Konsultacje prymusów
6 grudnia 2010
Szefowie rządów zapewniali na konferencji prasowej w Berlinie o dobrym klimacie rozmów i szeregu wspólnych interesów. Po spotkaniu z kanclerz Merkel Donald Tusk powiedział, że w stosunkach polsko-niemieckich "coraz mniej jest spraw trudnych i nierozwiązanych".
Atmosfera na konferencji prasowej w Berlinie wydaje się to potwierdzać. Na płaszczyżnie roboczej Polska i Niemcy chcą i potrafią konstruktywnie współpracować. Ale coraz bardziej widoczne staje się, że okres wielkich wizji jakby mija.
Posiedzenie rządów z okazji 20 lat Traktatu
Angela Merkel i Donald Tusk wystąpili przed prasą w dobrym nastroju. Niemiecka kanclerz jeszcze zanim opowiedziała o wynikach aktualnego spotkania, ogłosiła, że kolejne posiedzenie rządów obu krajów odbędzie się w czerwcu 2011 - z okazji 20-tej rocznicy podpisania Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy (17 czerwca 1991).
"Poprosiliśmy ministrów spraw zagranicznych, by w związku z tą rocznicą opracowali deklarację o polsko-niemieckiej współpracy, która zawierać będzie bardzo konkretne punkty i jasno pokaże, że nasza współpraca obejmuje szerokie spektrum tematów" - poinformowała pani kanclerz.
Wspólne interesy
O szerokim spektrum konsultacji świadczy liczba resortów, który brały w nich udział. Oprócz szefów rządów przybyli do Berlina przedstawiciele dziewięciu ministerstw, w tym spraw zagranicznych, gospodarki, finansów, rolnictwa, infrastruktury, pracy, sprawiedliwości, kultury i oświaty. Większość ministrów po obydwu stronach była obecna na konsultacjach osobiście.
Merkel zapewniła po spotkaniu z Tuskiem w Berlinie, że Niemcy będą popierać Polskę w związku z jej przewodnictwem w UE w przyszłym roku. Podkreśliła przy tym szczególnie chęć popierania polskich starań o Partnerstwo Wschodnie.
Donald Tusk i Angela Merkel optyministycznie się wypowiadali również w sprawie zbliżającego się szczytu UE w Brukseli, na którym będzie chodziło m.in. o budżet UE. Najwyrażniej pozycje Polski i Niemiec zbliżają się, co ma znaczenie wobec brytyjskich dążeń do przyśpieszenia negocjacji w sprawie budżetu UE po 2013 roku.
Polsko-niemiecka dyscyplina
Tusk i Merkel podkreślili, że mają podobne punkty widzenia na europejską politykę spójności, negocjacje budżetowe oraz na tworzenie trwałego mechanizmu antykryzysowego dla zadłużonych krajów strefy euro. Polski premier przyznał, że Polska podobnie jak Niemcy opowiada się za wprowadzeniem większej dyscypliny finansowej w UE.
Tusk dodał, że "polsko-niemiecka współpraca na forum Rady Europejskiej pozwoli uzyskiwać większy poziom między wszystkimi krajami, nawet jeśli interesy czy punkty widzenia czasami są różne, a czasami sprzeczne".
Polski premier zapewnił też, że "Polska jest zdeterminowana, by wejść do strefy euro, gdy spełni kryteria" i dodał: "Nasz kraj chce wprowadzić walutę euro, ale nie ma potrzeby tego przyśpieszać". "Polska nie chce rozluźniania kryteriów przyjmowania nowych państw do strefy wspólnej europejskiej waluty", powiedział premier.
Gazociąg nie taki straszny
Szefowie rządów odnieśli się także do kwestii Gazociągu Północnego. Polska domaga się głębszego ułożenia gazociągu na dnie Morza Bałtyckiego na odcinkach, w którym przecina on północny tor podejściowy do portu w Świnoujściu. Gazociąg może bowiem zdaniem ekspertów ograniczać możliwości rozbudowy portu w przyszłości. Donald Tusk przyznał na konferencji, że "jest duży postęp i dobra wola, jeśli chodzi o zrozumienie przez Niemcy polskiej argumentacji". Dodał, że "polskie postulaty zostały uwzględnione i budowa nie zagraża portowi w Świnoujściu".
Konsorcjum Nord Stream uwzględniło część zastrzeżeń i pogłębiło gazociąg, ale jak zaznaczył Tusk "do rozwiązania zostaje jeszcze kwestia dostępu do portu na szlaku północnym". Zdaniem premiera "nie jest to sytuacja dramatyczna". "Jesteśmy bardzo bliscy finału i takich rozstrzygnięć, które polską stronę usatysfakcjonują", uznał.
Kanclerz Angela Merkel zapewniła, że Niemcy rozpatrzą polskie postulaty i "zadbają o to, by zostały uregulowane kwestie prawne na wypadek, gdyby w przyszłości były konieczne podwodne prace przy wejściu do portu w Świnoujściu w związku z obecną budową gazociągu".
Konsorcjum Nord Stream, które buduje gazociąg ułożyło rury na głębokości 17,5 metra, natomiast polska strona domaga się zakopania rurociągu na dalszym odcinku argumentując, iż w przeciwnym razie zablokuje on dostęp do portu statkom o zanurzeniu powyżej 13,5 metra. Według aktualnych planów takie problemy mogą się jednak pojawić dopiero w latach 30-tych.
W czerwcu kolejne spotkanie
W przeciwieństwie do poprzednich spotkań szefów rządów Polski i Niemiec, tym razem mało było mowy o kwestiach historycznych. Tusk wyraził nadzieję, że "polsko-niemieckie pojednanie będzie dla całej Europy wzorem, jak należy naprawiać trudne relacje i pokonywać historyczne zaszłości, konflikty czy resentymenty". Dodał: "Polsko-niemiecka lekcja ma naprawdę wymiar uniwersalny". Tusk wypowiedział te słowa odnosząc się do spotkania z prezydentem Rosji Dmitrijem Miedwiediewem w Warszawie, na które udał się niemal prosto z urzędu kanclerskiego.
Ostatnie polsko-niemieckie konsultacje rządowe odbyły się w grudniu 2008 roku w Warszawie. Obecne zaplanowano początkowo na czerwiec bieżącego roku, ale ze względu na powódź w Polsce odbyły się one dopiero teraz. Konsultacje rządów odbyły się po raz dziesiąty.
Róża Romaniec, Berlin