افغان‌های برگشته از پاکستان: زندگی را باید از صفر شروع کنیم
۱۴۰۲ آبان ۲۶, جمعه
در خیمه‌ای در یک کمپ مرزی که در منطقه‌ای خشک و بایر موقعیت دارد، زنی نوزادش را به آرامی بر روی زانوهایش تکان می‌دهد. اما طفل که مگسی بر روی بینی‌اش نشسته ناآرام است. خانواده‌اش برای ترک این کمپ و آغاز یک زندگی جدید در افغانستان آمادگی می‌گیرند.
وضعیت کمپ موقتی در تورخم
در یک کمپ ترانزیتی در تورخم، افرادی که مجبور به ترک پاکستان شده اند زندگی می‌کنند. آن‌ها در گرمای روز عرق می‌ریزند و در سرمای شب به خود می‌لرزند. تعداد زیادی خیمه‌های آبی رنگ در این منطقه برافراشته شده اند.
لاری‌های حامل این مهاجران برگشته و اموال آن‌ها آماده عزیمت هستند. به غیر از مسافران، در این لاری وسایل خانه مانند بالشت‌ها، لحاف‌های رنگارنگ و لوازم آشپزخانه نیز به چشم می‌خورد.
به گفته مقام‌های مرزی طالبان از زمانی که پاکستان دستور اخراج مهاجران بدون مدرک را صادر کرده است، دست کم ۲۱۰ هزار افغان از مرز تورخم عبور کرده اند. بسیاری از آن‌ها دهه‌ها و یا در تمام طول عمرشان در کشورشان نبوده اند.
بیشتر بخوانید:
آن‌ها از کمپ پذیرش به ولایت‌های مختلف افغانستان فرستاده می‌شوند و حدود ۱۵ هزار افغانی کمک مالی دریافت می‌کنند. اما بیشتر آن‌ها در افغانستان هیچ کس را ندارند.
شیر آقا، یک مهاجر افغان که قبلا در پاکستان به عنوان گارد کار می‌کرد، گفت: «ما هیچ جایی برای رفتن نداریم، خانه یا زمین نداریم. من هیچ کاری ندارم.»
او ۹ فرزند و لوازم و داشته‌های خانواده‌اش را در یک لاری انداخته و عازم زادگاهش در ولایت قندوز است. اما این مرد ۴۳ ساله هیچ خاطره‌ای از وطن اش ندارد و افغانستان را در سن ۵ سالگی ترک کرده است.
او به خبرگزاری فرانسه «ای اف پی» گفت: «من در آن جا دیگر هیچ کسی را ندارم...فرزندانم از من می‌پرسند: به چه کشوری می‌رویم؟»
امینه که ۴۰ سال دارد و صورتش را با یک چادر سرخ پوشانده است، در یک خیمه به همراه شوهر و ۱۰ فرزندش زندگی می‌کند.
آن‌ها قصد دارند به جلال آباد، مرکز ولایت ننگرهار بروند. امینه در آن جا «برادران زیادی» دارد. او گفت: «من از خانواده‌ام خواستم که برای ما خانه پیدا کنند. اما آن‌ها می‌گویند که هیچ خانه (خالی) اینجا وجود ندارد». امینه افزود: «هیچ کس به ما تلفون نکرده و یا نیامده که ما را ببیند.»
در پاکستان پسرانش ترکاری می‌فروختند و یا ریکشا می‌راندند تا بتوانند پول کافی برای امرار معیشت خانواده به دست بیاورند. اما امینه از چشم‌انداز زندگی در افغانستان هراس دارد، کشوری که با بحران اقتصادی و بیکاری مواجه است. او گفت: «اگر پسرانم کار نکنند، ما زنده نمی‌مانیم.»
در خیمه مجاور، ۱۶ عضو خانواده گل پری در فضایی تنگ زندگی می‌کنند. آن‌ها از زمانی که به این کمپ ترانزیتی رسیده اند، روی کاغذهای کارتن می‌خوابند و لحاف و کمپل ندارند.
