Klasyka filmowa - „Casablanca”: „Patrz mi w oczy, mała”
Czego potrzebuje film, by zaliczyć go do kultowych? Pokolenia widzów znają na pamięć niektóre z dialogów melodramatu „Casablanca”, który uchodzi za kultowy. Poniżej jego historia.
Kawiarnia Ricka
Humphrey Bogart gra w „Casablance” skrytego Ricka Blaina, który w marokańskim mieście portowym Casablanca prowadzi lokal „Café Americain”. Środki na to zdobył dzięki przemytowi i udziałowi w hiszpańskiej wojnie domowej przeciwko generałowi Franco. Ta rola filmowa otworzyła Bogartowi drogę do kariery. Odtąd uchodził za aktora charakterystycznego.
Naziści i emigranci
W kawiarni Ricka spotykają się różne typy i postaci: przymytnicy alkoholu, żydowscy emigranci, drobni przestępcy czy wysocy rangą oficerowie III Rzeszy. W Północnej Afryce niemiecki Wehrmacht walczył z oddziałami wojsk alianckich, a władze cywilne podlegały francuskiemu reżimowi Vichy. Co doprowadziło do napiętej sytuacji także w filmie.
Punkt spotkań zagubionych dusz
Hollywoodzki reżyser Michael Curtiz, żydowski emigrant z Węgier, zatrudnił na planie filmowym licznych emigrantów z nazistowskich Niemiec, którzy uciekli do Stanów Zjednoczonych. Dla niemieckojęzycznych aktorów była to jedyna możliwość pracy. Peter Lorre (po prawej) swoją główną rolą w filmie Fritza Langsa „M jak morderca” z 1931 r. zrobił karierę. Również on żył w USA jako emigrant.
Filmowa para stulecia
W rzeczywistości oboje aktorzy mieli innych partnerów życiowych. Ale jako para filmowa Ingrid Bergmann i Humprey Bogart uchodzą wciąż w historii filmu za parę miłosną. Scenariusz powstał na podstawie sztuki teatralnej i pracowało nad nim dziewięciu autorów. Zakończenie filmu pozostało do końca otwarte, co bardzo irytowało Ingrid Bergmann, bo kogo ona tak naprawdę kochała?
„As Time Goes By”
Wiele ról w holywoodzkim melodramacie jest obsadzonych przez znanych aktorów. Pianistę w barze Ricka i Ilsy gra znany amerykański aktor Dooley Wilson, który był też muzykiem jazzowym. Z powodu roli w filmie musiał wziąć dodatkowe lekcje gry na fortepianie. Utwór „As Time Goes By”, który wykonał, przeszedł do historii filmu i stał się kultowy.
Zdjęcia filmowe w studiu
Humphrey Bogart był dużo mniejszy od wysokiej Szwedki Ingrid Bergmann. Dlatego podczas bliskich ujęć miłosnych, aby wyglądać bardziej męsko, stawał na stołku. Całość była kręcona w prowizorycznym studiu. Na lotnisku w Los Angeles nie wolno było w czasie wojny ustawiać żadnych reflektorów. Samoloty były zrobione ze sklejki i sztucznie spowite mgłą.
Ucieczka sposobem na przeżycie
W latach 1933-1945 pół miliona ludzi schroniło się w bezpieczne miejsce przed nazistowskimi prześladowaniami. Nawet członek ruchu oporu Laszlo (w środku) jedyną szansę na przeżycie widział jedynie w ucieczce z marokańskiej enklawy. Jego żona Ilsa (Ingrid Bergmann) w ostatniej chwili zdecydowała na lotnisku wyjechać razem z nim. Melodramatyczne zakończenie filmu.
Kultowy film także w Niemczech
Niemieccy widzowie długo czekali na orginał „Casablanki”. Kiedy film trafił do kin w powojennych Niemczech w 1952 roku, dystrybutor drastycznie okroił kluczowe sceny. Wszystkie odniesienia do nazistowskich Niemiec i emigrantów zostały skreślone. Co było powszechną praktyką w odbudowujących się Niemczech. Zwycięski pochód „Casablanki” jako kultowego filmu zaczął się dopiero od 1975 roku.
Konferencja w Casablance
To francusko-marokańskie miasto portowe stało się znane na całym świecie w 1943 r. dzięki konferencji, na której alianci przystali na całkowite zniszczenie nazistowskich Niemiec. Prezydent USA Franklin Roosvelt i brytyjski premier Winston Churchill tym zdjęciem z zakończenia konferencji w Casablance przeszli podobnie jak hollywoodzki film do historii.