Berlin ve Paris arasında Akdeniz pazarlığı
12 Mart 2008
AB liderler zirvesinde Akdeniz Birliği projesiyle ilgili sunumu Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Almanya Başbakanı Angela Merkel’in birlikte yapması bekleniyor. Almanya’nın projeye destek için şartı ise bunun Sarkozy’nin projesi olarak değil, Berlin - Paris ekseninde tüm AB üyelerinin katılımıyla yürütülecek bir Avrupa projesi olması.
Ancak iki lider geçtiğimiz hafta proje konusunda uzlaştıklarını açıklasa da, ardından gelen açıklamalar önemli konularda görüş ayrılıklarının giderilemediğini ve pazarlıkların sürdüğünü gösteriyor. Sarkozy, Merkel ile görüşmesinin ardından, Akdeniz’e kıyısı bulunan AB ülkelerinin coğrafi konumları nedeniyle özel bir rol oynaması gerektiği ve projede tüm AB ülkelerinin eşit söz hakkına sahip olamayacağı mesajını yineledi. Paris’ten gelen bu mesajlar iki başkent arasında ipleri yeniden gerdi.
Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier’in Pazartesi günü AB Dışişleri Bakanları toplantısında yaptığı açıklama bu açıdan dikkat çekti. Steinmeier, Merkel’in 13 Temmuz’da planlanan Akdeniz Birliği’nin kuruluş toplantısına katılıp katılmayacağının henüz kesinleşmediğini belirtti. Almanya Dışişleri Bakanı ayrıca AB içinde ‘gereksiz çifte yapılanmalara’ ve ‘Birlik bütçesinin dağılımında rekabet’e karşı uyardı.
Kuzey Avrupa ülkeleri kuşkulu
Berlin, Sarkozy’nin projesine kuşkuyla bakılan tek başkent değil. Kuzey Avrupa ülkeleri de projenin AB kasasından finanse edilebilmesi için eşit söz hakkını şart koşuyor. Almanya’nın yanında Avusturya, İngiltere ve İskandinav ülkeleri Fransa’nın projeyle Akdeniz’de kendi nüfuzunu genişletmeyi hedeflediğinden şüpheleniyor. AB diplomatları, bazı ülkelerin şimdiye kadar Almanya’nın arkasına saklanmayı tercih ettiğini, ancak zirvede seslerin yükselmesinin beklendiğini belirtiyor.
Avusturya Dışişleri Bakanı Ursula Plasnik’in Pazartesi günü AB Dışişleri Bakanları toplantısında yaptığı açıklama da bu bağlamda değerlendirildi. Plasnik, “niye tamamen yeni bir şeye ihtiyaç duyulduğunu hala anlamadığını, Fransızlar’dan bu konuda tatmin edici bir tez ortaya koymalarını beklediğini’ söyledi.
Sarkozy’nin hedefi
AB aslında 1995 yılında başlayan Barcelona Süreci ile birlikte ortak bir Akdeniz politikası oluşturmuştu. Bu gevşek yapıya AB’ye üye 27 ülke ile birlikte Cezayir’den İsrail ve Suriye’ye kadar 40 ülke dahil. Libya ise gözlemci statüsünde. Sarkozy’nin tezi ise bu gevşek yapıda İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki pürüzler nedeniyle yol alınamadığı. Sarkozy, Fransa önderliğinde Libya, Cezayir gibi ülkelerle karlı ticari ilişkiler kurulabileceği düşüncesinde.
Nicolas Sarkozy, Akdeniz Birliği’nin kuruluş açıklaması için 13 Temmuz’u gözüne kestirmiş durumda. Bu tarih, Fransa’nın AB Dönem Başkanlığı dönemine ve 14 Temmuz Fransız milli bayramının bir gün öncesine denk geliyor.