فراخوان گسترده برای شرکت در خاکسپاری آیت‌الله منتظری
۱۳۸۸ آذر ۲۹, یکشنبه
بنا به گزارش محافل خبری، درگذشت آیت‌الله منتظری ایران را به طور غیررسمی در عزای عمومی فرو برده است. پیکر آیت‌الله منتظری برای وداع و آخرین احترام‌های دوستدارانش در منزل وی قرار داده شده است.
برخی از مراجع و فقها، مانند آیت‌الله صانعی و آیت‌الله بیات زنجانی روز دوشنبه، ۳۰ آذر را عزای عمومی اعلام کردند.
در همین حال، تدارکات و آمادگی‌ها برای مراسم خاکسپاری آیت‌الله منتظری ادامه دارد و بسیاری از مردم و چهر‌ه‌های سیاسی و مذهبی در حال حرکت به سوی قم هستند تا در این مراسم شرکت کنند.
میرحسین موسوی و مهدی کروبی، رهبران معترض به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری نیز با صدور بیانیه مشترکی ضمن اعلام روز دوشنبه به عنوان روز عزای عمومی، از مردم خواسته‌اند که در مراسم خاکسپاری آیت‌الله منتظری شرکت کنند. اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز دو نماینده به مراسم خاکسپاری آیت‌الله منتظری می‌فرستد.
نه تشکل سیاسی و دانشجویی نیز با انتشار بیانیه‌ای از مردم خواسته‌اند در تشییع جنازه آیت‌الله العظمی منتظری در قم شرکت کنند.
بیانیه ۱۰ سازمان و تشکل
نهضت آزادی ایران، شورای فعالان ملی و مذهبی، حزب ملت ایران، جبهه ملی ایران، جنبش مسلمانان مبارز، جامعه زنان انقلاب اسلامی ایران، دفتر تحکیم وحدت و دفتر ادوار تحکیم وحدت، با انتشار بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند: «رحلت حضرت آیت‌الله العظمی منتظری مرجع روحانی و شخصیت مبارز سیاسی نیم قرن اخیر ایران که عمری را در مبارزه با استبداد گذرانده و به ویژه در بیست سال اخیر، ضمن تحمل انواع حصرها و محدودیت‌ها کماکان مدافع حقوق انسان‌ها بوده‌اند را به اطلاع می‌رسانیم و همگان را به شرکت در مراسم تشییع جنازه ایشان در ساعت ۹ صبح روز دوشنبه ۳۰ آذر در قم دعوت می‌کنیم».
تداوم فشارها و محدودیت‌ها
در این میان، محدودیت‌های اعمال شده از سوی دولت برای پوشش خبری درگذشت آیت‌الله منتظری ابعاد گسترده‌‌تری یافته است. وزارت ارشاد دولت محمود احمدی‌نژاد، بعدازظهر یکشنبه در دستورالعملی از روزنامه‌ها خواست که در اشاره به درگذشت آیت‌الله منتظری، بر اختلاف وی با آیت‌الله خمینی تأکید کنند. منابع خبری از ایران گزارش می‌دهند که شامگاه یکشنبه، مأموران وزارت ارشاد در چاپخانه روزنامه‌ها حاضر شدند تا آنها صرفاَ پیام تسلیت آیت‌الله خامنه‌ای را منتشر کنند و از پوشش خبری و تحلیل و تفسیر در باره‌ی درگذشت آیت‌الله منتظری خودداری کنند.
از سوی دیگر، بنا به گزارش سایت‌های نزدیک به "جنبش سبز"، ماموران وزارت اطلاعات عصر يكشنبه در تماس تلفنی با گروهی از فعالان سياسی و مطبوعاتی، آنها را تهديد كرد‌ه‌اند که در صورت حضور در مراسم تشييع پيكر "آيت‌الله العظمی منتظری" بازداشت خواهند شد.
پيش از اين نيز در آستانه راهپيمایی ۱۳ آبان گروهی از فعالان سياسی و مطبوعاتی از سوی وزارت اطلاعات تهديد شده بودند كه اگر قصد شركت در تجمع‌ها را داشته باشند، بازداشت خواهند شد. در آستانه ۱۶ آذر نیز شماری از فعالین سیاسی و دانشجویی دستگیر شدند.
