250 godina kraljice voska

Majka joj je bila služavka, a otac je preminuo ubrzo nakon njenog rođenja. Drugim rečima, Ana Marija Grosholc, devojčica rođena u siromašnoj porodici, od života zapravo nije mogla previše da očekuje. Ali, kao što je to vrlo često u biografijama poznatih slučaj, sudbina i ljudi koje je tokom života upoznala pobrinuli su se da njen život ipak krene drugačijim smerom od očekivanog. I da na kraju postane čak jedna od najpoznatijih žena na svetu.

„Perverzni“ lekar prvi učitelj

Prva takva osoba koja joj je pružila podršku bio je lekar Filip Kirtis kod kog je njena majka našla posao. U njegovoj ordinaciji devojčica se po prvi put susrela s voštanim figurama. Njih je taj lekar izrađivao sam. Iako je tvrdio da mu one služe u medicinske svrhe, mnogi su navodili da se zapravo radilo o lutkama koje je koristio za „zadovoljavanje svojih pornografskih nagona“. Nekoliko godina kasnije Kirtis se međutim dosetio još nečeg. U Parizu, gde je tada živeo, bogato građanstvo počelo je da sve češće kupuje i imitira modu do tada rezervisanu isključivo za plemstvo. Njegova ordinacija, odnosno kabinet, uskoro se pretvorio u mesto na kojem su upravo ti „novi bogataši“ mogli da na figurama od voska vide najnovije modele haljina i raznih perika.

Ana Mari koja je u međuvremenu postala devojka, sve češće mu je pomagala pri izradi voštanih figura, a on ju je malo po malo uvodio u sve tajne te retke veštine. Do koje mere je ubrzo usavršila svoju tehniku izrađivanja lutaka od voska, svedoči i veliki broj raznih ličnosti koje je izrađivala kao i sve veće popularnosti među pariskim višim slojevima društva. Kako je očigledno imala i velikog smisla za „biznis“, u danima Francuske revolucije 1789. godine izradila je i svoj prvi „politički voštani kabinet“ u kojem su posetioci mogli da vide sve najvažnije i najveće junake revolucije kao i ubijene članove kraljevske porodice. Ali, usprkos svemu, negde početkom 19. veka (tačnije 1802. godine) u Parizu se sve manje ljudi interesovalo za njen kabinet što ju je, zajedno sa suprugom, inženjerom Fransoa Tisoom nateralo da sreću potraži u Engleskoj, odnosno u Londonu.

Nepogrešiva intuicija i planetarni uspeh

I ovoga puta se pokazalo da je njen instinkt nije prevario. U Engleskoj su, naime, u to doba pažnju privlačili svi koji su se na ovaj ili onaj način bavili kako spiritualizmom tako i svim oblicima iluzija i magije. Put njenim voštanim figurama ponovno je bio širom otvoren.

Međutim, osim savršeno izrađenih Robespjera, Marije Antoanete, madam Tiso (kako su ju u međuvremenu nazivali), celu priču je dodatno marketinški oplemenila izmišljenim detaljima o tome kako je lično, tokom života u Francuskoj, poznavala ne samo junake Francuske revolucije već i članove kraljevske porodice. Rezultat nove popularnosti bilo je otvaranje porodičnog preduzeća „Madam Tiso i sinovi“ i iznajmljivanje izložbenog prostora u centru Londona, u ulici Bjeker. To preduzeće danas poseduje još 11 filijala širom sveta, tako da se njene voštane figure ne mogu videti samo u Londonu već i u muzejima u Njujorku, Berlinu i Šangaju.

Autorka: Željka Telišman (agencije)
Odgovorni urednik: Ivan Đerković