Kleszcze - tylko pasożyty czy coś więcej
Te małe odporne pajęczaki są plagą nie tylko dla ludzi. Ich ofiarą padają również zwierzęta. Tym udało im się jednak wypracować swój własny sposób na zwalczanie kleszczy.
Uwaga, kleszcz!
Na świecie żyje około 900 gatunków kleszczy. Trzeba pamiętać, że kleszcze nie są insektami, lecz zaliczane są do roztoczy (Acarida). Żyją w krzakach i trawie czekając na swojego żywiciela. Kleszczem najczęściej występującym w Niemczech jest kleszcz pospolity, kleszcz pastwiskowy, kleszcz psi (Ixodes ricinus).
Kłując i ssąc
Ryjkiem, który składa się z pokrytych licznymi kolcami szczęk, kleszcz rozcina skórę żywiciela i umieszcza w ranie kolce tak, by możliwie trwale pozostać na swojej ofierze. Dlatego wybiera on najczęściej te miejsca na ciele, gdzie skóra jest wyjątkowo cienka i unaczyniona. Pożywieniem kleszcza nie jest jednak krew, lecz głównie limfa, która wypływa z rany.
Lecznicze działanie śliny kleszcza
Kleszcze przenoszą często bakterie i wirusy, które mogą prowadzić do chorób. W Niemczech występują najczęściej przypadki boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu. Okazuje się jednak, że kleszcze mają też zalety. Naukowcy z Oksfordu wykryli, że białko w ślinie kleszczy ma właściwości przeciwzapalne. Tym samym może uchodzić za potencjalny środek leczniczy przeciwko określonym chorobom.
Plaga dla łosi
Mimo najnowszych odkryć naukowych kleszcze to niebezpieczne pasożyty. Z powodu krótkiej i ciepłej zimy na wschodzie Stanów Zjednoczonych kleszcze dają się mocno we znaki łosiom. Wg danych University of New Hampshire ostatniej zimy z powodu kleszczy padło tam 70 proc. cielaków łosia.
Symbioza w walce z parazytami
W Afryce żyją gatunki ptaków, które oczyszczają skórę zwierząt z parazytów. Za przykład może posłużyć widoczny na zdjęciu bąkojad żółtodzioby, który oczyszcza właśnie skórę świni brodawkowatej. To układ korzystny dla obu stron. Świnia pozbędzie się kleszczy, a ptak otrzyma wzamian smakowity posiłek.
Papierosy sposobem na kleszcze
Żywicielami kleszczy są także ptaki. Żeby się przed nimi chronić gil meksykański rozwinął wyjątkową strategię. Badania opublikowane w Journal of Avian Biology pokazały, że wysiadujące jajka gile impregnują swoje gniazda niedopałkami papierosów. Okazuje się, że nikotyna działa zabójczo na parazyty. Może mieć jednak też negatywny wpływ na system nerwowy piskląt.
Bez widoków na poprawę
Wytępienie uciążliwych kleszczy nie jest wcale proste i nikt się tym narazie nie zajmuje. Pajęczaki te są bardzo odporne i są w stanie przeżyć także pranie w pralce czy krótki pobyt w zamrażarce. Ten, kto został ukąszony przez kleszcza powinien śledzić to miejsce czy nie pojawi się tzw. rumień wędrujący. Dobrze jest też skorzystać ze szczepień przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu.