W sercu Europy. Przemoc wobec dziennikarzy

Wtorek wieczór, 6 lipca. Centrum Amsterdamu. Znany reporter śledczy Peter de Vries wychodzi ze studia telewizyjnego i zostaje postrzelony przez nieznane osoby. Istnieją przesłanki, że za atakiem stoi zorganizowana przestępczość. Dwaj mężczyźni zostają aresztowani zaledwie kilka godzin po zbrodni.

De Vries dziennikarsko zajmuje się zorganizowaną przestępczością i jest doradcą świadka koronnego w ważnym procesie przeciwko zorganizowanej przestępczości. Już kilka lat temu brat i adwokat świadka padli ofiarą zamachów. De Vries został kilkakrotnie postrzelony, walczy o życie w amsterdamskim szpitalu.

9 kwietnia 2021 r. grecki dziennikarz Giorgos Karaivaz został zastrzelony na ulicy w Alimos, na przedmieściach Aten. Dwie zamaskowane osoby na motocyklu oddały do niego dziesięć strzałów. Karaivaz był również doświadczonym dziennikarzem śledczym, zajmował się zorganizowaną przestępczością i korupcją wśród greckich urzędników.

Maltańska dziennikarka śledcza Daphne Caruana Galizia informowała o przypadkach korupcji w maltańskiej polityce i biznesie. W październiku 2017 r. została zamordowana. Ładunek wybuchowy ulokowano w jej samochodzie. Mężczyzna, który przyznał się do winy, został skazany na 15 lat więzienia. Zleceniodawca był najprawdopodobniej znany biznesmen. Jego proces trwa.

Słowacki dziennikarz śledczy Ján Kuciak i jego narzeczona Martina Kušnírová zostali zastrzeleni 21 lutego 2018 r. Zabójcy działali na zlecenie. Kuciak pisał o powiązaniach słowackich polityków i oligarchów z przestępczością zorganizowaną, przestępstwach podatkowych i korupcji. Morderstwo to wywołało poważny kryzys rządowy i doprowadziło do dymisji ówczesnego premiera Fico.

W 2015 r. polski dziennikarz Łukasz Masiak został śmiertelnie pobity. Pisał o korupcji, handlu narkotykami, zanieczyszczeniu środowiska i samowolnych aresztowaniach. Na zdjęciu protest przeciwko działaniom polskiego rządu wymierzonym w wolne media.

W zamachu terrorystycznym na redakcję satyrycznego magazynu "Charlie Hebdo" w Paryżu zginęło 12 osób, w tym dziennikarze i rysownicy. Setki tysięcy ludzi protestowało później w obronie wolności słowa i prasy pod hasłem "Je suis Charlie" ("Jestem Charlie"). W zamachu na Bataclan w listopadzie 2015 r. zginął dziennikarz muzyczny Guillaume Decherf.

7 lipca br. turecki dziennikarz Erk Acarer, krytyk prezydenta Turcji Erdogana, został zaatakowany przez trzech mężczyzn przed swoim domem w Berlinie. "Zostałem zaatakowany nożem i pięściami" - napisał na Twitterze. Mężczyźni grozili, że wrócą, jeśli nie skończy z pisaniem.

Dziennikarze w Europie nie zawsze muszą obawiać się o swoje życie. Jednak coraz częściej nie mogą oni swobodnie relacjonować wydarzeń – czy to przez agresywnych demonstrantów, czy przez restrykcyjne służby bezpieczeństwa, jak na zdjęciu. Zrobiono je w Paryżu podczas wiecu przeciwko zaostrzoneniu francuskiej ustawy o bezpieczeństwie.

Pomimo problemów UE pozostaje stosunkowo bezpieczną przystanią dla dziennikarzy. Jest również domem dla wielu dziennikarzy spoza Europy, którym znacznie trudniej byłoby wykonywać swój zawód w ojczyźnie. Wolność prasy i wolność słowa jest podstawową wartością Unii Europejskiej.