معضل بی‌سوادی در آلمان
۱۳۸۹ شهریور ۳۱, چهارشنبه
"رالف" ۴۵ سال دارد و بی‌سواد است. او به مدت ۲۰ سال در بخش حمل و نقل جاده‌ای کار می‌کرده است. هیچکدام از همکاران او از ضعف او در خواندن و نوشتن خبر نداشتند. رالف به خاطر ترس از اینکه مورد تمسخر قرار بگیرد، این مشکل را از اطرافیان خود پنهان می‌کرده است. او می‌گوید: «تو مجبور هستی دائما نقش بازی کنی و همیشه باید موظب باشی که کسی متوجه مشکل تو نشود. برای همین من هیچگاه در مورد آن با کسی حرف نزدم. از بی‌سوادی‌ام خجالت می‌کشیدم.»
حال رالف تصمیم گرفته که شرایط را تغییر دهد. او برای اولین بار در کلاس سوادآموزی شرکت می‌کند و اینبار به جای پنهان کردن مشکل خود، قصد دارد آن را برطرف کند.
چهار میلیون نفر بی‌سوادی که در آلمان زندگی می‌کنند ظاهرا در جامعه انتگره شده‌اند، اما آنها در حقیقت به خاطر ترسی که از برملا شدن این ضعف خود دارند، در حاشیه جامعه زندگی می‌کنند.
به طور مثال این افراد هنگام خرید کردن نمی‌توانند به راحتی مطالب چاپ شده روی کالاها را بخوانند و هنگام اجاره کردن خانه نمی‌توانند اجاره‌نامه را بخوانند. به احتمال زیاد شمار افرادی که از بی‌سوادی رنج می‌برند، بیش از چهار میلیون نفر است.
بی‌توجهی والدین و معلمان از عوامل بی‌سوادی در آلمان
پژوهشگران قصد دارند در قالب برنامه‌ای به نام "لئو- مرحله اول پژوهش " آمار دقیقی از افراد بی‌سواد در آلمان بدست آورند. آنها قرار است که در ماه فوریه سال ۲۰۱۱ نتایج این بررسی را اعلام کنند.
عدم کسب موفقیت در سالهای نخست مدرسه و بی‌توجهی معلمان و مادر و پدر می‌توانند از دلائل بی‌سوادی و یا سواد بسیار کم افراد باشند. بنا بر گزارش سازمان بین‌المللی همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) در آلمان ۱۵ درصد از افرادی که به مدرسه رفته‌اند، پس از پایان دوران متوسطه هنوز نمی‌توانند به درستی بخوانند و بنویسند.
بسیاری از این دانش‌اموزان مجبورند در ساعات آزاد خود در کلاس‌های تقویتی موسسات دولتی شرکت کنند. در این موسسات برای مهاجران نیز کلاس‌های ویژه سوادآموزی برگزار می‌شود.
اما علی‌رغم تمام این امکانات شمار بی‌سوادان در آلمان کاهش پیدا نکرده است.
"کردولا لوفلر" (Cordula Löffler) کارشناس علوم تربیتی است و در زمینه پیشگیری و علت‌یابی بی‌سوادی در آلمان فعالیت می‌کند. او از نبود اقدامات پیشگیرانه در مهدکودک‌ها و مدرسه‌ها انتقاد می‌کند: «معلمان، دوره‌های آموزشی لازم برای تشخیص مشکلات کودکان را ندیده‌اند. در سالهای بالاتر هم در مدرسه معلمان جدید فکر می‌کنند که این کودکان خواندن و نوشتن یاد گرفته‌اند. »
"کردولا لوفلر" اعتقاد دارد که همین مسئله باعث می‌شود که معلمان برای رفع ضعف این کودکان در خواندن و نوشتن اقدامی نکنند. از این رو "لوفلر" خواستار برگزاری دوره‌های آموزشی برای معلمانی است که با مشکل بی‌سوادی رو‌به‌رو هستند.
حساس کردن افکار عمومی نسبت به شکل بی‌سوادی
"پیتر هوبرتوس" (Peter Hubertus)، مدیر انجمن سوادآموزی آلمان تلاش‌های بیشتری برای پیدا کردن و آموزش مجدد افراد بی‌سواد را پیشنهاد می‌دهد: «بسیاری از بزرگسالان فکر می‌کنند آنها تنها کسانی هستند که خواندن و نوشتن بلد نیستند. ما باید با آنها وارد گفتگو شویم. ما همچنین باید حساسیت افکار عمومی را نسبت به این موضوع برانگیزیم. در حال حاضر در جامعه این پیش‌داوری وجود دارد که هرکس خواندن و نوشتن نمی‌داند، احمق است. ما باید این تصور اشتباه را از اذهان عمومی پاک کنیم.»
بیشتر افراد بی‌سوادی که دوباره به مدرسه می‌روند، نخست باید بر آسیب‌هایی چیره شوند که در گذشته به خاطر ضعف در خواندن و نوشتن به آنها وارد شده است.
AZ/FW