کنگره‌ی برنامه‌ای حزب دموکرات‌مسیحی آلمان در هانوفر
۱۳۸۶ آذر ۱۲, دوشنبه
۴ دسامبر: کنگره‌ی دوروزه‌ی حزب دموکرات مسیحی آلمان، (CDU) در هانوفر آغاز به کار کرد. کنگره در روز نخست خود برنامه‌ی جدید حزب را به اتفاق آرا به تصویب رساند. نکات اصلی برنامه‌ی جدید حزب که قرار است برای ۲۰ سال آینده، خط مشی‌های دوره‌ای این حزب را تعیین کند، دو سال تمام در دستور کار همه‌ی نشست‌های محلی و کشوری این حزب در ایالات متعدد آلمان بوده‌است. پس از ۵ ساعت گفت‌وگو و بحث بی‌جدل، تمام نمایندگان شرکت کننده، به استثنای یک تن به برنامه‌ی پیشنهادی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان رای مثبت دادند.
در برنامه‌ی تصویب شده، اکثر خواست‌های تمام جناح‌های این حزب منعکس است. از این رو هم از "فرهنگ هدایتگر" نام برده شده است و هم از "مهاجرپذیری" کشور آلمان سخن رفته است.
سرفصل‌های برنامه‌ی جدید
سیاست حفظ و حمایت از خانواده، تقویت بازار آزاد بر مبنای ضرورت‌های اجتماعی، حفظ امنیت داخلی و بسیاری از نکات دیگر در پیش‌نویس این برنامه، خبر از تحکیم باورهای بنیانی این حزب می‌دهند. در برخی از موارد، با این حال، برداشت و تفسیر آن از مسائل اجتماعی ـ سیاسی جامعه‌ی آلمان نسبت به برنامه‌های پیشین این حزب تغییر کرده یا به‌کلی دگرگون شده است.
به عنوان نمونه، برای اولین بار در برنامه‌ی این حزب، از کشور آلمان به مثابه "سرزمینی مهاجر پذیر" نام‌برده شده است؛ امری که در سال‌های پیش برای این حزب غیرقابل تصور بود. در این برنامه، حزب دموکرات‌مسیحی آلمان، از "مهاجرت تحت کنترل" سخن می‌گوید.
بحث خارجیان و فرهنگ
پیش‌زمینه‌ی جدید بحث مهاجرت در این حزب به سال ۱۹۹۴ بر‌می‌گردد: در این سال، فریدریش مرتس که در آن‌هنگام رئیس فراکسیون این حزب بود، بحثی جنجالی در زمینه‌ی "فرهنگ هدایتگر" (Leitkultur) به راه انداخت که خطوط فرهنگ آلمانی را به عنوان فرهنگ تعیین‌کننده تعریف می‌کرد: مرتس می‌گفت که آلمان از "فرهنگی ملی‌ای برخوردار است که بر مبنای تمدن اروپایی بنا نهاده شده. این فرهنگ در زبان، هنرها، سنت‌ها و نیز قانون، آزادی و ارزش‌های شهروندی" این کشور متبلور است. مرتس بر این اساس پیشنهاد می‌کرد که این "فرهنگ ملی، که میراث ملت آلمان است، باید حفظ و مراقبت شود" و منظور او از این تأکید کنترل بیشتر بر ورود خارجیان و اقامت آنان در آلمان بود.
گامی به سوی واقع‌گرایی
در تز "فرهنگ هدایتگر"، که با اعتراض و مخالفت شدید احزاب و سیاستمداران این کشور روبرو شد، سخنی از به رسمیت شمردن فرهنگ‌ها و ملیت‌های دیگری که در جامعه‌ی آلمان زندگی و کار می‌کنند، نبود. در برنامه‌ی پیشین این حزب مشخصاً اعلام شده‌بود که "آلمان، کشوری مهاجر پذیر نیست". از این‌رو ذکر عکس این نکته در برنامه‌ی جدید حزب دموکرات‌مسیحی آلمان گامی در جهت واقعیت‌گرایی تلقی می‌شود. در این برنامه اصطلاح "فرهنگ هدایتگر" وارد شده است و این امری است که سخت مورد پسند محافل محافظه‌کار قرار می‌گیرد. تفاوت با تز مطرح در گذشته این است که این بار از بار ناسیونالیستی آن کاسته شده و به آن مضمون مشخصی داده شده است. برنامه برای انسان‌هایی که با پیشینه‌ی مهاجرت در آلمان زندگی می‌کنند، این شرطها را برای انتگره شدن در جامعه می‌گذارد: فراگیری زبان آلمانی، به رسمیت‌شناختن قانون اساسی آلمان و رفتار مبتنی بر احترام و ملاحظه با دیگران.
مهاجرت از دید حزب سوسیال دموکرات
حزب سوسیال دموکرات با موضوع "مهاجرت" با تفاهم بیشتری روبرو می‌شود و این امر را سبب "غنای اقتصادی و فرهنگی بیشتر" آلمان می‌شمارد. با این‌حال تأکید می‌کند که مهاجرت باید با امر انتگراسیون همراه باشد. در برنامه‌ی این حزب آمده است: "مهاجران باید خود را با جامعه‌ی آلمان وفق دهند. ما باید همه‌ی امکانات را در اختیار آنها بگذاریم تا بتوانند در زندگی جامعه‌ی ما شرکت کنند. از این‌رو، انتگراسیون، امکانات برابر و نیز مقررات مشخص می‌طلبد. قانون اساسی، این مقررات را مشخص کرده است و برای تنوع فرهنگی نیز امکان فراهم آورده است."
حزب سوسیال دموکرات، نیز چون حزب سوسیال مسیحی، خواهان انتگراسیون مهاجران است. این حزب برای مهاجران غیراروپایی که سال‌هاست در آلمان زندگی می‌کنند و هنوز "تابعیت" این کشور را به‌دست نیاورده‌اند، در بخشی که زندگی می‌کنند، حق رأی در نظر گرفته است.
"قشر میانه کیست؟"
در برنامه‌ی جدید حزب دموکرات‌مسیحی آلمان، "خط کشی با سیاست‌های حزب سوسیال دموکرات" در صدر قرار دارد. از این رو کنگره‌ی هانوفر با شعار "قشر میانی" برگزار می‌شود. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در پاسخ این پرسش که "قشر میانی آلمانی" چه مشخصاتی دارد، گفت که حزبش در تصمیم‌های خود در هانوفر نشان خواهد داد که "قشر میانه در قرن بیست و یکم کیست".
او در سخنرانی گشایش کنگره گفت که حزب سوسیال دموکرات در کنگره‌ی ۵ هفته‌ی پیش خود، خط سیاسی"قشر میانه" را ترک کرده و به سوی چپ گرویده است. او هم‌چنین تأکید کرد: «قشر میانه ما هستیم، فقط ما!»
ب. الف/ تاگس‌شاو، کلنر روند شاو