Sarkozy'nin Akdeniz Birliği planı tartışılıyor

Avrupa Birliği Akdeniz Ülkeleri Ortaklığı projesi 1995 yılında yaşama geçirildi. Brüksel, Barcelona süreci olarak bilinen proje ile Akdeniz'in güneyindeki ülkelerle birlikte barış, istikrar ve refah ortamı yaratmak istiyordu. Ancak Orta Doğu'da barışın bir türlü sağlanamaması, kaçak göç ve terör olayları, işbirliğinin yönünü değiştirdi. Fransa Cumhurbaşkanı, şimdi bu somut durumu, "Barcelona süreci başarısız kaldı, yeni bir Akdeniz politikası gerekli" şeklinde değerlendiriyor.

Fransız hükümeti, 13 Temmuz'da Paris'te yapılacak Akdeniz ülkeleri toplantısına, bölge ülkeleri ile Portekiz, Moritanya ve Ürdün'ü davet etti. Paris'teki toplantıyla, AB Komisyon Başkanı, Dış Politika Yüksek Temsilcisi ve Arap Birliği'nden bir temsilci de davet edildi. Akdeniz'e kıyısı olmayan ülkeler, örneğin Almanya davet almadı.

Fransa Cumhurbaşkanı Akdeniz ülkelerini bölgede barış ve refahın temeli olarak görüyor. Elysees Sarayı'nın Akdeniz Birliği'ne ilişkin planları oldukça kapsamlı: Ekonomik ve bilimsel işbirliği, ulaşım, çevre ve enerji politikasında ortak stratejiler, özellikle nükleer enerji kullanımının arttırılması, göçmen akınının kontrolü, somut projelere mali kaynak sağlamak için bir fon ya da banka kurulması.

AB üyelerinden itiraz

Bazı Avrupa ülkelerine göre Sarkozy'nin planları sınırı aşıyor. Çek Cumhuriyeti Akdeniz ülkeleri ile yeni bir işbirliğine gerek olmadığı görüşünde. Başbakan Angela Merkel da, Paris'in planlarının AB'nin bölünmesine yol açabileceği uyarısında bulundu. Buna rağmen Sarkozy-Merkel ikilisinin ortak olduğu noktalar da var. Bunların başında, Türkiye'ye tam üyelik yerine ayrıcalıklı ortaklık teklif edilmesi geliyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel, geçen Aralık ayında Elize Sarayı'ndaki buluşmada da AB içindeki projelerin tüm üyeleri kapsaması gerektiği uyarısında bulunmuştu. Fransa Cumhurbaşkanı o zaman bu talebe olumlu yanıt vermişti.

Berlin-Paris motoru tekliyor

Ancak Paris'te yapılacak Akdeniz konferansının ayrıntılarının açıklanması ile birlikte Berlin ile Paris arasında bu konuda sorun çıktığı konuşulduğu gibi, Sarkozy'nin planlarını ilk hali ile gerçekleştirmek için hızla ilerlediği de görülüyor. Almanya, Fransa'nın planları ile AB içinde sadece maddi destek sunacakları ancak müdahale edemeyecekleri bir süreç başlayacağı, Fransızlar ise Akdeniz'deki eski sömürgelerinde politik liderliği kaptıracakları endişesi içinde. Paris'in planları, Almanya'nın çekincesinin aşılması için Alman şirketlerine projeler verilmesini öngörüyor.

Paris'in Akdeniz Birliği hayali, somut ekonomi projeleri ile Barcelona sürecinin canlandırılması anlamına mı gelecek yoksa yeni bir Akdeniz Birliği mi ortaya çıkacak, bu kulislerdeki girişimlerden sonra belli olacak. Fransa Dışişleri Bakanlığı, proje ile ilgili ılımlı açıklamalar yapsa da, Nicolas sarkozy'nin kafasına koyduğunu gerçekleştirdiği biliniyor. Gerekirse bunu AB'nin onayı olmadan da yapabilir.