"پدر حقوق بشر"
درگذشت آیت‌الله منتظری سبب شده که برخی از شخصیت‌های سیاسی و مدنی و نیز شاگردان و هواداران او پیام‌ها و یادداشت‌هایی انتشار دهند یا در مصاحبه‌های متعدد، از ویژگی‌های او یاد کنند.
شیرین عبادی، مدافع حقوق بشر و برنده جایزه نوبل صلح، در یادداشت خود آیت‌الله منتظری را "پدرحقوق بشر" در ایران خوانده است. او نوشته است: «تو را پدر می‌‌خوانم، زیرا حمایت از زندانیان سیاسی را از تو فرا گرفتم که بخاطر آنان از کلیه مناصب دولتی و حتی رهبری حکومت جمهوری اسلامی ایران چشم پوشیدی - ترا پدر می‌‌خوانم زیرا از تو آموختم چگونه از مظلوم دفاع کنم بدون آن که علیه ظالم دست به خشونت زنم - از تو یاد گرفتم که سکوت مظلوم یاری رساندن به ظالم است و نباید که ساکت بنشینیم - پدر فراوان از تو آموختم، هر چند که رسم شاگردی و فرزندی را به جا نیاوردم. تو پدر "حقوق بشر" در ایران هستی و میلیون‌ها چون من فرزند و مرید داری. نیازی هم به قدر دانی و سپاس ما نداری. اما همه ما در حق تو کوتاهی کردیم و مقصریم. پدر ما را به بخش که تو بزرگواری. پدر کوتاهی فرزندانت را تاریخ جبران خواهد کرد. تاریخ در مورد ستمی که بر تو رفت و آزاده گی تو کتاب‌ها خواهد نوشت. تو در یادها زنده هستی تا عدالت و انسانیت زنده است».
شجاعت و تحول فکری
اکبر گنجی نیز در یادداشت کوتاهی از تحول فکری آیت‌الله منتظری و شجاعت او یاد کرده است: «در وصف شجاعت او بسیار گفته و نوشته‌اند. اما شجاعت نظری، مقام کم‌یابی است. اینکه آدمی صادقانه با باورهای پیشین خود مواجه شود و باورهای بلادلیل را چون برف پیش آفتاب ریزد تا آب شوند، شجاعت کم‌یابی است. او دستگاه فقهی - حقوقی خود را دائماً متحول می‌کرد. اگر در آغاز ولایت فقیه جایگاه ویژه‌ای داشت، در پایان حقوق شهروندان جایگزین عرف اعراب زمان پیامبر اسلام شد.»
«تلاش‌ها در ماه‌های آخر»
حجت‌الاسلام محسن کدیور، از شاگردان آیت‌الله منتظری نیز به نقض وی در تلاش‌ها و مبارزات ماه‌های اخیر اشاره کرده است. او در یادنامه خود به مناسبت درگذشت منتظری نوشته است: «آیت‌الله منتظری عمیقا به حقوق انسان - از آن حیث که انسان است - باور داشت و از حقوق بشر صمیمانه دفاع می‌کرد. او پیش‌کسوت آزادی‌خواهان ایران بود. مجاهدت‌های حق‌طلبانه و دفاع منصفانه او از حقوق همه مظلومان از هر صنف و مذهب و مرام، همگان را شیفته او کرده بود... او در چند ماه اخیر بیشتر از گذشته سخن گفت، بیشتر نوشت و واضح‌تر از همیشه با مردم و حاکمان مستبد اتمام حجت کرد. گوئی رحلت خود را پیش‌بینی کرده بود. ایشان به صراحت حکومت فعلی را نه جمهوری و نه اسلامی اعلام کرد. او رضایت و رأی مردم را شرط لازم هر نوع تصدی‌گری در حوزه عمومی می‌دانست و در فتوای تاریخی ۱۹ تیر ۸۸ خود جائران بی‌تدبیر را خودبخود معزول دانست.»
FW/BB