سالروز فرمان تبعيض انگيز طالبان عليه هندوها وسيکهاي افغانستان

رياست امر به معروف رژيم طالبان طي فرمان شانزده ماده اي، خواهان برخي نشانه ها در لباس ها، صورت و خانه هاي هندوها و سيک هاي افغانستان شد. دليل اين امر، تفاوت ميان هندوان و سيک ها با شهروندان مسلمان افغانستان خوانده شده بود.

با تمام سخت گيري بخش امر به معروف طالبان، اين اعلاميه تطبيق نشد. به باور برخي کارشناسان اين اعلاميه به اين دليل تطبيق نشد، که در اواخر زمان طالبان اعلام شد و طالبان فرصت تطبيق آن را نيافتند.

انار کلي هنر يار، خانم تحصيل کرده ي ازهندوهای افغانستان ومعاون بخش حمايت و انکشاف حقوق زنان در دفتر ساحوي کميسيون حقوق بشر در کابل مي باشد. از خانم هنريار در مورد احساس اش در زماني که اين فرمان ابلاغ شد، مي پرسم. خانم هنريار مي گويد:

"واقعا وقتي که اين اعلاميه را شنيديم، نه تنها خودم بلکه تمام مردم ما بسيار يک نوع مايوسيت (داشتند) و يک نوع فضاي عجيبي نزد مردم ايجاد شده بود، که چرا؟ اين خود يک مساله ي جديدي است. مساله اي است که حتا در بين خود مردم هندو و سيک هم در کشور هندوستان که بيشتر هندوها و سيک ها زندگي مي کنند، در آن جا اين مساله نشده است که مثلا هندوها و سيک ها لباس عليحده اي داشته باشند".

اوتار سنگ، وکيل هندوها و سيک هاي کابل، که خود عضو مشرانوجرگه نيز مي باشد، برخي موارد فرمان شانزده ماده اي طالبان را چنين بر مي شمارد:

"فرمان آنها (طالبان) اول اش اين بود که در خانه ي تان يک بيرق زرد رنگ باشد، در دکان تان يک بيرق زرد رنگ باشد. لباسي که مسلمان مي پوشد، شما بايد نپوشيد. تفنگ نگه کرده نمي توانيد. اسب سوار شده نمي توانيد. خانه اگر از مسلمان باشد، هندوها بايد از آن برآيند؛ اگر هندو باشد، بايد مسلمان از آن برآيد. به مسلمان سلام داده نمي توانيد. درمسال جور کرده نمي توانيد. اگر از افغانستان خارج مي شويد، پس تابعيت تان اين جا قبول نمي شود".

باوجود اين همه محدوديت ها، به گفته ي هندوان و سيک هاي افغانستان، در زمان طالبان مي توانستند برنامه هاي مذهبي شان را داير نمايند و نيز در صورت رجوع به حکومت، به مشکلات شان رسيدگي صورت مي گرفت.

در زمان طالبان، چند نفر محدودي از اين اقليت که در دستگاه دولت کار مي کردند، از کار شان برکنار شدند.

با آن که حالا جز در مورادي مثل شرايط نامزدي رياست جمهوري و معاونين اش که در قانون اساسي به مسلمان بودن تاکيد شده است، هندوها و سيک ها از حقوق و اميتازات مساوي شهروندي برخوردار اند، اما اين اقليت کشور از شرايط اجتماعي ناراض مي باشند.

هرچندهندوها و سيک هاي مهاجرشده بعد از شکل گيري حکومت موقت به وطن برگشتند، اما به گفته ي انار کلي هنريار، در اين اواخر ترک وطن توسط هندوها و سيک هاي افغانستان بيشتر شده است. خانم هنريار در مورد نفوس هندو و سيک ها و نيز مهاجرت شان مي گويد:

"آماري که ما دو سال قبل داشتيم – يک آمار تخميني - پنج هزار (هندو و سيک) در افغانستان زندگي مي کردند. ولي امسال يک آماري که داريم سه هزار تن مي باشد. دو هزار تن کم شده است. مشکلات اجتماعي و بعضي مشکلات ديگري است که باعث مي شود هندو و سيک ها افغانستان را ترک کنند. حقوق شان در کشور خود شان نقض مي شود".

در يک سال اخير، حدود 20 خانوار هندو ها و سيک ها افغانستان را ترک کرده اند.

نداشتن مکاني براي مراسم هندوسوزان يا شمشان، مشکل عمده ي هندو و سيک هاي کابل مي باشد. همچنان براساس نقشه ي شاروالي کابل، درمسال هندوها در کابل قرار است تخريب شود و زمين رهايشي نيز براي آن تعدادي که قرار بود توزيع شود، توزيع نشده است. نماينده ي هندوها و سيک ها در کابل مي گويد با آن که مقام هاي عالي رتبه ي حکومت از شاروال خواسته اند که اين مکان مذهبي هندو و سيک ها را تخريب نکند، اما شاروال مصمم است که اين مکان را تخريب کند.

در همين حال، هندوها و سيک ها از اجرا نشدن قانون و فرمان هايي در رابطه به خود شان شاکي اند. اوتار سنگ مي گويد:

"دولت براي ما مي گويد، وعده مي دهند، مگر عمل نمي کنند. همين زمين رهايشي را براي ما چندين بار شاروال هاي وقت ، سه - چهار شاروال، وعده کردند، عملي نشد. خود رييس جمهور تيلفوني به شاروال نورزاد گفت که در ظرف يک هفته مشکل شان را حل کن و به ما راپور بده، اما هيچ. ما حيران مانديم که شاروال رييس جمهور است يا رييس جمهور شاروال است. امر يک رييس جمهور را شاروال قبول نمي کند، بسيار جاي تاسف است".

هرچند پيش از اين به دليل مناسب نبودن وضعيت اجتماعي و عدم تحمل دانش آموزان هندو و سيک از سوي ديگر دانش آموزان، تعداد دانش آموزان اين اقليت در کشور بسيار کم بود. اما در دو سال اخير حدود 22 کودک هندو و سيک توانسته اند به مکتب بروند. همچنان قبلا يک مکتب براي اهل هنود در غزني نيز ساخته شده است.

هندوها و سيک هاي افغانستان بيشتر در بخش تجارت و عطاري مصروف هستند و در سياست و حکومت نقشي ندارند. در همين حال از مدتي به اين سو، يک وکيل در مشرانو جرگه ي شوراي ملي دارند.

عارف فرهمند

ويراستار: رسول رحيم