W ciąży ani kropli alkoholu

Wiele ciężarnych myśli, że łyk szampana lub kieliszek wina nie zaszkodzi płodowi. Tymczasem eksperci twierdzą, że jest inaczej. Z najnowszych badań Instytutu Roberta Kocha wyniak, że co piąta kobieta w Niemczech spożywa w trakcie ciąży napoje alkoholowe i ryzykuje, że dziecko przyjdzie na świat z trwałymi wadami.

Każdy kieliszek może zaszkodzić

Andrea Benjamins opiekuje się chorymi dziećmi w specjalnym centrum pediatrycznym w Hanowerze. Większość to właśnie dzieci z wrodzonymi wadami poalkoholowymi wywołanymi przez spożywanie alkoholu przez matkę w ciąży. - Wiele kobiet myśli, że jeden kieliszek szampana nie zaszkodzi, ale tak nie jest. Każdy kieliszek może zaszkodzić - ostrzega Benjamins.

Kobiety, które urodziły dzieci z ciężkimi schorzeniami, wcale nie musiały być nałogowymi alkoholiczkami. Wystarczy jedna weekendowa impreza, aby spowodować poważnie uszkodzenia płodu.

Zwiększyć świadomość

Według danych szacunkowych rocznie rodzi się w Niemczech 10 tys. dzieci z tzw. syndromem FASD (wady dziecka wywołane przez spożywanie alkoholu w ciąży, DW). Z tego u ponad dwóch tysiący noworodków, chłopców i dziewczynek, zdiagnozowano wyjątkowo ciężką formę tego syndromu nazywaną FAS. Szkody wywołane przez alkohol są u nich widoczne i prowadzą do niesprawności fizycznej oraz psychicznej.

Dlatego międzynarodowe stowarzyszenie FASD - założone przez opiekunów oraz rodziców adopcyjnych - od lat angażuje się także w Niemczech na rzecz obowiązku umieszczania na butelkach ostrzeżeń przed spożywaniem napojów alkoholowych przez ciężarne. Niedawno pomysł ten poparli w niemczech politycy chadeccy i socjaldemokraci.

- Ostrzeżenia powinny zajmowaś co najmniej połowę etykietki alkoholowej - mówi Gisela Michalowski, przewodnicząca FASD Niemcy. Obecny poziom świadomości o możliwych skutkach spożycia alkoholu w trakcie ciąży nie wystarcza, dodaje.

Konieczna szczególna opieka

Michalowski ma czworo własnych i czworo adoptowanych dzieci. Oprócz najmłodszej córki wszystkie dzieci mieszkają już poza domem. Mimo to jej 30-letni syn nadal wymaga opieki. - Jest inteligenty, ale nie radzi sobie wystarczająco w życiu codziennym - mówi Michalowski.

Dzieci z wadami wywołanymi przez alkohol są dla rodziców i opiekunów ogromnym wyzwaniem. Potrafią niespodziewanie uciekać, tracą panowanie nad sobą, mają niekontrolowane wybuchy złości i nie trzymają się ustalonych reguł. W Niemczech powstaje coraz więcej specjalnych placówek dla takich właśnie dzieci.

W Bad Bentheim w Dolnej Saksonii otwarto niedawno specjalne centrum, gdzie możliwe jest wczesne rozpoznanie syndromu FASD i przygotowanie odpowiedniej terapii. Również w szkołach trwa akcja informacyjna dla pedagogów. Dzieci z uszkodzeniami poalkoholowymi często są mało zrównoważone. Bywają okresy, kiedy uczą się bardzo dobrze, lecz nagle wydaje sią, jakby zdobyta wiedza poszła w niepamięć. Często nie radzą sobie również z zachowaniem dystansu wobec otoczenia lub nawiązaniem bliskich relacji. Poza tym nie wyciągają wniosków z poczynionych doświadczeń. Mają duże trudności z oceną ryzyka.

Nieodwracalne zmiany

Eksperci podkreślają, że syndrom alkoholowy u dzieci jest nieuleczalny, ponieważ trucizna, jaką zawiera alkohol, wywołuje trwałe uszkodzenia w mózgu, a często również w innych organach. Dzięki odpowiedniej terapii można jedynie załagodzić część objawów. Ważne są głównie terapie ruchowe.

Andrea Benjamins ostrzega, aby nie stawiać matek pod pręgieżem, ani też nie karać matek chorych dzieci. Często są to kobiety uzależnione od alkoholu, narkotyków lub psychicznie chore. - Niektóre zauważają dość późno, że są w ciąży - dodaje lekarka. Wyjątkowo fatalne skutki ma spożywanie alkoholu między trzecim a dwunastym tygodniem ciąży, kiedy kształtują się poszczególne organy.

dpa / Róża Romaniec