Më shumë kontroll për mbrojtësit e kushtetutës

Komisioni hetimor parlamentar për grupin e terrorit NSU (Ilegaliteti Nacionalsocialist) po përballet vazhdimisht me pyetje të reja. Ende nuk është sqaruar përse vjeshtën e kaluar u asgjësuan dosje të cilat mund të kishin dhënë informacion se si është bashkëpunuar me persona kontakti nga Mbrojtja e atdheut në Turingji (me qëndrim të afërt me NSU-në). Fakti që dosjet janë hedhur në makinën që i bën shkresat fije-fije u zbulua javën e kaluar. Në fillim të kësaj jave u bë e ditur që Enti italian për mbrojtjen e shtetit AISI e pati informuar Mbrojtjen gjermane të kushtetutës qysh në vitin 2003 mbi plane për atentate të neonazistëve. Të martën (03.07.2012) u shtua zbulimi që edhe pas atentatit të vitit 2004 në Këln (në të cilin u plagosën rëndë 22 vetë) Enti për mbrojtjen e kushtetutës nuk kishte hetuar mjaftueshëm.

Përballë avarive në hetime në aferën e neonazistëve Ministri i Brendshëm Hans-Peter Friedrich tha se gabimet nuk duhet të mbeten pa konsekuenca. Pas largimit para kohe të presidentit aktual të Entit për mbrojtjen e kushtetutës Heinz Fromm më 31 qershor do të flitet për reforma te Mbrojtja e kushtetutës, tha Friedrich. Megjithatë, çështja është se ç'trajtë do të ketë kjo reformë dhe një kontroll më i fortë i punës së mbrojtësve të kushtetutës.

Duhet analizuar shumë më tepër

Për politologun dhe specialistin për ekstremizmin e djathtë Hajo Funke (i cili zë vend si i ftuar në komisionin hetimor parlamentar për NSU-në) aktualisht nuk mund të parashikohet se ç'kontroll do të jetë i mundshëm: „Mirëpo, doemos duhet të ngrihen struktura të reja, të cilat në tërësi janë në gjendje ta kuptojnë dukurinë e ekstremizmit të djathtë. Për shembull, qendra vrojtimi shkencore dhe të ngarkuar të pavarur. Ne na duhet një strukturë shumë më e hapur, e cila i futet në mënyrë analitike thelbit të problemit që kemi me ekstremizmin e djathtë.

Deri tani ka pasur edhe kontroll, thotë Funke, (p.sh. ministritë që kontrollojnë entet përkatëse të landeve dhe të federatës me anë të mbikëqyrjes së punonjësve dhe komisionet parlamentare të kontrollit, por kjo nuk ka mjaftuar.

Fshehje e qëllimshme

Mbrojtësit e kushtetutës shpesh kanë punuar për vete të vet dhe nuk i kanë parë shenjat ose i kanë keqinterpretuar ato, vijon Funke. Me gjasa çështja është më e thellë, u shpreh Funke në bisedë me Deutsche Welle-n. „Të bërët fije-fije e shkresave është një akt fshehjeje. Ka të dhëna që kjo është bërë me qëllim, megjithëse tani nuk e dimë ende me saktësi.“

Deputeti liberal në Bundestag Patrick Kurth, i cili është edhe anëtar i komisionit hetimor për NSU-në, theksoi të martën se në aferën e NSU-së duhen shqyrtuar edhe hapa ligjorë kundër Entit për mbrojtjen e kushtetutës. I pyetur prej Deustche Welle-s Kurth tha se dëshmitarëve u duhen bërë të qarta konsekuencat e deponimeve të tyre: „Besoj që edhe publiku duhet ta ketë të qartë se dëshmitarët nuk lejohet të thonë ç'të duan.“

Vështrimi i njëanshëm ka traditë

Gazetari dhe eksperti i ekstremizmit të djathtë Thias Marsen nuk beson që Mbrojtja e kushtetutës është e reformueshme dhe bën thirrje për mbylljen e saj. Fakti që ky institucion nuk ka vënë re ose ka injoruar shumë informacione është për të së paku pjesërisht i shpjegueshëm me historinë e institucionit: Natyrisht, Mbrojtja e kushtetutës është një krijesë e Luftës së Ftohtë, kur përballë njëri-tjetrit gjendeshin dy blloqe të papajtueshme. Ai drejtohej para së gjithash kundër Lindjes, kundër RDGJ-së, kundër ndikimit real apo të supozuar të komunistëve. Prandaj syri i tij ka qenë i drejtuar më shumë nga e majta.“ Gjithashtu dihet që Mbrojtja e kushtetutës është ngritur pjesërisht nga njerëz që kanë qenë kriminelë nazistë dhe që në një pjesë kanë shtypur rezistencën në vendet e pushtuara prej Gjermanisë naziste, thotë Marsen.

Autor: Günther Birkenstock / Elert Ajazaj

Redaktoi: Lindita Arapi