صدای گل پری با صدای گاه و بیگاه بوق تانکرهای آب قطع می‌شود. این تانکرها آب به کمپ می‌رسانند که شدیداً به آن نیاز است. همزمان صدای خنده کودکان پابرهنه را می‌شود شنید که به پشت تانکرها آویزان می‌شوند.
گل پری، مادر کلان ۴۶ ساله که نواسه لاغرش را بر روی زانوهایش تکان می‌دهد، می‌گوید که آن‌ها امروز عازم قندوز خواهند شد تا زندگی جدیدی را در کشوری آغاز کنند که او از چهار دهه به این سو در آن نبوده است.
زندگی برای خانواده او که در پاکستان آهن کهنه جمع‌آوری می‌کردند، بسیار به دشواری می‌گذشته است. اما او می‌گوید: «ما در افغانستان هیچ چیز نداریم. می‌ترسیم از گرسنگی بمیریم. در صورتی که اگر کار پیدا کنیم، مشکلی نیست. در وطن خود خوش خواهیم بود. در پاکستان ما را آزار می‌دادند.»
بسیاری از آن‌هایی که حالا برمی‌گردند، دهه‌ها پیش به دلیل منازعه افغانستان را ترک کرده بودند. اما بعد از ختم جنگ و بازگشت طالبان به قدرت، برخی به بازگشت به وطن شان تشویق شدند.
کمپ ترانزیتی در ولایت لغمان
امان‌الله و خانواده‌اش در یک کمپ موقتی در ولایت لغمان زندگی می‌کنند و جای دیگری را در افغانستان ندارند که به آن جا بروند.
این مرد ۴۳ ساله که ۳۵ سال در پاکستان زندگی کرده است، می‌گوید که زندگی در کمپ برای او، خانم و شش فرزندش بسیار سخت می‌گذرد. آن‌ها در یکی از خیمه‌هایی زندگی می‌کنند که صلیب سرخ برپا کرده است.
اینستاگرام دویچه وله را دنبال کنید
این کارگر پیشین ساختمانی می‌گوید که «این جا اصلاَ تشناب ندارد» و زنان «در وضعیت بسیار دشواری هستند». زیرا آن‌ها برای رفتن به تشناب باید تا شب صبر کنند تا بتوانند به صورت گروهی بیرون رفته و رفع حاجت کنند. برق هم در این منطقه اصلاَ وجود ندارد. امان الله در حالی که یک چراغ دستی سرخ به دست دارد، می‌گوید: «ما فرزندان کوچک داریم و خیلی سختی می‌کشیم». آن‌ها در پاکستان به مکتب می‌رفتند، اما او به خاطر آینده شان در افغانستان نگران است.
امان‌الله گفت: «اگر ما این جا پنج روز، یک ماه یا یک سال بمانیم، می‌توانیم تحمل کنیم. اما ما به کار و خانه نیاز داریم... ما قرار است که از صفر شروع کنیم.»
یوتیوب دویچه وله دری را ببینید
شازیه و ۲۰ زن و کودک دیگر در یک لاری کوچک به سوی جلال آباد در حرکت اند. این لاری در ناهمواری‌های جاده تکان می‌خورد و دیده می‌شود که برقع‌های آبی زنان در میان بار لاری نیز تکان می‌خورد.
او در میان افغان‌هایی که از پاکستان برمی‌گردند، یکی از خوشبخت‌ترین‌هاست. شوهرش قبل از او به جلال آباد رفته و یک خانه چهار اتاقه کرایی برای چهار خانواده پیدا کرده است. این مادر سه فرزند که ۲۲ سال دارد، می‌گوید: «کرایه بسیار بالا است. او که کوچک‌ترین فرزندش دو ماهه است، می‌گوید: «می‌توانیم (حداقل) شب راحت بخوابیم.»
Me, af (AFP)