Bogactwo sprzyja niemoralności?

Bogacze kłamią i oszukują częściej niż osoby z niższych warstw społecznych. Poza tym częściej wymuszają pierwszeństwo w ruchu drogowym - tak w skrócie można podsumować wynik siedmiu eksperymentów, które amerykańscy naukowcy przedstawili w jednym z pism specjalistycznych.

Ponadto zaobserwowali, że właściciele drogich samochodów częściej zachowują się w ruchu drogowym nie fair: na skrzyżowaniach wymuszają pierwszeństwo i rzadziej hamują przed pieszymi, znajdującymi się już na pasach.

Również w innych wybranych przez amerykańskich naukowców sytuacjach, bogaci zachowywali się mniej przyzwoicie, niż biedniejsi.

Według Paula Piffa z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, bogatsi probanci częściej oszukiwali w grze na pieniądze. Twierdzili też, że raczej okłamują kandydatów starających się o pracę, gdy ci chcą się dowiedzieć jak pewne jest stanowisko, o które się ubiegają.

Biedniejsi o bogatszych

Według biedniejszych probantów, osoby z wyższych warstw społecznych w hipotetycznej sytuacji prędzej wynieśliby z biura papier do kopiarki, skopiowaliby software albo wyszpiegowaliby konkurencyjną firmę. Zwykle też zatrzymaliby drobne, gdyby im wydano za dużo.

Gdy autorzy pracy badawczej zaoferowali im cukierki, które jak powiedzieli, były przeznaczone wyłącznie dla dzieci z sąsiedniego laboratorium, bogaci częściej po nie sięgali niż probanci z niższych warstw społecznych.

"Nie przynależność do wyższej warstwy społecznej per se jest odpowiedzialna za mniej moralne zachowanie, lecz nastawienie probantów do zachłanności" - twierdzą badacze. Jak się okazało przedstawiciele wyższych warstw społecznych raczej nie uważali tej cechy charakteru za negatywną. "Wykształcenie ekonomiczne ukierunkowane na maksymalizację interesów własnych może ludzi doprowadzić do tego, że będą uważać zachłanność za coś pozytywnego i potrzebnego" - spekulują badacze z USA. Przypuszczają nawet, że ta cecha charakteru zwiększa szansę dojścia do bogactwa.

Bogaci a jednak przyzwoici

Ale są też wyjątki, gdzie osoby z wyższych warstw społecznych zachowują się bardzo etycznie i służą "wyższym celom" - podkreślają badacze. W tym kontekście wymieniają zarówno założyciela Microsoft'u Billa Gatesa, którego prywatna fundacja wspomaga badania nad szczepionkami i finansuje walkę z chorobą AIDS, jak i byłe wiceprezeski firm Worldcom i Enron, Cynthię Cooper i Sherron Watkins. Obie upubliczniły oszustwa i naganne zachowania we własnym przedsiębiorstwie.

dapd, S-O / Iwona D. Metzner

red. odp. Bartosz Dudek