Niemcy: TK wzmacnia kontrolę nad integracją europejską
21 marca 2020
„Broniąc narodowych kompetencji kontrolnych, sędziowie z Karlsruhe wielokrotnie narazili się w przeszłości swoim europejskim kolegom, będąc równocześnie wzorem dla innych europejskich trybunałów konstytucyjnych. Tak było w przypadku europejskiego nakazu aresztowania czy podczas kryzysu (wspólnej waluty) euro” – piszą Marlene Grunert i Reinhard Mueller w komentarzu opublikowanym w sobotę (21.03.2020) na łamach „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.
Ogłoszony w piątek przez Federalny Trybunał Konstytucyjny wyrok też wywoła zapewne niezadowolenie w kręgach europejskich – przewidują autorzy. Ich zdaniem orzeczenie „znacznie wzmacnia” możliwości sądowej kontroli procesu europejskiej integracji.
Jak podkreśla „FAZ”, wyrok oznacza, że przekazywanie kompetencji instancjom unijnym może być kwestionowane przez obywateli nie tylko z powołaniem się na zasadę demokracji, lecz także ze względów formalnych.
Powodem uznania ustawy za nieważną był fakt, iż liczący ponad 600 posłów Bundestag w 2013 roku przyjął ją w obecności 35 parlamentarzystów. Zdaniem TK do uchwalenia tej ustawy konieczna była konstytucyjna większość dwóch trzecich.
„Pojedynczy powód może teraz powstrzymać unijne projekty, jeżeli nie zostały zachowane wszystkie formalności” – podkreślają Grunert i Mueller. Wyrok w TK zapadł niewielką większością głosów 5:3. Przeciwnicy orzeczenia złożyli zdanie odrębne, co – jak piszą autorzy – w sprawach dużej wagi zdarza się rzadko, gdyż TK stara się zademonstrować jednomyślność.
Autorzy zastrzegają, że sędziowie nie zajmowali się kwestią, czy utworzenie Sądu Patentowego UE jest sensowne czy nie.
Powołanie europejskiego Sądu Patentowego ma uprościć proces uznawania patentów w UE. Jego powstanie spowoduje, że niemieckie sądy utracą kompetencje do orzekania w sprawach patentów.
Orzeczenie jest zgodne z długofalową polityką niemieckiego TK, który zabiega o zachowanie ostatniego słowa, jeśli chodzi o demokratyczny wpływ na proces integracji europejskiej. Wyrok jest też sygnałem pod adresem Bundestagu i niemieckiego rządu, by korzystały ze swoich konstytucyjnych praw. Te kwestie będą miały także wpływ na decyzję TK o kompetencjach Europejskiego Banku Centralnego. Orzeczenie w tej sprawie spodziewane jest 5 maja.