Powrót języka ojczystego

Takie wnioski wynikają z raportu, przedstawionego w Berlinie. Dlatego nieprzypadkowo powrócił temat, na który już blisko 20 lat temu zwracali uwagę pedagodzy: język niemiecki jest tak samo ważny, jak ojczysty. Wielu uczniów o obcych korzeniach ( często z innego obszaru kulturowego) w Niemczech otrzymują w szkołach korepetycje z niemieckiego.

Co trzecie dziecko w Niemczech wzrasta w dwóch czy trzech językach. Język niemiecki jest w ich rodzinach po języku/ach ojczystym/ch, drugim lub trzecim językiem. Ale mimo korepetycji w szkołach młodzi cudzoziemcy często należą do przegranych systemu edukacji w Niemczech. Największym placem budowy w systemie kształcenia imigrantów jest język,

„Docelowym językiem jest niemiecki”

Na tegorocznych, największych targach edukacyjnych w Europie, „didacta” w Hanowerze, doskonalenie języka młodych imigrantów było szczegółowo dyskutowane. Patricia Hahne-Wolter, która przewodzi sieci skupiającej inicjatywy wspierające wielojęzyczność młodych imigrantów mówi, że obecnie nauczyciele wręcz krzyczą o pomoc. Drastycznie formułuje ona stosowane dotychczas metody doskonalenia znajomości języka niemieckiego.

W Niemczech rzeczywiście pompuje się wiele pieniędzy w finansowanie doskonalenia wiedzy imigrantów w szkołach. Tymczasem wiele dzieci o obcych korzeniach nie zna dobrze ani języka ojczystego, ani niemieckiego. Dobra znajomość niemieckiego pomogłaby im w nadążaniu na lekcjach, podkreślał w czasie dyskusji Andreas Rohde z kolońskiego uniwersytetu. Przeprowadzone przez niego badania dowodzą, że młodzi imigranci, którzy dobrze znają język swoich rodziców, zdecydowanie łatwiej przyswajają sobie inne języki obce od dzieci, które znają tylko jeden język.

Wysokie notowania języka ojczystego

Potrzeba było wielu lat praktyki, żeby pedagodzy i odpowiedzialni za edukację w Niemczech doszli sami do takich wniosków, wskazywała podczas dyskusji na „didacta” Christina Trojan z Instytutu Goethego: „Efektywniejsze od indywidualnego doskonalenia języka dla dzieci imigrantów są kursy grupowe. Poza tym nauczyciele, poza odpowiedzialnością za przedmiot w szkole, powinni dbać też doskonalenie języka młodych imigrantów.”

Każdy z ekspertów opowiadał o wypróbowanych metodach. Reyhan Kuyumen z uniwersytetu w Flensburgu uważa, że doskonalenie języka powinno się rozpocząć już w przedszkolu. Kuyumen przez wiele lat obserwowała rozwój 15 dzieci w przedszkolu Mosaik w Kilonii. Projekt zakładał doskonalenie języka ojczystego i niemieckiego. „Wszyscy nadążali na lekcji, a większość uczyła się potem w liceum”, wyjaśnia Reyhan Kuyumen.

Jak ważne jest takie rozłożenie akcentów w nauczaniu języka, doświadczyła Hava Celik. Jej dwójka najstarszych dzieci mówi gorzej po niemiecku i turecku niż jej najmłodsza córka. Przy starszych dzieciach rozmawiali ze sobą łamaną niemczyzną. Przy najmłodszej córce mówią tylko po turecku.

DW/Janine Albrecht/Barbara Coellen

red. odp.: Andrzej Paprzyca