1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Neues Deutschland : Polski strach przed „żydokomuną”

Aleksandra Jarecka2 maja 2013

Dziennik postkomunistycznej lewicy „Neues Deutschland” analizuje niemieckie wydanie książki Jana Tomasza Grossa „Strach”.

https://p.dw.com/p/18QNM
Das Bild vom Juni 2001 zeigt den Ortseingang der polnischen Kleinstadt Jedwabne. Am 10. Juli 2001 werden in der Stadt mehrere tausend Besucher erwartet, die der Opfer des Pogroms vor 60 Jahren gedenken. Am 10. Juli 1941 wurden insgesamt bis zu 1600 jüdische Männer, Frauen und Kinder des Ortes zusammengetrieben, brutal misshandelt, durch den Ort getrieben und in einer Scheune am Ortsrand qualvoll bei lebendigem Leib verbrannt. Vor einem Jahr veröffentlichte Jan Tomasz Gross, ein in den USA lebender Historiker, sein Buch "Nachbarn", in dem er beschreibt, dass in diesem speziellen Fall nicht die Deutschen die Täter gewesen seien, sondern Menschen aus Jedwabne - die Nachbarn eben. Seitdem ist nicht nur in Jedwabne nichts mehr, wie es einmal war. dpa (zu dpa-Reportage: "Die langen Schatten der Vergangenheit - 60 Jahre nach Jedwabne-Pogrom" vom 06.07.2001
Zdjęcie: picture-alliance/dpa

Gazeta Neues Deutschland” (ND) w artykule zatytułowanym „Irracjonalny strach przed żydokomuną” („Irrationale Angst vor der Judenkommune”) przypomina życiorys Jana Tomasza Grossa i przypomina, że książka ukazała się już w Polsce w 2006 roku. Jednocześnie zaznacza, że wcześniejsza książka „Sąsiedzi”, poświęcona pogromowi Żydów w Jedwabnem, spowodowała długotrwałe polityczne reperkusje. Jeszcze większe zamieszanie wywołała zdaniem dziennika książka „Strach”, która pokazała, jak w ostatnich miesiącach roku 1944 oraz w pierwszych dwóch latach po wojnie Żydzi padali ofiarą polskiego antysemityzmu. „Tylko 4 lipca 1946 roku w Kielcach zabito przez uderzenia żelazną sztangą, przez ukamienowanie, utopienie w rzece, wyrzucenie przez okno oraz strzały w głowę 42 Żydów: kobiet, mężczyzn i dzieci”- pisze ND.

Polski antysemityzm, a niemieckie ludobójstwo

ND jednocześnie wyjaśnia, że Tomasz Gross bada w sposób szczegółowy na podstawie dokumentów pogromy i tłumaczy złożone antyżydowskie praktyki, jakich dopuszczano się w powojennej Polsce. Analizuje także wpływ niemieckiego ludobójstwa na zachowanie polskiego społeczeństwa wobec Żydów i w jakim stopniu odbijało się to w kolektywnej świadomości Polaków.

„Gross dochodzi na końcu do wniosku, że do rozprzestrzenienia się po wojnie antysemityzmu w Polsce doprowadziło rozpowszechnione i ciche przyzwolenie nazistów na grabieże i mordowanie Żydów, a nie jak twierdzono tajemny udział Żydów w tworzeniu komunizmu w Polsce”- pisze gazeta.

Polskie obawy

ND przypomina jednocześnie, że w tym samym dniu, kiedy książka „Strach” ukazała się w Polsce, prokuratura w Krakowie wszczęła dochodzenie przeciwko Grossowi.

„Narodowo-konserwatywny front w Polsce obawia się, że zdobyte przez grabież i mord posiadłości trzeba będzie oddać. Pazurami i zębami broni się zdobytych w nielegalny sposób domów, gruntów, budowli sakralnych, warsztatów i skarbów sztuki. Pod dachami wielu polskich domostw rozprzestrzenia się irracjonalny strach” – konstatuje ND i pisze dalej: „Do tego dołącza jeszcze pomówienie, że badania naukowe dotyczące antysemityzmu, czy to Grossa, czy Feliksa Tycha, Barbary Skargi czy Bożeny Szaynok, obrażają wszystkich Polaków”.

„Jest inaczej, bo książki te i opracowania wyjaśniają i dementują powszechnie panujące pojmowanie historii u naszego wschodniego sąsiada, w pojęciu którego Polskę-„Mesjasza Narodów” w 1939 r. świat pozostawił samą sobie”- komentuje gazeta. Następnie zauważa, że Tomasz Gross dokumentuje historyczną winę w sposób naukowy i moralnie czysty i domaga się od Polski przejęcia za nią odpowiedzialności.

„Nawiasem mówiąc, wspomniany narodowo-konserwatywny front w Polsce sięga od ogolononych na łyso zwolenników „Narodowego Odrodzenia Polski” poprzez zdewociałych słuchaczy Radia Maryja po prokuratorów i dziennikarzy Instytutu Pamięci Narodowej oraz członków PiS Jarosława Kaczyńskiego”- podsumowuje Neues Deutschland.

Aleksandra Jarecka

red. odp. Bartosz Dudek