بازداشت چند آلمانی به اتهام کمک به برنامه هسته‌ای ایران
۱۳۸۹ اردیبهشت ۳۰, پنجشنبه
به گفته برخی نمایندگان کشورهای غربی در سازمان ملل متحد، این افراد از شرکت‌های روسی برای یک نیروگاه هسته‌ای جمهوری اسلامی تجهیزاتی خریداری کرده‌اند. گفته می‌شود که این افراد، که تعدادشان روشن نیست، در فرودگاهی آلمانی توسط مأموران امنیتی دستگیر شده‌اند. تا کنون مقامات رسمی آلمان درباره این موضوع اظهار نظر نکرده‌اند.
یکی از دیپلمات‌های غربی که نخواسته نامش فاش شود، به خبرگزاری رویترز گفته است که افراد دستگیرشده همکاران شرکتی آلمانی هستند که نام آن فاش نشده است. درباره نوع معامله و محتوای آن نیز اطلاعاتی داده نشده است، تنها گفته می‌شود که تجهیزات دارای "کاربرد دوگانه" هستند و به مقصد نیروگاه تولید آب سبک در بوشهر بوده است.
به عقیده کارشناسان رآکتورهای آب سنگین به این دلیل که سوخت مصرف‌شده‌ی آنها حاوی پلوتونیوم قابل‌استفاده در تسلیحات هسته‌ای است، خطرناک‌تر هستند. بر همین روال قطعنامه‌های شورای امنیت، در تنبیهات اعلام‌شده علیه برنامه‌های هسته‌ای غیرمجاز، تنها به تجهیزات قابل‌استفاده در نیروگاه آب سنگین ناظر هستند و فن‌آوری مربوط به تولید آب سبک را در بر نمی‌گیرند.
در نخستین قطعنامه تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی که در سال ۲۰۰۶ به تصویب رسید، تکنولوژی‌های مربوط به رآکتورهای آب سبک از طراز رآکتور بوشهر از این تحریم‌ها معاف هستند. اما اتحادیه اروپا در اجرای برنامه‌های تحریمی فن‌آوری آب سبک را نیز مشمول تحریم ساخته است.
کشورهای غربی جمهوری اسلامی را متهم می‌کنند که زیر پوشش تولید انرژی هسته‌ای، در واقع به دنبال تولید سلاح اتمی است. حکومت ایران همواره این اتهام را رد کرده و می‌گوید که آماده است نیروگاه‌های هسته‌ای را به روی بازرسان بین‌المللی باز بگذارد.
واکنش روسیه
به گفته دیپلمات های سازمان ملل، دولت روسیه از محدودیت ها بر سر معاملات با ایران خشمگین است. روسیه از سال ۱۹۹۵ کار تکمیل پروژه احداث نیروگاه اتمى هزار مگاواتى بوشهر را آغاز کرده، اما تا کنون بارها زمان راه‌اندازى این نیروگاه را به تعویق انداخته است. آخرین بار در اواخر فروردین گذشته رئیس شرکت اتمی دولتی روسیه اعلام کرد که نیروگاه هسته‌ای بوشهر در مردادماه سال جاری راه‌اندازی خواهد شد.
مسکو موانع بر سر صدور تجهیزات برای نیروگاه های هسته ای ایران را "اقدامات یک‌جانبه" می‌داند که خودسرانه و بدون هماهنگی بین‌المللی انجام می‌گیرد. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، هفته گذشته به ایالات متحده و متحدان غربی‌اش هشدار داد که برای مقابله با فعالیت‌های هسته‌ای ایران به وضع تحریم‌های یک‌جانبه متوسل نشوند. به نظر آقای لاوروف کشورهایی که با تحریم‌های شورای امنیت روبه‌رو هستند "هرگز نباید مشمول تحریم‌های یک‌جانبه از طرف دولت‌های دیگر قرار گیرند".
تعهدات ایران با توجه به توافق‌های تازه
با میانجیگری دولت‌های ترکیه و برزیل، هفته گذشته جمهوری اسلامی پذیرفت که امر مبادله سوخت اتمی لازم برای نیروگاه تحقیقاتی تهران را خارج از کشور انجام دهد. ایران پذیرفت که در ازای تحویل ۱۲۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده‌ی ضعیف، ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم قوی دریافت کند. اما این اقدام ایران نتوانست رضایت جامعه بین‌المللی را جلب کند.
در آخرین واکنش به توافق تازه، روسیه از ایران خواست که هرچه سریعتر در جهت شفاف‌سازی برنامه هسته‌ای خود گام بردارد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به ایران توصیه کرده است هرچه زودتر "آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای" را از مفاد توافق نامه هسته‌ای باخبر کند.
به گفته وزیر خارجه روسیه جمهوری اسلامی تنها در صورتی می‌تواند اعتماد جامعه بین‌المللی را جلب کند که جزئیات توافق خود با ترکیه و برزیل را به آگاهی آژانس اتمی برساند و روشن کند که قصد دارد چه گام‌های عملی مشخصی در زمینه اجرای آن بردارد. گفته می‌شود که آژانس هنوز از محتوای توافق ایران با ترکیه و برزیل مطلع نیست.