ترازنامه کارچهارساله کمیسيون مستقل حقوق بشرافغانستان درصحبت با داکترسمر

. کمسيون مستقل حقوق بشرافغانستان با توجه به جديت ، شجاعت وپشتکاررئيس وکمشنرانش ازحمايت واحترام فوق العاده گروه بزرگ مردم دردرون وبيرون افغانستان برخورداراست. به پاس همين وظيفه شناسيها بود که خانم دوکتورسيما سمررئيس کمسيون نامبرده به حيث گزارشگرخاص ملل متحد براي حقوق بشردرسودان ؛ يکي ازپرجنجال ترين مناطق منازعه خيزجهان تقرريافت .

راديودويچه ويله ( صداي آلمان) ضمن تقديم شادباش وتبريک چهارمين سالروزتاسيس کمسيون مستقل حقوق بشرافغانستان ، به رئيس وکمشنران اين کمسيون ، گفتگويي با خانم داکترسيما سمررئيس کمسيون دارد که اينک شمارا درجريان آن قرارمي دهيم .

دويچه ويله :درست چهارسال ازتاسيس کمسيون مستقل حقوق بشرافغانستان سپري مي گردد. کنفرانس پترزبرگ دردسمبرسال 2001 درحقيقت به طورغيرمستقيم وظيفه بررسي تخطيها ازحقوق بشررا درگروتشکيل کمسيون مستقل حقوق بشرافغانستان قرارداد. شنوندگان ما درمورد کارهايي که کمسيون تا کنون انجام داده است تااندازه اي اطلاع دارند. آيا گفته مي توانيد چه مشکلاتي در راه پيشبرد کارهاي کمسيون قراردارند؟

دوکتورسيما سمر: حرفهاي شما کاملاً دقيق اندکه انکشاف حقوق بشررا درکنفرانس بن به ساخته شدن کمسيون حقوق بشرواگذارشدند. البته کارهايي تاکنون انجام يافته اند وکارهايي مشکلي وجود دارند که مي بايست انجام يابند ولي انجام داده نه شده اند. دراين رابطه چند دليل مشخص وجود دارد که ازآن جمله يکي هم وضعيت امنيتي است که درچندماه اخيردرافغانستا ن بسيارخراب است. اين خود مانع کارهاي ما مي شود ونمي گذارد تا دررابطه با حمايت وانکشاف حقوق بشر فعالانه ترعمل نمائيم .

مسئله دومي که مانع تطبيق کارها وپلانهاي ما شده است ؛ عدم تطبيق قانون است. شما مي دانيد که درکشوري که 25 سال جنگ وانارشي کامل حاکم بوده است؛ نمي تواند حقوق بشرتضمين ورسيدگي شود.

موضوع سومي يا مشکل اصلي عدم آگاهي مردم ماست. مردم ازحقوق بشرآگاهي ندارند. فرق بين ما وسارنوالي ومحکمه را نمي دانند. مثلاً ازجمله 15-20 نفرمراجعيني که ما روزانه داشته باشيم ، ممکن يکي ازآنها مربوط به حقوق بشرباشد. هرجرم وجنايت که اتفاق مي افتد؛ بدون آنکه مراحل قانوني آن را طي کنند، اول به ما مراجعه مي کنند.

ازجمله مشکلات عمده کمسيون ما يکي هم فقدان پرسونل است. آناني که حقوق خوانده اند درکارحقوق بشروارد نيستند.حقوق بشردرپوهنزيهاي حقوق وشرعيات تدريس نمي شد. کساني که قاضي ويا سارنوال بوده اند کارحقوق بشر را نکرده اند.

دويچه ويله : برخي براين نظراند که با وجود نام " کمسيون مستقل حقوق بشر"؛ اين کمسيون خواهي نخواهي درمحدوده اي عمل مي کند که دولت افغانستان بدان توافق دارد- يعني خطهاي سرخي وجود دارند که کمسيون نبايد ازآنها عبورکند. آيا چنين قضاوتي بهره اي ازحقيقت دارد؟

دوکتورسيما سمر: نه اين قضاوت مطلقاً حقيقت ندارد. براي ما منافع ملي مردم مطرح است ، نه منافع حکومت يا يک شخص دردرون حکومت .قضاوت ازديدهرکس فرق مي کند. بعضيها ادعا مي کنند که ما زيراثر حکومت استيم ، درحالي که ما کاملاً مستقل استيم ، اما ما جزء ساختارهاي عمومي کشوراستيم .ما مربوط به حکومت وزيراثرحکومت نيستيم .

دويچه ويله :گفته مي شود که کمسيون مستقل حقوق بشرکارهاي اوليه درراستاي عدالت انتقالي را که عبارت ازمشورتهاي ملي باشد، به نحو احسن انجام داده است وبهترين نمونه آن " صداي مردم براي تامين عدالت " است. پس ازآن کدام اقدام چشمگيرازجانب کمسيون ملاحظه نمي شود وکارستراتژيک " روشن ساختن حقيقت وتامين آشتي " پا درهوا مانده است ومعلوم نيست چه ارگاني آن را دنبال خواهد کرد. نظرشما دراين زمينه چگونه است؟

دوکتورسيما سمر: شايد مردم متوجه نشده باشند که يک پلان کاري براي تطبيق عدالت انتقالي درافغانستان ساخته شده است که سالهاي 2006،2007، و2008 را دربرمي گيرد. دراين کارطوري که اشاره شده است با جامعه مدني ، مجامع ژورناليستي وافرادي ازحکومت مشوره شده است. يک پلان کاري پنج مرحله اي ساخته شده است. ازجانب کابينه درماه دسمبرگذشته مورد تصويب قرارگرفته است. دراين پلان کاري ؛ کاري را که بايد کمسيون انجام بدهد، کاري را که بايد حکومت انجام بدهد وکاري را که ملل متحد انجام بدهد؛ مشخص شده است.

کمسيون کارخود را براي تامين عدالت انتقالي وآشتي ملي براي سه سال آينده شروع کرده است . البته در مرحله اول پرسونل بايد تريننگ ببينند. ما پرسونل اضافي استخدام کرده ايم . البته اينها چيزهايي نيستند که ما دراختياررسانه ها قراردهيم . اين کارمدت زماني را دربرمي گيردکه بعداً راپورآن نشرخواهد شد. بخشهاي ديگرکارکه مربوط به حکومت وجامعه بين المللي مي باشند هنوزطورلازم پيش نرفته اند.