جنگ در قفقاز: روسها در حال تقویت نیروهای خود در قفقاز هستند
۱۳۸۷ مرداد ۲۰, یکشنبهالکساندر لومایا، دبیر شورای امنیت گرجستان اعلام کرد ارتش گرجستان تمام سربازان خود را از منطقهی اوستیای جنوبی خارج کردهاند. وی دلیل این عقبنشینی را گسترش حملات روسیه اعلام کرد. لومایا گفت، روسها در طول شب گذشته هجوم خود به منطقه را گسترش دادهاند. یک ژنرال روسی نیز امروز (یکشنبه ۱۰ اوت / ۲۰ مرداد) اعلام کرد، واحدهای تحت فرمان او، نیروهای نظامی گرجستان را از تسخینوالی، مرکر استان اوستیای جنوبی عقب راندهاند.
دبیر شورای امنیت گرجستان امروز همچنین اعلام کرد، گرجستان از ایالات متحدهی آمریکا تقاضا کرده است در درگیری میان گرجستان و روسیه میانجیگری کند.
برای نخستین بار از زمان شروع درگیریها نظامی در روز جمعهی گذشته، نیروهای هوایی روسیه صبح روز یکشنبه هدفهایی را در تفلیس، پایتخت گرجستان مورد حمله قرار دادند. بنا بر گزارشها، یک کارخانه در شرق تفلیس مورد حمله قرار گرفته است. در این کارخانه جنگندههای سوخوی۲۵ تولید میشوند. یک سخنگوی وزارت کشور گرجستان گفته است که یکی از باندهای میدان پرواز، متعلق به این کارخانه، آسیب دیده است. این کارخانه کاملا در نزدیکی فرودگاه بینالمللی تفلیس قرار دارد.
محاصره دریایی گرجستان
از سوی دیگر، روسها در حال تقویت واحدهای نظامی خود در قفقاز هستند. به گفتهی منابع گرجی، ارتش روسیه در ساعات اخیر، نزدیک به ۶ هزار سرباز به اوستیای جنوبی فرستادهاند. همچنین گزارشها حاکی است که ناوگان روسی مستقر در دریای سیاه با هزاران سرباز در سواحل آبخازستان لنگر گرفتهاند. منطقهی آزبخازستان نیز همانند اوستیای جنوبی در کنترل جداییخواهان طرفدار مسکوست. روز گذشته دولت خودخواندهی آبخازستان اعلام کرد نظامیان وابسته به جداییطلبان آبخاز، حملهی هوایی و توپخانهای خود را آغاز کردهاند تا ارتش گرجستان را وادار به عقبنشینی از تنگهی کودوری (Kodori) کنند. بخش شمالی این تنگه، تنها منطقهای است که هنوز توسط دولت گرجستان کنترل میشود.
همچنین رسانههای روسی گزارش دادهاند که نیروی دریایی روسیه در دريای سياه، راه عبور و مرور کشتیها به بنادر گرجستان در اين دريا را مسدود کرده است. به گزارش این رسانهها، هدف این محاصرهی دریایی آن است که از ورود سلاح به قفقاز جلوگیری شود. خبرگزاری ریانووستی گزارش داده است که در میان ناوگان روسی شرکتکننده در محاصره دریایی گرجستان، ناو "ماسکوا" (مسکو) نیز قرار دارد که دارای سکوهای پرتاب موشک است.
به گفتهی دبیر شورای امنیت گرجستان، روسها در حال افزایش شمار تانکهای خود در مرزهای گرجستان هستند.
تهدیدهای پوتین
ولادیمیر پوتین نخست وزیر روسیه، شامگاه دیروز در سخنانی تهدیدآمیز گرجستان را مسئول بروز این جنگ و بحران معرفی کرد و تهاجم ارتش گرجستان به اوستیای جنوبی را "اقدامی جنایتکارانه" خواند.
پوتین که مستقیما از پکن وارد ولادیقفقاز، مرکز اوستیای شمالی شده بود، گفت: «گرجستان به خود و همچنین تمامیت ارضیاش ضربهای کشنده زده است. به سختی میتوان تصور کرد که اوستیای جنوبی بعد از این رویدادها حاضر باشد که به گرجستان بپیوندد.»
نخست وزیر روسیه همچنین به سازمان آتلانتیک شمالی، ناتو، هشدار داد که از پذیرش عضویت گرجستان در این سازمان خودداری کنند. پوتین گفت: «گرجستان قصد ندارد که به بخشی از نظام امنیتی بینالمللی بدل شد و به سهم خود در راه صلح قدم بردارد. این کشور بیشتر در تلاش آن است که پای کشورها و اقوام دیگر را به یک ماجراجویی خونین بکشاند.»
