توافق روسیه و ترکیه برای ایجاد "منطقه حایل" در ادلب
۱۳۹۷ شهریور ۲۷, سه‌شنبه
روز دوشنبه، رئیس جمهوران روسیه و ترکیه توافق کردند تا ولایت ادلب را به عنوان "زون غیرنظامی" اعلام کنند تا به این ترتیب از هجوم حکومت سوریه به این منطقه تحت کنترول شورشیان، جلوگیری شود.
این توافق یک پیروزی دیپلوماتیک بزرگ برای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه محسوب می شود. اردوغان کوشش می کرد تا از حمله بزرگ حکومت سوریه تحت حمایت روسیه، به آخرین دژ شورشیان واقع در شمال سوریه جلوگیری کند.
در توافقنامه چه گفته شده است؟
در توافقنامه روسیه – ترکیه آمده است:
- نیروهای دو طرف باید تا پانزدهم اکتوبر یک منطقه حایل به عرض ۱۵ تا ۲۰ کیومتر را در اطراف ولایت ادلب ایجاد کنند.
- به گروه های شورشی تندرو مانند "هیئت تحریر الشام" گروه وابسته به القاعده دستور داده می شود تا از این منطقه حایل بیرون شوند.
- حکومت سوریه به یک شاهراه کلیدی که شمال سوریه را از طریق ادلب به شهرهای بزرگ دیگر وصل می کند، دسترسی خواهد یافت.
- نیروهای ترکیه و نیروهای روسیه، هر دو در این منطقه "غیرنظامی شده" گزمه خواهند کرد.
"یک دستاورد جدی"
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از این توافق استقبال کرد و آن را یک "دستاورد جدی" خواند. پوتین گفته است: «روسیه و ترکیه بر عزم خود در مبارزه علیه هر شکلی از تروریسم در سوریه، تاکید کرده اند».
پوتین همچنان گفته است که این توافقنامه به نوعی به پایان جنگ خونین هفت ساله سوریه خواهد انجامید. او یادآور شد: «باور مشترک ما این است که عملی ساختن گام های برنامه ریزی شده، انرژی بیشتری به روند یافتن راه حل سیاسی در بحران سوریه می دهد».
اردوغان نیز گفته است که منطقه حایل در ادلب برای جلوگیری از یک "بحران بزرگ انسانی" حیاتی بود.
رئیس جمهور ترکیه همچنان افزوده است که "اپوزیسیون سوریه در مناطقی که حالا حضور دارند، باقی خواهند ماند". اردوغان با اشاره به جهادگرایان همچنان گفته است: «در عوض، ما اطمینان می دهیم که گروه های رادیکال و تندرو، آنگونه که ما با روسیه تعیین کردیم، دیگر در منطقه مربوطه فعال نخواهند بود».
پیروزی دیپلوماتیک ترکیه
ایجاد منطقه حایل غیرنظامی شده در ادلب نشان دهنده تغییر بنیادین در سیاست پوتین است؛ از آنجایی که او هفته گذشته در تهران درخواست اردوغان برای آتش بس را رد کرده بود. به گفته گروه اپوزیسیون سوریه در تبعید، تصمیم روسیه برای جلوگیری از تهاجم بزرگ، یک پیروزی دیپلوماتیک برای ترکیه و ایالات متحده به شمار می رود. ایالات متحده نیز نسبت به حملات بیشتر بر ادلب هشدار داده بود.
جلوگیری از حمام خون
تهدید حکومت سوریه به حمله بر ادلب باعث شد تا چندین کشور از جمله آلمان نسبت به وقوع "فاجعه انسانی" در منطقه هشدار بدهند. باوجود بمباران مداوم چندین ساله، هنوز هم در منطقه ادلب حدود ۳ میلیون فرد ملکی و حدود ۶۰ هزار جنگجوی شورشی زندگی می کنند. ترکیه نیز ابراز نگرانی کرده بود که تهاجم بزرگ بر این ولایت باعث موج بزرگی از مهاجرت خواهد شد.
ادلب؛ سرچشمه تروریسم؟
حکومت روسیه بارها ادلب را "سرچشمه" تروریسم خوانده است. این کشور حتا گفته بود که شورشیان در حال آمادگی برای انجام یک حمله کیمیایی هستند تا رژیم سوریه مسئول آن خوانده شود. در سوی دیگر، ترکیه بارها از حکومت اسد انتقاد کرده بود که از بهانه حضور جهادگرایان، برای حمله احتمالی استفاده جویی می کند.
سوریه هنوز می خواهد "جبهه النصره" را برچیند
یک بخش کلیدی توافقنامه روز دوشنبه شامل این نکته است که ترکیه توافق کرده است تا ترتیبات لازم را برای بیرون شدن نیروهای "هیئت تحریر الشام" از ادلب مهیا کند. با این حال، اوایل روز دوشنبه سفیر دمشق در سازمان ملل متحد در ژنیو گفت که حکومت سوریه حمله خود را علیه این گروه که آن را تروریستی می داند، ادامه خواهد داد.
سرنگونی هواپیمای نظامی روسیه
در همین حال، اردوی روسیه خبر داده است که یک جت جنگی این کشور با ۱۴ سرنشین، هنگام حمله هوایی احتمالی اسرائیل بر شهر "لاذقیه" سرنگون شده است. مقامات ایالات متحده می گویند که دافع هوایی سوریه اشتباها این هواپیما را سرنگون کرده است.
وزارت دفاع روسیه گفته است که هواپیمای نظامی آن هنگام یک حمله هوایی اسرائیل بر سوریه، بر فراز دریای مدیترانه از صفحه رادار "ناپدید شد".
دویچه وله / ع. ح.