Gdzie zniszczyć syryjską broń chemiczną?

Rada wykonawcza Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) zatwierdziła też ramy czasowe - wszystkie substancje chemiczne, mogące służyć do produkcji broni, mają zostać wywiezione z Syrii do 5 lutego 2014 r. Najniebezpieczniejsze substancje, takie jak środek paralityczno-drgawkowy Sarin czy gaz musztardowy, mają zniknąć z kraju do końca br. Syria zobowiązała się do zniszczenia pozostalych instalacji do 15 marca 2014.

Albania protestuje

Nie wiadomo jednak, dokąd zostanie przewiezione ok. 1000 ton chemicznych środków bojowych. Stany Zjednoczone skierowały się z tym do Albanii, ale rząd w Tiranie nie zgodził się na zniszczenie środków chemicznych na terenie państwa. - Albania nie może uczestniczyć w tej operacji. Nie mamy do tego możliwości - powiedzial premier Albanii Edi Rama w wywiadzie telewizyjnym.

Jego wypowiedź nastąpiła po burzy protestów ze strony społeczeństwa. Znani artyści czy katoliccy biskupi przyłączyli się do sprzeciwu. W czwartek (14.11) opozycja złożyła w parlamencie wniosek o referendum. Albania została wzięta po uwagę, ponieważ w 2007 r. zniszczyła własne zapasy broni chemicznej z czasów komunistycznych.

Brak alternatyw

Jak dotąd, brak alternatywy dla Albanii. Dyrektor generalny OPCW Ahmet Ümzücü musi teraz znaleźć kraje partnerskie do bezpiecznego przewiezienia substancji chemicznych z terenów objętych konfliktem oraz do zniszczenia środków bojowych. Norwegia zasygnalizowala, że chce wesprzeć transport broni. Ale żaden kraj nie wyraził chęci zajęcia się zniszczeniem broni. - Następny etap będzie największym jak dotąd wyzwaniem - mówi Ümzücü.

Ekspertka ONZ ds. Bliskiego Wschodu Sigrid Kaag, która stoi na czele misji ONZ i OPCW w Syrii, wskazała w Hadze na trudną sytuację w zakresie bezpieczeństwa na obszarach, gdzie toczy się wojna. Zespół ONZ i OPCW współpracuje ściśle z rządem syryjskim, jest też w kontakcie z uzbrojonymi rebeliantami, dodała.

ONZ i OPCW podjęły działania w reakcji na użycie gazu trującego w stolicy Syrii Damaszku w sierpniu br. W ataku zginęło ponad 1400 osób. Stany Zjednoczone winą za incydent obarczyły wojska prezydenta Baszara al-Asada i zagroziły zbrojną interwencją.

W odpowiedzi na wspólną inicjatywę Rosji i USA, Damaszek zgodził się na zniszczenie broni chemicznej pod kontrolą OPCW. Rada Bezpieczeństwa ONZ w Nowym Jorku uchwaliła rezolucję, zgodnie z którą Syria ma pozbyć się broni chemicznej do połowy 2014 r. Według danych OPCW Syria zniszczyła dotąd ponad 60 proc. nienapełnionych bomb i głowic bojowych oraz wszystkie instalacje do produkcji broni i napełniania bomb i głowic.

Syria zmaga się od dwóch i pół roku z wojną domową przeciwko reżimowi Asada, w której zginęło już ponad 100 tys. ludzi.

tagesschau / Anna Mierzwińska

red.odp.: Małgorzata Matzke