“Kürt açılımında bundan sonraki süreç önemli”
17 Ağustos 2009
Türkiye’de hükümetin Kürt açılımını DW’ye değerlendiren Alman Duisburg-Essen Üniversitesi Siyaset Bilimi Enstitüsü’nden Profesör Heinz - Jürgen Axt, Kürt sorununun çözümünün Türkiye için önemini bu sözlerle özetledi:
“Kürt sorunu Türkiye’de bir an önce çözüme kavuşturulması gereken en önemli sorunlardan biri. Ceza kanununun 301'inci maddesi gibi, geçmişten gelen ve Türkiye’nin demokratikleşme sürecini bugün hala engelleyen sorunlar bunlar. Bu nedenle Kürtlerle yakınlaşmayı ve barışmayı öngören adımlar iç siyasette destek kazanırsa, büyük bir engel ortadan kalkmış olur ve Türkiye’de reform süreci çok hızlı ve büyük adımlarla ilerleyebilir.”
Axt’a göre, çözüm yalnızca siyasi alanda fayda sağlamayacak. Profesör Axt, Türkiye’nin Kürt sorununu siyasi yöntemlerle çözmesi halinde, kaynaklarını daha verimli kullanabileceğini, bunun da kalkınmayı kolaylaştıracağını belirtti. Axt sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye yıllardır Kürt sorununu askeri yöntemlerle çözmek için emniyet güçlerini, jandarmayı, askeri bölgede tutuyor. Bu büyük bir yük. Bu nedenle siyasi bir çözüm bölgede rafahı artıracağı için çok olumlu etkileri olur. Türkiye’nin kalkınması için önemli olan da budur.”
“Öcalan artık öncü rolü üstlenmiyor”
Türkiye'de Kürt sorununa ilişkin sıcak gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Avukatları aracılığıyla açıklama yapan Abdullah Öcalan, ayrı devlet kurma fikrinden vazgeçtiğini söyledi ve Kürtlerin devletin varlığını tanıyacağını, kabul edeceğini belirtti. Siyaset bilimci Profesör Axt, Öcalan'ın açıklamalarını şu sözlerle yorumladı:
"Bu çok ilginç. Ben Öcalan'ın açıklamalarını, siyasi süreçte yer alma hamlesi olarak değerlendiriyorum. Ancak bu süreçte bence Öcalan artık öncü rolü üstlenmiyor. Bunu büyütmeye gerek yok."
“Somut adımları beklemek gerekiyor”
Hükümetin “Kürt Açılımı” olarak sunduğu çözüm paketinin neler içerdiğinin hala belirsiz olduğunu da sözlerine ekleyen Profesör Axt, somut adımları beklemek gerektiğini dile getirdi.
Axt, “Reform olarak adlandırılan adımların neler olduğunu henüz bilmiyoruz, nelerin uygulanmaya konulmak istendiğinin iyice incelenmesi gerekiyor. Ancak esas mesele şu ki; bürokrasi, asker, generaller bu açılıma nasıl tepki verecek, her şeyden önce de iç siyaset bundan nasıl etkilenecek? Eğer seçmenler tepkili bir yaklaşım sergilerse, hükümetin reform sürecinde geriye adım atabileceğini düşünüyorum” dedi.
“Hükümetin muhatabı DTP’dir”
Kürt sorununun çözümünde hedeflenen başlıklardan biri de çatışmaların yerini barış ortamına bırakması. Siyaset bilimci Profesör Axt, Kuzey Irak’taki Kürtlerle birlikte bir Kürt devleti kurmanın olanaksız olduğunu kavrayan PKK’nın hükümetin girişimlerine karşılık vermesi gerektiğini söylüyor. Bölgede Kürt sorununa eğilen siyasi partilere verilen destek artarken, PKK’nın ise desteğini yitirdiğini söyleyen uzman, bu nedenle Demokratik Toplum Partisi’nin sorunun çözümünde büyük sorumluluk taşıdığının altını çizdi.
Axt, “Bunun bir nedeni hükümetin siyasi bir müzakere partnerine ihtiyaç duyması. Ben hükümetin PKK’nın askeri yönetimini muhatap alıp kimi çözüm önerilerini tartışmak üzere masaya oturacağını sanmıyorum. Bu nedenle DTP, hükümetin ihtiyaç duyduğu siyasi müzakere partneridir” diye konuştu.
“Türkiye’nin iç istikrarı için önemli”
Heinz - Jürgen Axt, Türkiye’de Kürtlere daha fazla hak tanıması halinde, bunun ülkeyi bölünmeye götüreceği yönünde endişeler olduğunu, sorunun çözülebilmesi için bu korkunun aşılması gerektiğini de belirtiyor. Profesör Axt, olası bir çözümün AB - Türkiye ilişkilerine yansımasını ise şu sözlerle değerlendirdi:
“Kürt sorununda olası bir çözümün Almanya hükümetinin, Fransa Cumhurbaşkanı’nın ya da Avusturya’nın tutumunda bir değişikliğe yol açar mı bilmiyorum. Ancak önemli olan Kürt sorununun çözümünün Türkiye’nin iç istikrarı için önemli olduğunun kabul edilmesidir.”
Haber: Başak Özay
Editör: Hülya Köylü