Wojna w Ukrainie. Nowa polityka bezpieczeństwa Niemiec
18 marca 2022
Szefowa niemieckiego MSZ Annalena Baerbock stwierdziła, że agresywne działania Rosji w Ukrainie dowodzą, że „żaden kraj, nawet Niemcy, nie może być neutralny w kwestiach wojny i pokoju, w kwestiach dobra i zła”. Obowiązuje to szczególnie w świetle historii Niemiec.
– Z winy Niemiec za wojnę i ludobójstwo rzeczywiście wyrasta dla nas, dla mnie szczególna odpowiedzialność – powiedziała polityk Zielonych w Berlinie na początku prac nad nową strategią bezpieczeństwa narodowego Niemiec. Oznacza to obowiązek „stawania po stronie tych, których życie, wolność i prawa są zagrożone”.
– Wojna prowadzona przez prezydenta Rosji Władimira Putina z pogwałceniem prawa międzynarodowego stawia nas w obliczu nowej rzeczywistości w polityce bezpieczeństwa – powiedziała Baerbock. W odniesieniu do przyszłej strategii bezpieczeństwa podkreśliła, że „w świetle masowego naruszenia przez Rosję naszego porządku pokojowego musimy jeszcze wyraźniej przełożyć na praktykę zasady polityczne, którymi się kierujemy”.
Zdaniem Baerbock, kluczowe znaczenie ma jasne stanowisko, wzmocniona zdolność do działania oraz zaostrzone instrumenty polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.
Punkt zwrotny
Rosyjska wojna w Ukrainie jest „geopolitycznym punktem zwrotnym o głębokich skutkach dla bezpieczeństwa europejskiego” – podkreśliła Baerbock. W związku z tym, opracowując nową strategię bezpieczeństwa narodowego, Niemcy „muszą myśleć o bezpieczeństwie nie z perspektywy przeszłości, ale przyszłości”.
Baerbock określiła trzy zasadnicze elementy nowej koncepcji bezpieczeństwa: „nienaruszalność życia”, czyli ochronę przed wojną i przemocą, „bezpieczeństwo wolności naszego życia” w demokracji oraz „bezpieczeństwo podstaw naszego życia”. – Tam, gdzie wojna niszczy podstawy życia, nie może być mowy o bezpieczeństwie – powiedziała Baerbock. Jednocześnie dodała, że „także tam, gdzie konsekwencje zmian klimatycznych, głód, ubóstwo oraz brak ludzkiego dobrobytu zmuszają do cierpienia, nie ma podstaw do bezpiecznego życia w wolności”.
Przejąć większą odpowiedzialność
– Wojna w Ukrainie pokazuje po raz kolejny, że bezpieczeństwo zależy od zdolności sojuszniczych NATO – podkreśliła Baerbock. Szefowa niemieckiej dyplomacji wezwała Niemcy do przyjęcia większej odpowiedzialności w ramach Sojuszu. Nowa strategia bezpieczeństwa powinna być ukierunkowana na politykę zagraniczną zorientowaną na wartości. Musi chodzić o wspólną obronę wartości i interesów – powiedziała minister. Celem jest kształtowanie polityki zagranicznej z „czytelnym kompasem wartości w ręku”.
Jednocześnie minister spraw zagranicznych ostrzegła, że Niemcy muszą „intensywnie stawiać czoła zależnościom gospodarczym”. Jak podkreśliła: „Przekonujemy się, że jednostronna orientacja gospodarcza czyni nas bezbronnymi”. Braki w zaopatrzeniu w wyniku wojny w Ukrainie byłyby „poważne” w skutkach, również dlatego, że Ukraina nie byłaby już w stanie dostarczać zboża np. do krajów Afryki.
Rozmowy z autorytarnymi reżimami
Niemcy muszą uniezależnić się od importu energii ze źródeł kopalnych, ale nie mogą stać się zależne od innego typu importu. – Naturalnie musimy też rozmawiać z reżimami autorytarnymi – podkreśliła Baerbock. – Bardzo ważne jest, abyśmy nie dali się zepchnąć do defensywy milczenia, abyśmy nie godzili się na wszystko, ponieważ jesteśmy zależni od polityki gospodarczej lub energetycznej, ale abyśmy zajęli stanowisko, nawet jeśli jest ono trudne – apelowała polityk Zielonych.
Annalena Baerbock, której resort będzie odpowiedzialny za opracowanie strategii bezpieczeństwa, zapowiedziała, że będzie kształtować ten proces wspólnie z innymi ministerstwami federalnymi, grupami parlamentarnymi w Bundestagu oraz partnerami krajowymi i międzynarodowymi. W trakcie tego procesu rząd federalny opracuje również nową strategię wobec Chin.
Niemiecka strategia bezpieczeństwa ma być powiązana z odpowiednimi działaniami na poziomie UE i NATO. Już w umowie koalicyjnej SPD, Zieloni i FDP zastrzegli sobie, że w pierwszym roku działalności nowego rządu przedstawią kompleksową strategię bezpieczeństwa narodowego.
To pierwszy tego typu projekt w historii Republiki Federalnej Niemiec.
(DPA, RTR, AFP/jar)