1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Praca przymusowa w NRD i w PRL?

Andrzej Paprzyca2 maja 2012

Koncern meblowy Ikea chce rozmawiać z politycznymi więźniami z NRD na temat odszkodowań za pracę przymusową. Afera ma też polski wątek.

https://p.dw.com/p/14nxB
Der IKEA-Schriftzug prangt am Mittwoch (04.06.2008) an der Fassade der Filiale in Kassel. Foto: Uwe Zucchi dpa/lhe +++(c) dpa - Report+++
Zdjęcie: picture-alliance/dpa

Informacje o gotowości do rozmów z byłymi więźniami komunistycznej dyktatury w NRD potwierdziła w środę (04.05.2012) szwedzka rzecznik Ikea, Ylva Magnusson, w rozmowie z agencją dpa. Stwierdziła ona, że chce podjąć dialog z ofiarami i z organizacjami. Najpierw jednak muszą dobiec końca własne badania na temat ewentualnego zatrudniania robotników przymusowych na zlecenie koncernu Ikea w NRD. W Berlinie dyrektor Miejsca Pamięci w Hohenschönhausen (ku czci ofiar enerdowskiej bezpieki), Hubertus Knabe, wezwał szwedzki koncern meblowy do wypłaty odszkodowań w przypadku korzystania z pracy ze strony robotników przymusowych.

Ikea w aktach Stasi

Knabe zareagował tym samym na film dokumentalny, jaki będzie emitowany w środę (04.05.2012) wieczorem przez szwedzką stację TV SVT. SVT zapowiedziała przed emisją filmu, że w archiwach Stasi w Niemczech znajduje się ponad 800 dokumentów, odnoszących się do koncernu Ikea. Obejmują one lata 1976-1989 (do chwili runięcia muru). Szwedzki koncern meblowy już od lat 60. XX wieku niektóre ze swych produktów, jak na przykład serię kanap marki Klippan, wytwarzał w NRD, a także i w Polsce.

Die ehemalige Haftanstalt Bautzen II - hier Blick in den Zellentrakt -, die von 1956 bis 1989 als Sonderhaftanstalt des Ministeriums für Staatssicherheit Regimekritiker und Sonderhäftlinge der DDR in besonderer Isolationshaft hielt, soll bis 1998 zu einer würdigen Stätte des Gedenkens für die Opfer politischer Gewaltherrschaft gestaltet werden.In Bautzen II saßen u.a. die Regimekritiker Walter Janka, Erich Loest und Rudolf Bahro. Die letzten wegen Kriegsverbrechen und krimineller Delikte verurteilten Häftlinge wurden 1992 nach Bautzen I überführt. Bautzen II wurde geschlossen. (DRE437-300497)
Więzienie enerdowskiej bezpieki w BudziszynieZdjęcie: picture-alliance/dpa

Postępowanie trwa

Już jesienią 2011 roku w emitowanym w Niemczech filmie dokumentalnym stacji telewizyjnej WDR zarzucono koncernowi Ikea, że korzystał z pracy robotników przymusowych w NRD. Ikea utrzymuje, że nie wiedziała nic o przypadkach pracy przymusowej. Koncern nie chce jednak podejmować decyzji w oparciu o aktualnie posiadany stan wiedzy. Rzeczniczka koncernu podała do wiadomości, że już od jesieni prowadzona jest władna kwerenda przy pomocy dokumentów z archiwów enerdowskiej bezpieki (Stasi). Ikea stwierdza w oficjalnym oświadczeniu, że jak długo postępowanie się toczy, nie będzie spekulować nt. jego wyniku.

ag / Andrzej Paprzyca

red. odp. Bartosz Dudek