تلاش گسترده ایران برای ورود به بازار گاز اروپا
۱۳۸۷ آذر ۹, شنبهبه گزارش روزنامه هندلزبلات، پیشنهادهای ایران برای همکاری در زمینه صدور گاز به اروپا، در حالی با خویشتنداری رهبران کشورهای اروپائی روبرو شده است که همه این کشورها مایلند از طریق دستیابی به منابع متنوع، از وابستگی خود به روسیه بکاهند.
به گفته کارشناسان، رهبران کشورهای اروپائی نمیخواهند به تهران نشان دهند که ممکن است در آینده به همکاری این کشور برای تامین گاز مصرفی خود نیاز داشته باشند. این در حالی است که به گفته بسیاری از مطلعان، خط لوله گاز نابوکو، بدون پمپاژ گاز ایران اصولا به صرفه نخواهد بود.
فشار روسیه به آذربایجان
خط لوله نابوکو قرار است با نادیده گرفتن روسیه، گاز حوزه خزر را به بندر سیهان ترکیه و از آنجا به اروپا انتقال دهد. کشورهای اروپائی امیدوارند که با بهرهبرداری از این خط لوله، وابستگی آنها به گاز روسیه کاهش یابد. سیاستمداران اروپائی همواره بیمناک آن هستند که روسیه، در صورت لزوم، از گاز به عنوان یک اهرم فشار سیاسی استفاده کند.
احسان الحق، سرپرست بخش تحقیقات شرکت مشاورات انرژی جی بی سی، در گفتوگوئی با نشریه الکترونیکی "پرسه تکس" اتریش میگوید: «نمونه ایالات متحده آمریکا نشان داده است که عدم وابستگی به یک منبع تامین نفت و گاز بزرگ و جست و جوی منابع مختلف چقدر اهمیت دارد».
احسان الحق اضافه میکند: «تحقق واقعی پروژه خط لوله نابوکو هنوز به درستی روشن نیست. آذربایجان، زیر فشار روسیه میخواهد یا اصولا وارد معامله گاز با اروپائیها نشود، یا به صورت کاملا محدود در آن شرکت کند. طبعا ایران این را شانسی برای خود قلمداد میکند».
همه چیز قربانی برنامه هستهای
تنها مانع ایران برای راه یافتن به بازار گاز اروپا، برنامههای اتمی این کشور است. جمهوری اسلامی ایران به خاطر پافشاری بر سر غنیسازی اورانیوم، جهان غرب را علیه خود شورانده است و هر شرکت غربی که بخواهد با تهران وارد معامله شود، باید تحریم ایالات متحده آمریکا را بپذیرد.
تهدیدها و فشارهای آمریکا در سالهای اخیر سبب شد بسیاری از کنسرنهای انرژی غرب معاملات خود را با ایران قطع کنند. شل، بریتیش پترولیوم، توتال و آئون، از جمله این کنسرنها بودند.
همکاریهای ایران و ترکیه
به گزارش منابع غربی، مقامات ایرانی اعلام کردهاند که ضمن آمادگی برای تزریق گاز ایران به خط لوله نابوکو، حاضرند خط لوله مستقلی هم به اروپا بکشند و گاز را از این طریق به مصرفکننده اروپائی برسانند. علاوه بر این، طرحهائی تهیه شده است تا ایران در آینده گاز خود را از طریق ترکیه به اروپا برساند و حتی گاز ترکمنستان را به صورت ترانزیت به اروپا پمپاژ کند. بنا به اظهارات احسان الحق، سرپرست گروه تحقیقات شرکت جی بی سی، طرح احداث یک خط لوله گاز از ایران به ترکیه هماکنون ریخته شده است.
اظهارات احسان الحق را کارشناسان انرژی دیگر نیز تایید میکنند. بر اساس اطلاعات این کارشناسان، طول خط لوله گاز ایران به ترکیه ۱۸۵۰ کیلومتر خواهد بود. علاوه بر این، توافقنامه اصولی مشارکت ترکیه در فازهای ۲۳ و ۲۴ میدان گاز پارس جنوبی به امضا رسیده است. از آنجا که قطر نیز از حوزه پارس جنوبی گاز میمکد، ایران ناچار است برای بهره برداری از این منابع سریعتر اقدام کند. اما با توجه به نفوذ شدید آمریکا بر ترکیه، تحقق این طرحها نیز، بستگی به آینده مناسبات ایران و آمریکا خواهد داشت.