Avrupa, Kürt açılımını ilk kez değerlendirdi

Türk hükümetinin Kürt açılımı Avrupa ülke ve kurumları tarafından elbette yakından takip edilmekte. Ancak yaz tatili ve açılımın içeriğinin henüz açıklanmamış olması nedeniyle Avrupa kurumları şimdilik, açılım fikrinin olumlu olduğu dışında tepki vermekten kaçınıyorlar. Bu alanda şu ana kadar tek somut açıklama, Türkiye'nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyi'ne bağlı Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi'nden geldi.

Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongre'sinin başkanı aslında bir Türk : İstanbul il genel meclis üyesi Yavuz Mildon. Fakat Mildon'un rahatsızlığı nedeniyle Kongre'nin geçici başkanlık görevi Maltalı yerel yönetici Ian Micaleff tarafından yürütülmekte.

Tarihi fırsat

Ian Micaleff, Kongre adına Türk hükümetinin Kürt açılımı hakkında bir açıklama yayımladı ve girişimi desteklediğini bildirdi. Açıklamasında, açılımı "Türkiye'de yerel ve bölgesel demokrasiyi kuvvetlendirmek için tarihi bir fırsat" olarak değerlendirdi. "Kürt partisi" olarak tanımladığı DTP ile diyaloğu ise “tüm Türk ulusu ve Avrupa için olumlu bir haber” olarak niteledi.

Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi cephesinden bu tür bir açıklama gelmesi pek de rastlantı sayılmaz. Zira Kongre, tüm Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'deki yerel demokrasiyi de izleyip denetliyor.

Kongre'den bu tür bir açıklamanın gelmesinin başka nedenleri de var. Kongre'nin Ekim ayında Strasbourg'da olağan genel kurul toplantıları düzenlenecek. Toplantıların en önemli gündem maddesi "Türkiye'deki Yerel ve Bölgesel Demokrasi Reformu".

Yerel yönetimleri güçlendirme çağrısı

Kongre'nin bu konuda hazırlanmış bir rapor ve karar tasarısı bulunuyor. Taslak kararda, ademi merkeziyetçilik alanında daha fazla adım atması için Ankara'ya çağrıda bulunuluyor. Özellikle de yerel yönetimlere daha fazla yetkiler tanınması istenmekte.

Ekim ayında oylamaya sunulacak taslak metinde, Türk hükümetinin Kürt açılımında Avrupa'nın bazı beklentilerinin sinyalini veren mesajlar da var.

Kongre, örneğin, Ankara'dan, Avrupa Ulusal Azınlıkların Korunması Sözleşmesi ile Avrupa Bölgesel ve Azınlık Dilleri Şartını imzalayıp, onaylamasını istiyor. Ankara bu sözleşmeleri henüz imzalamamış nadir Avrupa ülkeleri arasında yer almakta.

Kongrenin taslak kararında, Türkiye'de belediyelerin Türkçe dışında başka bir dilde hizmet verebilmelerinin önünün açılması da isteniyor. Elbette burada ima edilen dil Kürtçe. Bu konu Diyarbakır büyükşehir belediye başkanı Osman Baydemir ile Kürtçe hizmet verdiği için görevinden alınan Diyarbakır-Sur belediye başkanı Abdullah Demirbaş tarafından 2007 yılında Kongre gündemine taşınmıştı.

DTP ısrarı

Kongre'nin Ankara'dan bir diğer talebi de, Kongre'de temsil edilen 12 kişilik Türk heyetine DTP'li en az bir üyenin eklenmesi. Bu konu son yıllarda Kongre ile Ankara arasında gerginliğe neden olmakta. Kongre yetkilileri, Mart 2009 yerel seçimlerinin sonuçları temel alındığında, bu seçimler sonrası şu anda yenilenmekte olan Türk heyetine artık bir DTP'li yerel yöneticinin eklenmesinin önünde engel kalmadığını düşünüyorlar. Kongre, bu jestin Kürt açılımı konusunda Avrupa'ya gönderilecek olumlu bir mesaj olacağını da söylüyor.

Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, Ekim ayındaki genel kurul toplantılarında "Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Yerel İdarelerin Durumu" konulu ayrı bir oturum düzenleme kararı da aldı. Kongre bu oturuma Türk hükümeti, bölgenin yerel yöneticileri ve sivil toplumdan temsilciler de davet edecek.

Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, Avrupa Konseyi üyesi 47 devletin seçilmiş yerel ve bölgesel yöneticilerinden oluşuyor. Kongre, yerel ve bölgesel yönetim konusunda Avrupa kıtasının çatı örgütlenmesi olarak kabul görmekte.

Kayhan Karaca / Strasbourg

Editör: Hülya Köylü