Filmski festival u Kanu 2013.

Na početku je svečano. Ispred i iza bioskopskog platna. Holivudski glumac Leonardo di Kaprio (l.) je ove godine jedna od glavnih zvijezda. Film koji otvara festival je, naime, „Veliki Getsbi“, u kojemu Di Kaprio igra glavnu ulogu. To je najnovija filmska verzija poznatog istoimenog romana F. Skota Ficdžeralda, objavljenog 1925. godine. Film je režirao australijski reditelj Baz Lurman.

Na plakatu festivala ove godine su američki glumci Džoan Vudvord i Pol Njumen u istorijskoj sceni iz 1963. godine. Kan želi da izgradi mostove između istorije i današnjice. Najbolji novi filmovi svetske produkcije ovih dana se prikazuju na Azurnoj obali, ali bi već za koju godinu i oni mogli da postanu novi klasici filmske istorije.

Jedini nemački dugometražni film na festivalu ove godine je „Tore pleše“, rediteljke Katrin Gebe. Taj njen filmski debi nastao je u Hamburškoj školi medija i na festivalu u Kanu prikazuje se u okviru programa „Poseban pogled“. Radnja filma je bazirana na religioznom doživljaju buđenja mladog muškarca u sukobu sa realnošću svakodnevice.

Oni su nesporni šefovi festivala: umetnički direktor Tjeri Fremo (d), i Žil Žakob, koji je taj posao ranije obavljao, a sada se brine o celokupnom konceptu festivala. Obojica su Kan proteklih godina etablirali kao najvažniji filmski događaj godine – ispred svih drugih festivala na svetu. Svaki reditelj trudi se da učestvuje na tom festivalu.

On odlučuje ko će na kraju u rukama držati najvažniju filmsku nagradu na svetu, Zlatnu palmu – Stiven Spilberg. Poznati reditelj, naravno, nije sam u žiriju. Pored njega o nagradama odlučuje zanimljiv krug poznatih filmskih radnika. To su, između ostalih, glumci Nikole Kidman, Kristof Valc i Danijel Otej.

I Iranac Ashgar Farhadi ove godine u Kanu predstavlja svoje novo filmsko ostvarenje „Prošlost“. Farhadijev poslednji film „Razvod: Nader i Simin“ osvojio je i Oskara, i Zlatnog medveda na Berlinalu, i brojne druge festivalske nagrade, a reditelja učinio poznatim u celom svetu. Farhadi je „Prošlost“ snimao u Francuskoj. Ponovno je reč o razvodu: Francuskinje i Iranca.

Retko se događa da neki film iz Afrike dospe u takmičarski deo nekog velikog festivala. Reditelju Mahamat-Salehu Harunu iz Čada to polazi za rukom već drugi put. Harun u Kanu predstavlja svoj film „Grigris“, u kojem se radi o snovima mladog muškarca, koji želi da postane plesač, ali ne uspeva zbog teške svakodnevice.

Festival u Kanu je postao i pozornica za domaći, francuski film. U takmičenju za Palme je čak sedam francuskih produkcija. Najpoznatiji reditelj među francuskim filmskim stvaraocima je Fransoa Ozon. Njegov film „Mlada i lepa“ je priča o mladoj ženi koja skuplja erotska iskustva.

U centru pažnje festivala u Kanu su i zvezde i zvezdice na crvenom tepihu, koje pune naslovne stranice žute štampe. I ove godine će za vrištanje pored crvenog tepiha i bliceve foto-aparata biti zaduženi glumci i glumice iz Holivuda, Bolivuda i Evrope – kao što je to bio slučaj i protekle godine kada je američka glumica Eva Longorija prošetala crvenim tepihom u svojoj skupoj haljini.

Festivalom svake godine dominiraju produkcije iz SAD. S jedne strane, Holivud nudi najveće filmske zvezde, a s druge, tu su uvek i oni reditelji koji, pored profita, prave filmove koji privlače svetsku pažnju. Među takve umetnike ubrajaju se braća Džoel i Itan Koen. Oni predstavljaju film „Inside Llewyn Davis“, u kojem glumi Oskar Ajzak.

I američki reditelj Džim Džarmuš već godinama se ubraja među najinteresantnije filmske stvaraoce Severne Amerike. Njegovo novo delo „Samo ljubavnici“ je vampirska priča. Glume, između ostalih, Tilda Svinton (l) i Tom Hidlston. Džarmuš je 1984. osvojio „Zlatnu kameru“ za najbolji debi u Kanu, a pre osam godina dobio je „Veliku nagradu žirija“.

Nijedan veliki filmski festival ne može da prođe bez filmova iz Azije u takmičarskom programu. Kinu ove godine predstavlja reditelj Đija Žangke. U filmu „Dodir greha“, japansko-kineskoj koprodukciji, reditelj predstavlja priču o četiri čoveka u ogromnoj Kini, koji žive na različitim mestima, ali čije su sudbine povezane.

Novi film Romana Polanskog „Venera u krznu“ u centar pažnje stavlja jednog reditelja, koga glumi Metju Amalrik, a koji za izvođenje svog skandaloznog dela „Venera u krznu“ traži odgovarajuću glumicu. Izabranicu glumi Emanuel Senje, supruga Polanskog. Sam Polanski u filmu, veoma polaže na trenutak iznenađenja na kraju priče.

Na festivalu se takmiči ukupno 19 filmova. Onaj ko bude osvojio Zlatnu palmu na najvažnijem filmskom festivalu sveta, može da bude ponosan na sebe. Gotovo svi bivši dobitnici Zlatne palme, i danas su poznati filmski stvaraoci. Filmski festivali u Veneciji ili Berlinu ne uspevaju da zasijaju takvim sjajem. Festival u Kanu završava se 26. maja se svečanom dodelom nagrada.