Czy przywrócony zostanie podatek majątkowy?

W okresie kryzysu finansowego i gospodarczego, w obliczu pustych państwowych kas fiskus zastanawia się, jakie źródła mogłyby jeszcze zasilić budżet. Dyskutuje się więc, jakie są szanse na ponowne wprowadzenie podatku majątkowego, i czy byłby on celowy?

Martin Lenz, doradca podatkowy i szef działu National Tax w firmie rewizyjnej KPMG Deutschland jest zdania, że podatek majątkowy przyniósłby stosunkowo niewiele. - Po odciągnięciu kosztów administracyjnych niewiele by z niego pozostało - twierdzi ekspert.

Powszechnie znany problem

Dyskusja na temat opodatkowania majątków toczy się nie tylko w RFN. Firma KPMG dokonała zestawienia niemieckiego prawa podatkowego z przepisami obowiązującymi we Francji, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Austrii, Holandii, Szwajcarii i Stanach Zjednoczonych. Pod lupę wzięto nie tylko ogólny podatek majątkowy lecz także inne formy podatków: spadkowy, od nieruchomości i od darowizn, gdyż także one należą do opodatkowania majątków, o czym się często zapomina - zaznacza Martin Lenz.

Jak stwierdzili specjaliści z KPMG w porównywanych państwach wpływy budżetowe z tytułu opodatkowania majątków wahają się od 0,07 do prawie 12 proc. całych wpływów podatkowych, przy czym istotną rolę odgrywają zróżnicowane systemy podatkowe. W Niemczech z tytułu podatku spadkowego, od nieruchomości i od darowizn do kasy skarbu państwa wpływa ok. 16,5 mld euro rocznie. - Jest to prawie 2,8 proc całych wpływów podatkowych - zaznacza ekspert, co Niemcy ustawia w środku pola.

Stosunkowo wysokie wpływy z tego tytułu odnotowuje Francja, gdzie opodatkowanie największych prywatnych majątków obowiązuje od 1982 r. Stanowią one aż 8,6 proc. całych wpływów podatkowych państwa. Przy czym opodatkowaniu nie podlega produktywny majątek przedsiębiorstw czy cały majątek spółek kapitałowych, podkreśla Martin Lenz. Podobne zasady stosowane są także w Szwajcarii.

Generalna powściągliwość

W Wielkiej Brytanii, jak zaznacza w analizie KPMG, nie ma co prawda w ogóle opodatkowania majątków, lecz obecnie myśli się o wprowadzeniu tak zwanego podatku willowego, od drogich posiadłości.

Podatku majątkowego nie uiszcza się także we Włoszech, co tłumaczy się zbyt dużym zachodem administracyjnym. W Holandii podatek majątkowy zniesiono w 2001 r. po zmasowanych protestach.

Ze względu na trudności w oszacowaniu majątku z podatku tego w roku 1993 zrezygnowała także Austria.

W Stanach Zjednoczonych nie ma podatku majątkowego, lecz obowiązuje podatek od nieruchomości, tzw property tax - zaznacza Martin Lenz - i wpływy z tego tytułu stanowią 12 proc. ogólnych wpływów podatkowych. Pieniądze te wykorzystywane są do pokrycia właściwie całości kosztów komunalnych, jak np. policji, straży pożarnej, szkół i oczyszczania miasta.

Jak stwierdzają eksperci KPMG, koszty administracyjne ściągania podatku majątkowego procentowo są dużo wyższe niż w przypadku innego rodzaju podatków. Jak wynika z amerykańskich obliczeń koszty administracyjne ściągania podatku spadkowego i od darowizn pochłaniają bez mała całe z nich wpływy.

Delikatna sprawa

W RFN podatek majątkowy skasowano w 1997 r. na mocy orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Dwa lata wcześniej najwyższy niemiecki sąd domagał się równomiernego opodatkowania wszystkich majątków. Lecz do dzisiaj nie ma żadnego możliwego do zastosowania w praktyce modelu oceny wartości majątków, z nieruchomościami włącznie, i tak trudnymi do oszacowania walorami jak np. udziały w przedsiębiorstwach, dzieła sztuki czy jachty cumujące w zagranicznych portach.

Nie zanosi się więc na to, by problem opodatkowania majątków tak szybko znalazł praktyczne rozwiązanie.

Monika Lohmueller / Małgorzata Matzke

Red.odp.:Alexanda Jarecka