1. Kalo tek përmbajtja
  2. Kalo tek lista qendrore e navigimit
  3. Kalo tek më shumë oferta të DW

Masakra nё njё stacion treni nё Kinё - 30 tё vdekur dhe 140 tё plagosur

Mathias von Hein2 Mars 2014

Pas masakrёs nё njё stacion treni nё Kunming vazhdojnё hetime intensive pёr gjetjen e autorёve. Sulmi ndodh nё moment delikat, pak para kongresit popullor - Me ashpёrsi nuk mund tё ecet pёrpara, komenton Mathias von Hein

https://p.dw.com/p/1BIEw
Kunming / Anschlag / Bahnhof / China
Fotografi: picture-alliance/Photoshot

Motivi dhe prejardhja e autorёve tё sulmit ёshtё ende e paqartё, askush nuk e ka marrё mbi vete pёrgjegjёsinё pёr sulmin. Autoritetet megjithatё bёjnё pёrgjegjёs separatistёt nga rajoni i trazirave Xinjiang. Disa shenja nё vendngjarje flasin pёr kёtё, thuhet mё tej nё lajmin e agjencisё shtetёrore kineze Xinhua. Xinjiang nё veriperёndim tё Kinёs ёshtё atdheu i pakicёs myslimane tё ujgurёve. Kёta e ndiejnё veten tё nёnvleftёsuar nё aspektin kulturor, social dhe ekonomik si dhe tё pёrjashtuar nga shoqёria pёrmes politikёs sё zgjerimit sistematikisht tё vendbanimeve pёr kinezёt han.

Komenti: Me ashpёrsi nuk mund tё ecet pёrpara

Kunming deri tani vlerёsohej me epitetin "qyteti i pranverёs sё pёrjetshme". Por qё nga e shtuna nё mbrёmje (01.03.2014) kryeqyteti i provincёs juglindore kineze Yunnan identifikohet me sulmin mё tё pёrgjakshёm terrorist nё historinё e re kineze. Me thika e sopata atentatorёt shkaktuan njё masakёr nё stacionin e trenit nё Kunming, si pasojё mbi 30 vetё gjetёn vdekjen dhe 140 u plagosёn. Sipas agjencisё kineze tё lajmeve Xinhua ёshtё e qartё, se pas masakrёs qёndrojnё terroritёt nga provinca rreth 2000 kilometra larg, Xinjiang, e banuar kryesisht nga myslimanё.

Me tё drejtё sulmi terrorist u dёnua prej Sekretarit tё Pёrgjithshёm tё OKB-sё Ban Ki-Moon. Asgjё s'mund ta justifikojё njё akt tё tillё tё agresionit tё verbёr kundrejt pasagjerёve tё pafajshёm.

Ky akt terrorist u krye nё njё moment delikat politik: Vetёm pak ditё para se gati 3000 tё deleguarit e Kongresit Kombёtar Popullor tё mblidhen nё takimin vjetor. Nё kёtё kohё autoritetet e rendit janё jashtёzakonisht vigjilente. Asgjё s'duhet ta cёnojё harmoninё dhe unitetin kombёtar tё inskenuar si zakonisht nё mёnyrё rigoroze.

Ilham Tohti Professor Uigur China Archiv 2010
Profesor Ilham TohtiFotografi: Frederic J. Brown/AFP/Getty Images

Do tё ishte mirё, nёse udhёheqja kineze dhe delegatёt e pёrzgjedhur tё Kongresit Kombёtar Popullor tё mendonin, nёse ashpёrsia mund tё jetё pёrgjigja e vetme ndaj pakёnaqёsisё sё pakicave kombёtare: mylimanёt ujgurё nё Xinjiang, tibetianёt apo mongolёt. Nuk pritet qё kongresi ta bёjё kёtё. Javёn e kaluar shkencёtari i burgosur ujgur Ilham Tohti u akuzua pёr nxitje tё separatizmit. Nё Kinё pёr njё akuzё tё tillё dёnimi i parashikuar ёshtё kapital. Ndёrkohё qё Tohti ёshtё zёri i moderuar, i cili angazhohet pёr vendosje ekuilibri mes kinezёve dhe ujgurёve. Kush burgos figura tё tilla i hedh njerёzit nё krahёt e ekstremistёve.

Vitin e kaluar lindёn shpresa pёr njё qёndrim tё moderuar ndaj pakicave kombёtare nё Kinё. Shefja e njё grupi me influencё Think-Tank tё Pekinit u shpreh nё njё intervistё pёr njё revistё honkongase lidhur me ҫёshtje fetare dhe etnike. Konkluzioni i saj ishte: Politika e zhvillimit ekonomik nuk funksionon duke vazhduar represionin politik, ndaj kjo duhet tё ndryshojё. Kjo vlen edhe pёr Xinjiang dhe ujgurёt.