اعتراض به انباشت زبالههای هستهای در آلمان
۱۳۸۷ آبان ۲۰, دوشنبهموفقیت برای تظاهرکنندگان و دردسرهایی برای پلیس، نتیجه اعتراضات به بازگرداندن محموله جدید زبالههای هستهای از فرانسه به آلمان است. زبالههای هستهایای که از روز شنبه (۸ نوامبر) مرکز بازفرآوری "لاآگ" (La Hague) در فرانسه را به مقصد انبار "گورلبن" (Gorleben) در آلمان ترک کردهاند، به مقصد خود رسیدند.
مسیر هزار کیلومتری که قسمتی از آن با قطار و قسمتی نیز با خودروهای مخصوص حمل زبالههای اتمی طی شده بود، شاهد اعتراضات گسترده، ساعتها تأخیر محموله و صدمات مالی و جانی بود؛ اعتراضاتی که، بنا بر گزارش پلیس آلمان، بسیار گستردهتر از ناآرامیهای سال ۲۰۰۶ بوده است که در اعتراض به انتقال محموله قبلی صورت گرفت.
روز شنبه در مرز آلمان و فرانسه، سه نفر خود را به ریل راهآهن زنجیر کرده بودند و ورود قطار حامل زبالهها به خاک آلمان را ۱۲ ساعت به تأخیر انداختند. در طول مسیر حمل ۱۱ بشکه حاوی مواد رادیواکتیو، همواره مخالفان بسیاری به روشی مشابه یا افروختن آتش در مسیر یا تشکیل زنجیرههای انسانی، مخالفت خود را با انتقال این مواد به آلمان ابراز کردند.
پلیس با باتوم، گاز اشکآور و به کمک خودروهای آبپاش، جمع مخالفان را پراکنده میکند و تا کنون تعدادی از معترضان هم دستگیر شدهاند.
سخنگوی یکی از جنبشهای مخالف با انرژی هستهای، ضمن ابراز خشنودی از اعتراضات گسترده، اعلام کرد که «رنسانس مخالفت با انرژی هستهای» جایگزین «حمایت از آن» شده است.
اعتراض یا تظاهرات در مسیر انبارسازی زبالههای هستهای در گورلبن اساسا ممنوع است. گفتنی است که این مرکز محل دفن دائمی زبالهها نیست، بلکه مکانی موقت برای این کار به شمار میآید.
بر اساس گزارش پلیس، کشاورزان یکی از مسیرهای منتهی به این انبار را با تراکتورهای خود سد کردهاند. مسیر نهایی هنوز اعلام نشده است. درمقصد نهایی هم از روز شنبه بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ شهروند آلمانی مسیر ورود به انبار را بستهاند.
مرکز لاآگ فرانسه، یک مرکز صنعتی بازفرآوری سوخت هستهای است. سوخت اتمی مصرفشده در نیروگاهها، حاوی ۹۶ درصد اورانیوم، یک درصد پلوتونیوم و ۳ درصد ترکیبات دیگر است. جداسازی این عناصر از هم در مراکز بازفرآوری صورت میگیرد.
آلمان و ماندن بر سر دوراهی انرژی هستهای
با افزایش سرسامآور قیمت نفت و قطعی شدن پایان دوران به صرفه بودن نسبی استفاده از انرژی فسیلی، در آلمان مدتی است که حسابگری اقتصادی با "وجدان سبز" آلمانیها به مجادله برخاسته است.
از اواخر دههی ۱۹۷۰ اصطلاحی در زبان آلمانی جا باز کرده که مدتها شاخص "وجدان سبز" آلمانیها بوده است: اصطلاح "Atomausstieg". آن را میتوان "وداع با اتم" ترجمه کرد که منظور از آن، تصمیم به بستن گام به گام نیروگاههای هستهای موجود و مخالفت با تأسیس نیروگاههای تازه است.
