گزارش دیدبان حقوق بشر از بدرفتاری با افغان‌ها در پاکستان
۱۳۹۴ آبان ۲۷, چهارشنبه
«پولیس شروع به خلق مشکلات کرد. آن ها به خانه های مردم می رفتند. آن ها به خانه ما آمدند و دروازه را با لگد زدند. این بعد از حادثه حمله بر مکتب در پیشاور اتفاق افتاد. اطفال بسیار ترسیده بودند. پولیس از ما پرسید:" در این جا چه می کنید؟ به کشور تان بروید!"».
این ها سخنان فرهنگ، مهاجر 31 ساله افغان است که سازمان دیدبان حقوق بشر، در مورد برخورد خصمانه مقامات پاکستانی در برابر مهاجران افغان در آن کشور از او نقل قول کرده است.
این راننده ریکشای کرایی که از سال 1992 به اینسو، با خانواده اش در شهر پیشاور واقع در شمال غرب پاکستان زندگی می کند، بعدتر زندانی گردید و به او گفته شد این کشور را ترک کند. او گفت: «بنابراین، من به کابل آمدم، اما من در اینجا کار و جایی برای زندگی ندارم».
فرهنگ یکی از ده ها افغانی است که گروه های حقوق بشری در رابطه با افزایش خصومت علیه افغان ها در پاکستان با آنها مصاحبه کرده اند. این بدرفتاری ها بعد از حمله ماه دسمبر سال گذشته تحریک طالبان پاکستانی بر یک مکتب زیر اداره نظامیان در شهر پیشاور افزایش یافت. درنتیجه این حمله بیش از 140 تن کشته شدند که بیشتر شان اطفال بودند.
در این گزارش که اخیراً با عنوان «این جا چه می کنید؟: بدرفتاری پولیس علیه افغان ها در پاکستان» انتشار یافته است، سازمان دیدبان حقوق بشر «تخطی های عدید حقوق» افغان ها در پاکستان را مستند کرده است. این گزارش ادعا می کند که موارد بدرفتاری علیه افغان ها در ماه های اخیر نهایت زیاد افزایش یافته است و بسیاری را وادار ساخته است که به کشور جنگزده افغانستان برگردند و در صورت امکان در صدد پناهندگی در اروپا بر آیند.
احساسات ضد افغانی
فلیپ کاوپرت، مدیر دفتر پاکستان در موسسه فریدریش ایبرت آلمانی در پیشاور، توضیح می دهد که بعد از حمله پیشاور، گفتمان متعارف در رسانه های پاکستانی براین اساس است که این قتل عام «در افغانستان برنامه ریزی شده و از افغانستان راه اندازی شده است». در نتیجه آن نگرانی ها و اتهاماتی به وجود آمده اند که مهاجرین افغان در نقاط مختلف این کشور همچون نقاط ارتباطی با گروه های پیکارجوی افغان و پاکستانی خدمت می کنند. کاوپرت به دویچه وله گفت: «در سال 2015 احساسات ضد افغانی در جامعه پاکستان بیشتر افزایش یافت و این سیاستمداران و پولیس را تحت فشار قرار داد تا یک نوع پیشرفت در "جنگ علیه تروریسم" از خود نشان بدهند».
آن افغان هایی که در پاکستان توسط گروه های حقوق بشر مورد مصاحبه قرار گرفته اند می گویند که جو به طور فزاینده دشوار در این کشور، در آن ها احساس به دام افتادن را به وجود آورده است. آن ها از برگشتن به افغانستان و حملات پولیس پاکستانی به خانه ها و محلات کارشان می ترسند و به پولیس رشوت می دهند تا از بازداشت و زندانی ساختن شان خودداری کنند. بسیاری افغان ها به دیدبان حقوق بشر گفته اند که به دلیل عدم توانایی پرداخت مستمر رشوت مجبور شده اند به افغانستان برگردند.
دیدبان حقوق بشر می گوید که پس از حادثه قتل عام در مکتب پیشاور، افغان هایی که در پاکستان زندگی می کنند با «افزایش شدید خصومت ها» مواجه اند. فیلیم کاین، معاون دیدبان حقوق بشر برای آسیا می گوید: «حکومت پاکستان باید بر پولیس فشار آورد که به جای متهم ساختن مجموع جماعت افغان ها، عاملان این قساوت ها را بازداشت کنند».
میلیون ها مهاجر
پاکستان میزبان بزرگترین جمعیت بیجاشده جهان است. 1.5 میلیون مهاجر ثبت نام شده افغان و یک میلیون افغانی که سند ندارند، طبق تخمین کمیساریای عالی مهاجران ملل متحد در پاکستان زندگی می کنند. این ها که در این کشور آسیای جنوبی زندگی می کنند از منازعه و سرکوب در افغانستان در اواخر سال های 1970 و اوایل سال های 1980 همراه با آل و عیال شان فرار کرده اند.
