar görmüş evlerin çok azının tadilattan geçirildiği, altyapının tarumar ve binlerce kişinin mülteci kamplarında sefil olduğu apaçık.

Kremlin, yıllardır yabancı basının Çeçenistan’a girmesine izin vermiyor. Çünkü savaşa ve sefilliğe ait görüntülerin, Putin‘in imajını sarmasından korkuluyor. Rusya’da nicedir muhalif basın susturuldu. Geri kalan basın ise Kremlin’in Çeçenistan politikasına methiyeler düzüyor. Kadirov, geçen Ekim ayında yapılan sözde devlet başkanlığı seçimlerini, oyların yüzde 80‘den fazlasını alarak kazanmıştı. Buna şaşmamak gerek: Çünkü Putin, Kadirov’un rakiplerini, adaylıktan çekilmeye zorlacak kadar ürkütmüştü. Rusya da, gerçek bir demokrasi değil zaten.

Kadirov, siyasi rakiplerini amansız şekilde takibata aldırmış, bazılarını para ile satın almıştı. Ancak bu kişilerin de Kadirov‘a sadık olduğunu söylemek güçtü. Kadirov’a yönelik saldırının başarıya ulaşması başka nasıl açıklanabilir ki?

Peki bundan sonra ne olacak? Putin‘in Çeçenistan için yeni bir temsilci bulması gerekecek. Belki de erken seçime gidilecek. Adayların sayısı ise bir hayli az olacak. Çünkü Çeçenistan’a devlet başkanı olmak isteyen kişi, Kadirov ile aynı kaderi paylaşmayı göze almak zorunda.

Aslında Çeçenistan sorunu, sadece dış yardımla çözülebilir. Uluslararası birlikler Çeçenistan’da sadece birkaç yıl bile kalsa istikrar ve barışa katkı sağlayabilir. Ancak Moskova bu seçeneği duymak bile istemiyor. Batı Avrupa hükümetlerinin de, Çeçenistan’a asker göndermeye hazı oldukları şüpheli. Bu nedenle Çeçenistan’daki insanlar, geleceğe dair umut ve beklentilerini yitirmiş halde yaşayıp gidiyorlar."