X Forum Ost-West –niemiecko-polski festiwal kultur

Tegoroczna dziesiąta edycja Forum Ost-West przyprawia Susanne Bohnenkamp z biura ds. kultury starostwa Bergisch Gladbach o lekki zawrót głowy. Ten niezwykły projekt jest realizowany od 20 lat.  Niezwykły, bo skierowany nie publiczności wielkich niemieckich metropolii, lecz do prowincjonalnego odbiorcy, którego wiedza o Polsce na początku lat 90-tych była zdominowana przez stereotypy. 

Egzotyczna Europa Środkowo-Wschodnia

Pierwsze Forum odbyło się w 1992 roku. tematem była Polska po przełomie politycznym. Polityka w stosunkach polsko-niemieckich była mocnym akcentem w programie Forum do 1996 roku. Od tamtego czasu ważną rolę odgrywają warsztaty literackie, plastyczne i muzyczne dla młodzieży szkolnej prowadzone przez artystów z Polski, wystawy, odczyty, dyskusje. Z czasem program uzupełniono o występy artystów z Czech, Ukrainy i Białorusi. O sile rażenia tego wydarzenia może świadczyć fakt, że w dziesięciu edycjach wzięło udział około 770 artystów i zaproszonych gości, a gospodarzami imprez kulturalnych było ponad sto miejscowości okręgu Bergisch Gladbach przy udziale 160 partnerów: szkół, instytucji kulturalnych, muzeów, parafii, etc.

Jubileuszowa edycja

- Podsumowując okres 20 lat mam dość ambiwalentne uczucia - mówi Susanne Bohnenkamp.  - Temat Europy Wschodniej był dawniej dla wielu Niemców bardzo egzotyczny, kompletnie nowy, teraz forum i organizowane przez nas imprezy towarzyszące stały się czymś samym przez się zrozumiałym. I zastanawiam się samokrytycznie czy można jeszcze stworzyć nowe formy, które pozwoliłyby podtrzymać zainteresowanie tą tematyką - mówi inicjatorka festiwalu.

Tegorocznemu Forum towarzyszyło około 20 wydarzeń. Były m.in. koncerty Poznańskiego Trio Fortepianowego z muzyką Fryderyka Chopina, Witolda Lutosławskiego oraz Henryka, Mikołaja Góreckiego. Odbyło się spotkanie uczniów szkół z kompozytorem i muzykiem prof. Krzysztofem Meyerem. Pisarz polskiego pochodzenia Artur Becker czytał fragmenty swoich powieści. W muzeum miejskim Villa Zander w Bergisch Gladbach przedstawiono wystawę prac sztuki papierowej 12 studentów akademii artystycznych z Poznania i Łodzi, zatytułowaną „Kontakt”.

Ludzki wymiar forum

Magda Soboń wykładowca z Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, kurator wystawy uczestniczyła w Forum już w 2007 roku. Wtedy prowadziła warsztaty sztuki w papierze w 8 szkołach starostwa Bergisch Gladbach. Od początku zachwycił ją oddźwięk, z jakim spotyka się polska kultura w tym regionie. - Sale na wernisażach są zawsze pełne. Ta mała lokalna społeczność jest bardzo aktywna. Oni chcą nas poznać, tym bardziej, że mieszkamy u nich prywatnie, rozmawiamy ze sobą przy śniadaniu. To pozwala nam lepiej siebie nawzajem zrozumieć, nawiązać kontakt nie tylko przez sztukę, ale bezpośrednio z odbiorcą.

Daleka droga do sukcesu

Forum Ost-West nękają też problemy. Szczególnie dotkliwy jest brak pieniędzy. Z tego powodu odwołano to wydarzenie w 2011 roku. - Cztery lata przerwy to czas, który ciężko potem nadrobić. Tyle się zmienia, zaprzyjaźnieni w prasie ludzie, osoby w lokalnych władzach. - Nagle tracisz sojuszników i giniesz z pola widzenia opinii publicznej – mówi Susanne Bohnenkamp. Jednocześnie chwali nieocenioną pomoc finansową Fundacji Kultury i Środowiska Okręgowej Kasy Oszczędnościowej Sparkasse z Kolonii oraz Związku Samorządowego Nadrenii LVR. Gorzej wygląda, jej zdaniem, z prywatnymi sponsorami. A pieniądze unijne to temat sam dla siebie. Procedury są zbyt skomplikowane.

Wielką pomocą dla organizatorów jest  postawa samych uczestników Forum, którzy rezygnują niejednokrotnie z honorarium. Występ pisarza Artura Beckera sfinansowała Fundacja Roberta Boscha. Nieocenionym partnerem jest za każdym razem Niemiecki Instytut Kultury Polskiej z Darmstadtu oraz Konsulat Generalny RP w Kolonii.

Aleksandra Jarecka

red.odp.: Barbara Cöllen