Produktpiraterie

Çin, ekonomi çevrelerinde hem önemli hem de zorlu bir ülke olarak görülüyor. Yıllardır süre gelen başlıca problem ise ürün korsanları. Çin yasalarının oldukça sert olması ve Çin hükümetinin yıllardır ürün korsanlığına karşı sert tedbirler alma sözü vermesine rağmen, durumda pek fazla bir iyileşme göze çarpmıyor. Çin kentlerinde hâlâ her çeşit markalı ürünün korsanlarını bulmak mümkün. Ancak taklidi üretilerek piyasaya sürülen ilaç ya da makine parçası gibi ürünlerin büyük tehlikelere yol açabileceği malum. Avrupa Patent Bürosu, sorunları çözebilmek için 25 yıldır Çin Patent Bürosu SIPO ile sıkı işbirliği yapıyor. Problemler büyük olsa da iki kurum, ortak çalışmalarının başarıya ulaşacağına inanıyor.

Avrupalı firmaların öfkesi dinmiyor

“Çin fuarlarındaki şikâyet bürolarının ürün korsanlarına karşı etkin bir koruma sağladığı” sözü, kulağa inanılamayacak kadar hoş geliyor. Ancak Pekin’deki Avrupa Birliği Büyükelçiliği’nin ikinci önemli ismi Michael Puch, gerçekte Avrupa firmalarından çok daha farklı sözler işitiyor.

Pulch, “Firmalarımızın çok öfkelendiği durumlar yaşadık. Buraya Çin’deki fuarlara geliyorlar ve ürünlerinin aynısının taklit edilerek sunulduğunu görüyorlar. Fuar zamanlarında bu ürünlerin stantlardan kaldırılmasını sağlayamıyorlar. Bu tarz firmaların stant kuramamaları konusunda çalışan büroların, bu ürünleri hemen stantlardan alabilme, stantları tamamen kapatabilme yetkisine sahip olmaları için bazı önerilerde bulunduk. Eğer beş ay sonra kapatılıyorsa bu bizim işimize yaramaz. Eş zamanlı gerçekleşmeli" açıklamasını yapıyor.

16 milyon euroluk proje

Avrupa Patent Bürosu ve Çin Patent Bürosu, 25 yıldır birlikte çalışıyor. Şu anda yürütülen projenin bedeli 16 milyon euro. Proje kapsamında uzun vadeli hedeflere ulaşabilmek için uzmanlar eğitiliyor, profesyonel tercüme yeteneği geliştiriliyor.

Pulch, “Çin tarafı hakkında bilgi sahibi olan çok az hukukçumuz var. Büyük şehirlerde durum daha iyi. Ancak tabii hedef noktası olan Çin firmaları durumla başa çıkabilmek için adli sistemin çok fazla gelişmiş olmadığı kentlere taşınmaya çalışıyor. Düşüncelerimizden biri de bu vakalarla ilgilenecek uzmanlık mahkemelerinin kurulması" diyor.

Çin Patent Bürosu’nun müdürü Tian Lipu da yaşanan sorunların farkında: “Şanghay’daki Dünya Fuarı’nda yaşanan telif hakkı ihlallerini kabul ediyoruz. Resmî mağazalarda bir Expo maskotu yaklaşık 6 euro ediyor. Kopyaları ise büyük çuvallar içinde gizlice alanlara sokuluyor ve 10’da bir oranına mal oluyorlar. Bu yasa dışıdır ve cezalandırılması gerekir. Ancak bu problemi daha fazla sayıda yargıç ya da denetçi aracılığıyla çözemeyiz. Halk arasındaki ‘fikri mülkiyetin para etmediği’ yönündeki geleneksel anlayışı değiştirmeliyiz.“

Çinlilerin patent başvurusunda artış

Uzun yıllar Avrupa Patent Bürosu’nda eğitim gören Tian Lipu, yabancıların şikâyetlerini abartılı buluyor ve ekliyor: “Pek çok insan Çin’de çok para kazanıyor. Bundan fazla bahsetmiyorlar ancak bir problem ortaya çıktığında, şikâyette bulunuyorlar. Her zaman olduğu gibi. Bu durum bizim fikri mülkiyetin daha fazla korunması çalışmalarımızı kesinlikle etkilemiyor. Bu çalışma yabancılara gösteri yapma amacını taşımıyor. Sonunda bu, Çin'e ve yenilikçi ruhumuza hizmet ediyor. Bu, Çin için önemli.“

Aynı görüşü paylaşan Çinli firma sayısı da giderek artıyor. 2009 yılında Avrupa Patent Bürosu’na Çinliler tarafından 2005 yılına kıyasla üç kat daha fazla sayıda patent başvurusu yapıldı. Avrupa Patent Bürosu Başkanı Benoit Battistelli ise daha soğukkanlı bir tutum içerisinde.

Battistelli, “İstatistiklere, nasıl ortaya çıktıklarına dikkat edilmeli. Çinli yetkililer, buluşları, patent tescillerini ve endüstri tasarımlarını birlikte sayıyor. Bu doğal olarak yüksek bir sayı ortaya çıkarıyor. Biz bunu yapmıyoruz. Ancak Çin patentlerinin seviyesinin Avrupa’dakilere yaklaşmış olması önemli. Ve bu çok hızlı gelişiyor. Yine de nüfusla oranlandırıldığında, Avrupalılar yenilik konusunda her zaman öndeler" ifadelerini kullanıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Astrid Freyeisen / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Ahmet Günaltay