از سوی دیگر، میخائیل ساکاشویلی، رییس جمهور گرجستان در نطقی در برابر رسانههای بینالمللی روسیه را بشدت مورد انتقاد قرار داد و تصریح کرد که روسیه مدتها پیش، نقشه انجام این عملیات نظامی را ریخته است. ساکاشویلی گفت: «این جنگ بر سر اوستیای جنوبی نبوده و نیست. مسئله بر سر آن است که یک ملت کوچک دمکراتیک که قصد دارد در صلح و آزادی زندگی کند، مورد حمله قرار گیرد.»
واکنش جورج بوش
جورج بوش، رئیسجمهور آمریکا نیز شامگاه دیروز نسبت به اوضاع قفقاز واکنش نشان داد و خواهان قطع فوری درگیریها شد.
رئیس جمهور ایالات متحدهی آمریکا گفت، «من نسبت به وضعیت گرجستان نگران هستم. ایالات متحدهی آمریکا این مسئله را بسیار جدی تلقی میکند. حملات هوایی که در خاک گرجستان صورت گرفته، بسیار دور از منطقهی منطقه مورد مناقشه در اوستیای جنوبی بودهاند و این امر حاکی از گسترش خطرناک بحران است.»
جورج بوش افزود: «گرجستان کشوری مستقل است و باید به تمامیت ارضی این کشور احترام گذاشت. ما خواستار آنیم که خشونتها فورا متوقف شوند، نیروهای نظامی عقبنشنی کنند، بمبارانهای جنگندههای روسی پایان پذیرند و طرفین به موقعیت ششم اوت بازگردند.»
درگیریها در قفقار زمانی بالا گرفت که دولت گرجستان به ارتش این کشور دستور داد برای "برقراری نظم و قانون" وارد اوستیای جنوبی شود. اوستیای جنوبی چندین سال است که در کنترل جداییطلبان مورد حمایت روسیه است. اکثریت روستبار این منطقه دو سال پیش اعلام استقلال کردند، اما این اعلام استقلال از سوی جامعه بینالمللی به رسمیت شناخته نشده است.
افزایش شمار تلفات و آوارگان جنگ
مقامات اوستیای جنوبی از کشته شدن بیش از ۲ هزار نفر در سه روز درگیری خونین تنها در این منطقه خبر میدهند. به این تعداد باید شمار کسانی را اضافه کرد که در پی حملات هوایی جنگندههای روسیه به گرجستان جان خود را از دست دادهاند. با آغاز درگیری در قفقاز بسیاری خانه و دیار خود را ترک کرده و برای نجات جان خود به مناطق امن پناه بردهاند. به گفته سرگئی سوبیانین، رییس دفتر ریاست جمهوری روسیه، «تنها در طول ۳۶ ساعت گذشته، حدود ۳۰ هزار آوار از مرز روسیه عبور کردهاند.»
در حالیکه درگیریها همچنان ادامه دارد، وضعیت آوارگان این جنگ و خونریزی هر لحظه وخیمتر میشود. آنتونیو گوتریش، کمیسر مسئول در سازمان ملل برای رسیدگی به آوارگان، امروز یکشنبه (۱۰ اوت) خواهان آن شد که در مناطق بحرانزده جنوب قفقاز، راههایی برای عبور و نقل و انتقال آوارگان و غیرنظامیان ایجاد گردد. به گفته او، هزاران نفر در بین دو جبهه جنگ گرفتار آمده و سازمانهای امدادرسانی امکان کمک به آنان را ندارند. گوتریش خاطرنشان ساخت که سازمان ملل در شهر ولادیقفقاز واقع در اوستیای شمالی یک دفتر نمایندگی دارد و حاضر به کمکرسانی و برپاکردن پناهگاه برای جنگزدگان است.
بنابر دیگر گزارشهای رسیده، دو کشور روسیه و گرجستان قصد دارند که دو دالان امدادرسانی به راه اندازند، تا انتقال زخمیها و آوارگان از اوستیای جنوبی را میسر سازند. آژانس خبری «ریا نووستی» امروز (یکشنبه ۱۰ اوت) به نقل از مقامات ارتش روسیه، گزارش داد که مسکو و تفلیس بر سر انجام این امر به توافق رسیدهاند. قرار است که از طریق این دالانها، آوارگان گرجی و اوستیایی به روسیه و گرجستان انتقال یابند.
م / خبرگزاریهای آلمان، فرانسه، رویترز