بحث در مورد پیامدهای جهانی شدن

سران ۸ قدرت اقتصادی جهان در روزهای ۶ تا ۸ ژوئن در منطقه ییلاقی هایلیگِندام، در آلمان دیدار می کنند. "رشد اقتصادی و مسئولیت" شعار اصلی نشست امسال سران هشت کشور بزرگ صنعتی جهان است. در این اجلاس امور گوناگون اقتصادی، حفظ محیط زیست و مسئله توسعه آفریقا به بحث گذاشته می شود. اما گروه هشت که رسالت روند جهانی شدن را به عهده گرفته است، مخالفان بسیاری دارد که به استقبال نشست آینده آن رفته اند. مراسم و تظاهرات گسترده ای در اعتراض به روند جهانی شدن و مخالفت با نشست گروه هشت برنامه ریزی شده است. این روزها مطبوعات اروپا صفحات بسیاری را به جنبه های مثبت و منفی روند جهانی شدن اختصاص داده اند. از این زاویه نگاهی می‌افکنیم به برخی روزنامه‌های آلمانی:

روزنامه آلمانی مرکیشه اودرتسایتونگ در شماره چهارشنبه (۳۰ مه) خود نوشته است:

”در سالهای اخیر که اجلاس سران گروه هشت به طور مرتب برگزار می شود اعتراض به روند جهانی شدن نیز به حالت عادی در آمده است. دشمنی با روند جهانی شدن تا حدی ناشی از این امر است که امروزه هرآنچه ناپسند باشد، با همین مفهوم شناخته می شود. مخالفان فراموش می کنند رونق اقتصادی که امروزه در کشورهایی مانند چین و هند دیده می شود تنها به یاری اقتصاد بازار و روند جهانی شدن امکان پذیر بوده است. کسی منکر نیست که اینجا و آنجا مشکلات فراوانی هم وجود دارد و ضرورت برگزاری چنین نشست هایی نیز درست به همین خاطر است تا بتوان درباره این مشکلات به آرامی گفتگو کرد.“

روزنامه آلمانی کلنر اشتات انسایگر در شماره چهارشنبه ۳۰ مه نوشته است:

”رسیدگی به بحران آب و هوایی کره زمین مسئله ای است که کشورهای بزرگ به دلخواه در آن وارد نمی شوند. اقتصادهای بزرگی مانند ایالات متحده و چین و هند حاضر نیستند در این عرصه تعهدی بپذیرند. آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان رسالتی دشوار به عهده دارد. او که شخصا در تدوین پیمان کیوتو دست داشته، هم از حساسیت و اهمیت موضوع باخبر است و هم می داند که تنها با تلاشی فراوان و مذاکراتی پی گیر است که می توان کشورهای بزرگ را به برداشتن گام هایی جدی تر در عرصه محیط زیست وادار کرد.“

روزنامه آلمانی فرانکفورتر الگماینه در شماره ۳۰ مه خود در انتقاد از سمت گیری مخالفان نشست گروه هشت چنین نوشته است:

”انتقاد از نشست سران گروه هشت امری لازم و درست است اما انتقاد مخالفان نیز از تناقض خالی نیست. آنها از سویی به هشت کشور بزرگ ایراد می گیرند که نقش نوعی دولت جهانی را ایفا می کنند، اما از سوی دیگر از آنها انتظاراتی دارند که تنها از قدرتی بزرگ ساخته است. برای نمونه نجات آفریقا از فقر و جنگ و بیماری به توانی بس عظیم نیاز دارد. در عرصه أی مانند حفظ تعادل آب و هوایی کره زمین نیز منتقدان روند جهانی شدن باید آرزو کنند که نیرویی مانند دولت جهانی بتواند چنین مشکلی را حل کند.“

روزنامه فایننشال تایمز به زبان آلمانی از برخورد خشن با مخالفان روند جهانی شدن انتقاد کرده می نویسد:

”درمقایسه با تظاهرات اعتراض آمیز گسترده در دهه های ۱۹۶۰و ۱۹۷۰ اکسیون های امروزین مخالفان روند جهانی شدن را باید بخشی روزمره از رشد جامعه مدنی دانست.” این روزنامه که در برلین منتشر می شود عقیده دارد که دیدگاه های انتقادی در جامعه باید محترم شمرده شود.

روزنامه های ۳۰ مه آلمان برخی از وجوه اصلی دیدگاه منتقدان جهانی شدن را بازتاب داده اند. جنبش منتقدان جهانی‌شدن این ادعا را که جهانی‌شدن خود به خود به صلح، آزادی و رفاه می‌انجامد، رد می‌کند. طرفداران این جنبش عقیده دارند که با جهانی‌شدن کشورهای کم درآمد جهان، عرصه تاخت و تاز کنسرن‌های فراملیتی شده‌اند. کنسرن‌هایی که جز به سود بیشتر نمی‌اندیشند و حاصل فعالیت‌شان در کشورهای توسعه نیافته تنها فقر بیشتر و نابودی محیط زیست بوده است. در کشورهای پیشرفته نیز، جهانی‌شدن به باور منتقدان آن، دستاوردهای اجتماعی را به باد داده و به بیکاری و محرومیت دامن زده است. کنسرن‌ها و شرکت‌های بزرگ این اقدامات و سیاست‌های ضداجتماعی را برای ادامه سودآوری لازم می‌دانند.

روزنامه تاگس اشپیگل چاپ برلین از تظاهرات اعتراض آمیز گذشته یاد کرده که گاهی به خشونت هم کشیده است. روزنامه می نویسد:

”برلین در مقابله با معترضان سیاسی سابقه أی دیرین و تجربه أی پربار دارد. فعالیت مخالفان را نه می توان نادیده گرفت و نه باید در مقابله با آن چنان اغراق کرد که اقلیتی کوچک بتواند بر فضای جامعه تأثیر بگذارد.“