گروه های حقوق بشری می گویند که برخی طفل بوده اند که به پاکستان آمده اند، در آنجا بزرگ شده و ازدواج کرده اند و از خود فرزندانی دارند که که هرگز در افغانستان زندگی نکرده اند. دیگران در جریان دهه ها ناآرامی به آنجا رفته اند، در آنجا مصون بوده اند، کار کرده اند و یک سطح زندگی بلندتر دارند. اما از قتل عام پیشاور به اینسو وضعیت تغییر کرده است. اسلام آباد به این حمله با یک بسته تدابیر به شمول برگزاری محاکم نظامی جهت بازجویی از مظنونان به ترور، لغو تعلیق غیر رسمی مجازات اعدام و پیشنهاد برای ثبت نام و بازگشت دادن افغان های مقیم پاکستان به وطن خود شان، واکنش نشان داده اند.
انتقام جویی و یا پیاده کردن معیوب سیاست ها
اما در حالی که حکومت اعلام نموده است که انتقام رسمی علیه جمعیت افغان ها مطرح نیست، سازمان دیدبان حقوق بشر مدعی است که پولیس پاکستان «یک سیاست غیررسمی مجازات» افغان ها را دنبال می کند که شامل یورش و تلاشی در محلات افغان نشین، زندانی کردن، اذیت نمودن، خشونت فزیکی علیه افغان ها، اخازی و ویران کردن خانه های افغان ها می باشد.
عبدالله 55 ساله که در این گزارش از وی نقل قول شده است، می گوید: «سال گذشته پس از حمله بر مکتب در پیشاور پولیس شروع به بازداشت مردم کرد. دلیلی که ما به افغانستان برگشتیم این بود که پولیس شروع به آمدن به خانه های مردم کرد. ما نمی خواستیم آن ها به خانه های ما بیایند».
اما مقامات پاکستانی نظر دیگری دارند. خالد عزیر معاون سکرتر اعلی ایالات خیبرپختونخوا پاکستان می گوید که پولیس دستور داشت تا مطابق به «برنامه عمل ملی» ضد تروریستی، خانه ها و اماکنی را بررسی کند که مظنون به حمایت از طالبان یا دیگر تروریست ها بودند.
او گفت: «این چنین بازرسی ها، شامل کنترول اسناد بود که هم پاکستانی ها و هم افغان ها را در بر می گرفت. هرگاه این اوراق وجود نمی داشتند، فرد مورد نظر مورد سوال و جواب قرار می گرفت، اما این عملیات به صورت خاص افغان ها را هدف قرار نداده بود. در ارتباط با این عملیات پاکستانی ها هم شکایت نموده اند که اذیت شده اند».
عزیز به دویچه وله گفت: «مشکلات مهاجران در صورتی که اثبات نمی کردند ثبت دفتر شده اند، بزرگ تر می بود. بیش از یک میلیون مهاجر افغان ثبت ناشده در ایالت شمال غربی خیبرپختونخوا وجود دارند که هم مرز با افغانستان است. اگر آن ها گرفتار می شدند، بدیهی است که با اذیت بیشتر مواجه می شدند».
کاوپر تحلیلگر در این طرز برداشت سهیم است که سیاست پاکستان به طور خاص متوجه افغان ها نیست. او می گوید: «ما باید بین سیاست های رسمی و اجرای معیوب آن توسط مقامات و پیشداوری های عمومی و احساسات فرق بگذاریم که این اذیت کردن را در سطح خصوصی قرار می دهد».
مهاجران افغان
اما فعالان حقوق بشر می گویند که بد رفتاری های پولیس، افغان ها را وادار ساخت تا رفت و آمده های شان را محدود گردانند و این امر منجر به مشکلات اقتصادی و مانع شدن از تعلیم و تربیت و کار شد. دیدبان حقوق بشر همچنان تاکید می نماید که این وضعیت شمار زیاد افغان ها را وادار ساخت تا دو باره به کشور زادگاه شان برگردند که مجدداً صحنه توسعه منازعه و جنگ است و نا امنی و احتمالاً بیکاری ادامه دارد.
یک گزارش ماه سپتمر سال 2015 کمیساریای عالی مهاجران ملل متحد تایید می کند که «در کل هشدار مقامات برای اخراج، اذیت نمودن، ترساندن، محدودیت رفت و آمد، عوامل اقتصادی، مسدود ساختن محلات مسکونی و ترس از بازداشت و واپس فرستادن، همچون عوامل عمده تشویق به برگشت از پاکستان برای امسال تذکر داده شده اند».
عین عوامل قبلاً بیش از 80 هزار افغان را واداشت تا کشور شان را در سال 2015 به عزم پناه جستن به اروپا ترک بگویند. بسیاری آن ها کوشیدند به آلمان بیایند، اما این کشور در نظر دارد کسانی را که درخواست پناهندگی شان رد شده است، دوباره به کشور شان باز گرداند.