خليج فارس در آستانهى جنگ چهارم؟
۱۳۸۵ اردیبهشت ۱۸, دوشنبه
اين شورا متشكل از بحرين، عربستان سعودى، كويت، عمان، قطر و امارات متحدهى عربى، ايران را فراخواند كه در رابطه با برنامهى اتمى خود شفافيت بيشترى نشان دهد. شوراى همكارى خليج فارس، برنامهى اتمى ايران را براى منطقه و جهان نگرانىآور خواند و از ايران خواست تضمين كند كه در پى دستيابى به جنگافزار اتمى نيست.
شيخ عبدالله بن زايد آل نهيان وزير خارجهى امارات متحده گفت كه ايران بخاطر ثبات منطقه و جلوگيرى از يك فاجعهى زيستمحيطى، بايد تضمينهاى بزرگ دهد و ما براى گرفتن چنين تضمينهايى از ايران تلاش خواهيم كرد.
شيخ زايد اگر چه اين پرسش را بىپاسخ گذاشت كه آيا كشورهاى شوراى همكارى خليج فارس از مناسبات نزديك خود با ايالات متحده سود خواهند برد تا منازعه بر سر برنامهى اتمى ايران را تعديل كنند، اما تاكيد كرد كه ايران نه تنها در مقابل جامعهى جهانى، بلكه همچنين در مقابل همسايگان خود مسئول است.
بايد يادآور شد كه كشورهاى عضو شوراى همكارى خليج فارس، نه تنها از از تبديل شدن ايران به يك قدرت اتمى در منطقه بيم دارند، بلكه جملگى از نظر جغرافيايى در محدودهى تنگهى هرمز و نزديكى بندر بوشهر قرار دارند كه به دليل نيروگاه اتمى خود مىتواند در معرض بمباران هوايى آمريكا يا اسراييل قرار گيرد.
داود شريان كارشناس مسايل ايران از عربستان سعودى، در گفتگويى با صداى آلمان، به ويژگىهاى موضع كشورهاى خليج فارس در مورد برنامهى اتمى ايران اشاره كرد و در مقايسهى آن با رويكرد غرب نسبت به اين مساله گفت: «غرب دچار ناآرامى دوگانهاى است: هم در رابطه با نفت و هم اسراييل. اما ناآرامى كشورهاى خليج مربوط به موجوديت آنهاست كه محيط زيست را نيز تهديد مىكند. افزون بر آن، اين خطر نيز وجود دارد كه در اين منطقه پس از جنگ ايران و عراق، هجوم نظامى عراق به كويت و جنگى كه به سرنگونى صدام حسين انجاميد، جنگ چهارمى درگيرد. اين استنباط وجود دارد كه ما در آستانهى جنگ چهارمى هستيم».
داود شريان در ارزيابى نشست اخير سران شوراى همكارى خليج فارس در رياض گفت: «كشورهاى خليج در جريان اين ملاقات مىخواستند نقشى ميانجیگرانه ميان ايران و غرب بازى كنند. البته اين به اين معنا نيست كه آنها حاضرند به ايران اجازه دهند كه به همان سياستى ادامه دهد كه تا كنون داشته است. اما آنها خواهان آن هم نيستند كه غرب دخالت نظامى كند. هدف آن است كه ايران تضمينهايى ارائه دهد كه برنامهى اتمىاش اهداف صلحآميز را دنبال مىكند و غنىسازى اورانيوم احتمالا مىتواند در خارج از مرزهاى ايران و زير كنترل بينالمللى و به روالى شفاف براى همگان صورت پذيرد».
شريان در مورد نقش ايران در منطقه و ترسى كه اين كشور برمىانگيزد گفت: «ترس بزرگى از ايران وجود دارد. ايران قطعا به زبانى سخن میگويد كه احساسات در خيابانهاى عربى را نوازش مىكند، اما در حقيقت رفتار ايران به گونهى ديگرى است. ايران جزيرههاى امارات متحدهى عربى را در اشغال دارد، با عراق جنگ كرده است و در امور داخلى بسيارى از كشورها و براى نمونه بحرين و نيز عراق مداخله مىكند. بطور خلاصه بايد گفت كه رفتار ايران با گفتار رسمىاش متفاوت است. جريان گستردهاى در كشورهاى خليج بر اين نظر است كه تفاوتى ميان آزمندىهاى شاه و انقلاب اسلامى وجود ندارد».
داود شريان در مورد راهبرد كشورهاى خليج فارس در قبال ايران گفت: «كشورهاى خليج انتخاب ديگرى جز آن ندارند كه براى دفاع از منافع خود، خود را زير چتر محافظتى غرب قرار دهند. نفت خليج تمام دنيا را تامين مىكند و هرگونه اختلالى در اين زمينه، به بحرانى بينالمللى منجر مىگردد. مردم كشورهاى خليج مىدانند كه اگر هم استخراج نفت براى آنان فايدهى مالى داشته باشد، بايد آن را به گونهاى با تمام دنيا تقسيم كنند. بنابراين كشورهاى خليج با جامعهى بينالمللى متحد مىشوند تا از خود محافظت كنند».