په آلمان کي د مهاجرو نوی ژوند
آلمان ته د رارسېدلو مهاجرو ځينو يې اوس نوی ژوند پيل کړی دی. دوی فکر نه کاوه چې دغه شان زمينې به ورته برابر شي. په دې انځوريز راپور کي موږ يو افغان او دوه سوريايان در پيژنو چې اوس ډير خوشحاله دي.
لکه يو سوداگر
کله چې د سوريې يو مهاجر جوسپ ساليبا په برلين کې روان وي نو سړی فکر کوي چې دی يو لوی سوداگر يا تاجر دی. ده په رښتيا هم په سوريه کې يو وخت خپل کاروبار درلود. کله چې دی نهه کلن وو نو پلار یې د خپل يوه دوست سره د کار له پاره دمشق ته وليږه. هغه د لرگيو څخه نوي شيان جوړول. د سالیبا دا کار دومره خوښ شو چې يو وخت یې همدا خپل کاروبار وگرځاو.
يو هنرمند منبر ته پورته شوی
جوسپ ساليبا په سوريه کې د عسکرۍ له مکلفيت څخه ويره درلودله او له همدې وجې درې کاله دمخه اروپا ته راغی. خو کله چی دی بيا آلمان ته راغی او د ژبې د کورس په ترڅ کې د برلين د مشهورې دوم کليسا ليدو ته ولاړ نو سملاسي یې له دې ځای سره تړون حس کړ. هغه د کليسا د منبر د رغونکي په توگه د وړيا کار وړاندیز وکړ. خو يو کاله وروسته ورته په کليسا کې دنده ورکړل شوه.
خپله کليسا
د دوم کليسا ډېر ژر د سالیبا له پاره په کور بدله شوه، خو آلمان نه. د پناه غوښتنې ادارې چارواکي نوموړي ته اسناد نه ورکوي او دی په برلين کې د سوریې سفارت ته استوي. خو دی نه غواړي د هغه هيواد سفارت ته ورشي چې دی يې له حکومته تښتيدلی دی. دا چې د هغه راتلونکې به په آلمان کې څرنگه وي، روښانه نه ده.
د علي د پناه غوښتنه، يوه برخليک ټاکونکې ورځ
افغان علي محمد رضايي ته د خپلې زيږيدنې نيټه نه ده معلومه. مور او پلار یې نه وه ياداښت کړې. خو نوموړي ته يوه بله نيټه ډېره ښه ياد ده: د ۲۰۱۵ م کال د اکتوبر ۱۵. په دې ورځ نوموړی برلين ته رسېدلی او د پناه غوښتنه یې وکړه. تر يوه اوږده سفر وروسته برلين ته په رسيدو سره علي ډېر څه تجربه کړل چې په هغه کې موسيقي هم شامله ده.
موزيک او موټر سايکلونه
علي محمد رضايي د موسيقۍ په يوه ډله (کور) کې شامل شو. نوموړی هلته د کرس واخهولڅ سره بلد شو. هغې دی خپل کور ته دعوت کړ څو يې له ميړه سره يوځای پخلی وکړي او آلماني زده کړي. د کرس له میړه سره تر بلديدو وروسته علي پوهه شو چې دی هم د موټر سايکل ځغلولو سره ليوالتيا لري. دوی دواړه ښه دوستان شول. علي وايي: «دوی زما له پاره لکه مور او پلار دي.»
د ژبې کورس
علي محمد رضايي په آلمان کې په څو ځايونو کې عملي کار او نور واړه کارونه لکه له نانوايي سره، په هوټلونو او رستورانتونو کې کار کړی دی. دی په خپل وزگار وخت کې هڅه کوي آلماني ژبه زده کړي. لکه په انځور کې د ژبې په يوه کورس کې ناست دی.
له اخراجيدو څخه ويره
علي محمد رضايي د برلين په تيگل هوايي ډگر کې د آلمان د هوايي شرکت «لوفتهانزا» سره کار کوي. هغه هلته خواړه چمتو کوي او پاکي کوي. کله چې وزگار وي نو له خپلو ملگرو سره وخت تيروي. خو د اخراجيدو ويره تل ورسره وي. ځکه د پناه غوښنه یې رد شوې او دی يوازې «موقتي ويزه» لري. دی وايي: «زه دلته يو اپارتمان لرم او ډېر مهربانه خلک پيژنم. کله چې دوی ما بيرته وليږي نو زه هر څه له لاسه ورکوم.»
له بمونو تر شپني کلبه
حيدر درويش په ۲۰۱۶م کال کې په سوريه کې د جگړې له وجې دغه هيواد پریښود. کله چې دی په ۲۰۱۷م کال کې د برلين د همجنس بازانو په کلب کې په رقص بوخت وو، يوه اسرائيلي محصل جودي لا ديوانه سره یې وپيژندل. هغه درويش ته په خپل شپني کلب کې د کار کولو وړاندیز وکړ. په سوريه کې درويش هيڅکله هم په يوه کلب کې پر دريځ نڅا نه وه کړې.
خپل هنر نندارې ته وړاندې کول
درويش په برلين کې د همجنس بازانو د یوه محفل په چمتو کولو کې د مرستې په حال کې ليدل کيږي. په سوريه کې به د ده ژوند بيخې بل ډول وای. خو دی اوس په برلين کې يو رنگين، آزاد او له وېرې ترهې پاک ژوند تيروي. دلته دی خپل هنر هر ډول چې غواړي خلکو ته ښکاره کولی شي، او برلين هم د نوموړي په ورتگ يو څه نور هم رنگين شوې دی.