د چین لوړې تقاضا د خرو نسل ولې له ګواښ سره مخ کړی؟
۱۳۹۸ آذر ۱, جمعه
د یوه تازه رپوټ له مخې اوس مهال چين ته له ټولې نړۍ څخه د خرو د پوستکو صادرات ترسره کيږي. دغه تجارت ته په کتو ښایي په راتلونکو پنځو کلونو کې د نړۍ د ټولو خرو نيمايي برخه له منځه تللي وي. د رپوټ په وینا د کلنۍ محاسبې له مخې په چين کې هر کال د درملو د توليد په صنعت کې د پنځو ميليونو خرو له پوستکو څخه کار اخیستل کيږي.
د خرو د نسل پر وړاندې د موجوده خطر په اړه دغه ځانګړی رپوټ د Donkey Sanctuary يا د خرو د حفاظت په نوم يوه بريتانوي سازمان چمتو کړی دی. د دغه سازمان اجرائيوي مشر مايک بيکرني د پنجشنبې په ورځ (د ۲۰۱۹م کال د نومبر ۲۱مه) د رپوټ په خپرولو، سره په چين کې د خره له پوستکي څخه استفاده د نه منلو وړ یوه اقدام په توګه ياد کړی دی.
په اصل کې د خره په پوستکي کې له شته جلاتين مادې څخه کار اخيستل کيږي. له دغې مادي څخه جوړ درمل د «ايجیاو» په نوم دی. ايجیاو، د کريم يا جيل په ډول درمل دي چې اوس مهال يې په چين کې استعمال په ډيره پراخه توګه دود شوی دی.
له ايجیاو څخه د زکام او ريزش ناروغيو څخه نيولې د مخ د ګونځو يا په جلد کې د عمر د ډيروالي د اثراتو د رامنځ ته کيدو په کمولو کې کار اخيستل کيږي. ځايی معالجان دغه درمل له حده ډير ګټور توصيفوي او د مختلفو ناروغيو پر وړاندې يې د استعمال سپارښتنه کوي.
په چين کې له ۱۹۹۲م کاله راهيسې د خرو په شمير کې ۷۶ سلنه کموالی رامنځ ته شوی دی. له همدې امله په چين کې خرو ته د هغه یوه حیوان په سترګه کتل کیږي چې نسل یې مخ په ورکیدو دی. چينايي سوداګر د درملو د توليد له پاره د خرو پوستکي له آسيايي، افريقايي او د لاتينې امريکا هيوادونو څخه واردوي. په ورستيو کلونو کې په چين کې د خرو د پوستکو تجارت، پر يو ګټور کاروبار باندې اوښتی دی.
له پاکستانه چین ته د خرو د پوستونو د لېږد ناکامه هڅه
د خرو د حفاظت نومې سازمان په حواله، اوس مهال په ټوله نړۍ کې د دغه حیوان شمير نژدې ۴۵.۸ ميليونه دی. خو په چين کې چې د خرو د پوستکي کوم تود تجارت روان دی، د دې ډير امکان شته چې دغه شمير دې راتلونکو پنځو کلونو کې نيمايي ته راښکته شي.
د دغه رپوټ پر اساس، په اوسني وخت کې سربيره پر دې چې په چين کې د ايجیاو پر استعمال باندې کوم کنترول نه شته، د خرو د پوستکو پر وارداتو باندې هم هيڅ ډول بنديز شتون نه لري.
د څيړونکو په حواله، دغه کار و بار د دې لامل شوی چې خره د هغوی د پوستکو د ترلاسه کولو په موخه په ډيره ظالمانه توګه له منځه یوړل شي. څيړونکي دا هم وايي چې ډيری وخت خره يوازې د هغو د پوستکو له پاره وژل کيږي چې د هغو تر پوستولو وروسته د بدن پاتې شونې يې پر ميدان پريښودل کيږي چې دا په سيمه کې د بدبوی او په ټوله کې د چاپيريال د ککړتیا سبب هم ګرځي.
په رپوټ کې دا هم ويل شوي چې ځينې وخت د ناروغه خرو له پوستکو څخه هم د ايجیاو درملو په جوړيدو کې کار اخيستل کيږي چې په دې صورت کې کيدای شي د دغه درمل استعمال د صحت له پاره زيان ولري. دا په داسې حال کې ده چې د دغه بريتانوي سازمان د رپوټ په حواله اوس مهال په نړۍ کې روغ خره ډير لږ دي او اکثره یې پر يو ډول ناروغي لري.