تکمیلکننده این رویکرد منفی، تأکید مثبت بر انرژیهای تجدیدپذیر است. جنبشی که ریشه در نگاه منفیای دارد که پس از جنگ جهانی دوم و خاطره کشتار اتمی در هیروشمیا و ناکازاکی، به ویژه پس از انفجار در نیروگاه اتمی چرنوبیل، شکل گرفت. "وداع با اتم" در آلمان در سال ۲۰۰۲ به ابتکار و رأی سوسیالدمکراتها و سبزها صورت قانونی یافت. قانون تصویب شده میگوید که نیروگاه هستهای جدیدی در آلمان ساخته نخواهد شد و نیروگاههای موجود نیز، در صورتی که ۳۲ سال از فعالیتشان گذشته باشد، تعطیل خواهند شد. تا کنون دو نیروگاه هستهای آلمان بر اساس این قانون تعطیل شدهاند و ۲۱ نیروگاه دیگرهم به تدریج تا سال ۲۰۲۱ خاموش خواهند شد.
اما هر بار که بهای نفت بالا میرود، اختلافها بر سر "بازگشت به اتم" یا "وداع با اتم" بالا میگیرد. در یک سو از استفاده از انرژی اتمی به دلیل صرفه مالی و ادعای انرژی پاک دفاع میشود، در سویی دیگر یادآوری بمباران اتمی ژاپن و فاجعههایی همچون آنچه در چرنوبیل رخ داد، ادعای داشتن کنترل کامل بر مخاطرات انرژی اتمی را با تردید مواجه میکند.
نابسامانیهای انبار اتمی "آسه" (در ایالت نیدرزاکسن آلمان) نیز در ماه سپتامبر گذشته، در میان کارشناسان آلمانی به موضوع مهمی برای بحث درباره زباله اتمی و چگونگی انبارکردن آن تبدیل شده بود؛ انبار نمکی که از سال ۱۹۶۷ تصمیم گرفته شد به گورستان زبالههای هستهای تبدیل شود. بر اساس برخی گزارشها، از همان ابتدا، آب به انبار آسه نفوذ کرده و حفرههای آب آغشته به مواد رادیواکتیو بهوجود آمده است. برخی کارشناسان معتقدند که این آبهای آلوده به منابع آب آشامیدنی نیز نفوذ کردهاند، هرچند که مقامات محلی اطمینان دادهاند که آبهای آلوده در معدن آسه هیچ خطری برای ساکنان منطقه ندارد.
موضوع انرژی اتمی حتی به یک موضوع اختلافانگیز در کابینهی ائتلافی حزب سوسیالدموکرات و حزبهای متحد دموکراتمسیحی و سوسیالمسیحی تبدیل شده است و از هم اکنون انتظار میرود که این بحث، موضوع مهمی در مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۰۹ این کشور باشد.
تشعشعات رادیواکتیو با زندگی انسان سازگاری ندارند
تشعشعات رادیواکتیو، حتی به میزان اندک زیانبار هستند. زیان ناشی از انتشار پرتوهای رادیواکتیو به مدت طولانی باقی میمانند، نسل به نسل انتقال مییابند و به مکان کوچکی محدود نمیشوند. وقتی که رآکتور اتمی نیروگاه چرنوبیل، در اتحاد جماهیر شوروی سابق، منفجر شد، هزاران کیلومتر دورتر، در غرب انگلستان، دولت این کشور مجبور شد گوسفندهای بیشماری را بکشد و دفن کند، زیرا جریان باد، علفهای منطقه را به مواد رادیواکتیو آغشته کرده بود. موادی که میتوانستند از طریق شیر و گوشت گوسفندان به بدن انسان وارد شوند و از راه کروموزومها نسل به نسل منتقل شوند.
مواد رادیواکتیو به طور کلی سمی هستند. این مواد اگر به بدن وارد شوند، حتی اگر شخص مسموم زنده بماند، باعث تغییرات ژنتیکی در فرد میشوند و حلقههای DNA و RNA را تحت تأثیر قرار میدهند. این فرایند باعث جهش (میوتیشن) یا تغییرات ژنتیکی میشود.