1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Çatışmalar El Kaide'nin lehine

7 Nisan 2015

Ortadoğu uzmanları Yemen'deki çatışmaların giderek dini bir boyut kazanmasından endişe ediyor. Diğer yandan ülkedeki çatışmalardan en karlı çıkan ise El Kaide.

https://p.dw.com/p/1F3bv
Fotoğraf: AFP/Getty Images

Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyonun hava harekatına rağmen Husilerin ilerleyişi sürüyor. Birleşmiş Milletler’in verilerine göre son iki hafta içindeki çatışmalarda ölenlerin sayısı 500'ü geçti. Yüzbinlerce insan ülkeden kaçmaya çalışıyor. Uluslararası Kızılhaç Komitesi, bölgeye yardım ulaştırmakta zorlanıyor. Havayolu şirketleri kargo uçuşları yapmaya yanaşmıyor.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi Başkanı Peter Maurer, Twitter hesabında Yemen’in en büyük ikinci kenti Aden için 'hayalet şehir' tabirini kullanıyor. Maurer, ayrıca yardım örgütüne bağlı iki konvoyun pazartesi günü kente ulaştığını da doğruluyor. Kızılhaç, başta liman ve önemli idari binaların da bulunduğu El Mualla semti olmak üzere kentteki birçok semte acil ihtiyaç duyulan ilaç ve tıbbi malzemeleri ulaştırmaya çalışıyor.

Aden'in stratejik önemi

Aden'de çekilen görüntüler, birçok evin yerle bir olduğunu gösteriyor. Görgü tanıkları Husi milislerin evlere ateş ettiğini ileri sürüyor. Aden halkı günlerdir elektrik ve susuz yaşıyor. Kentteki gıda malzemeleri ise tükenmek üzere. Sokaklardaki çeşme ve camilerin önünde insanlar, uzun kuyruklar oluşturuyor. Kuyrukta ellerinde bidonlarla bekleyen birçok yaşlı ve çoçuk göze çarpıyor. Küçük bir çocuk "5 gündür evde sularımız akmıyor, Husiler her gün üzerimize ateş ediyor" diye yakınıyor.

Ülkenin kuzeyindeki Husi isyancılar, Yemen’in eski devlet başkanı Ali Abdullah Salih‘in destekçileri ile güçlerini birleştirdi ve birçok bölgenin kontrolünü ele geçirdi. Şii Husi milisleri, Suudi Arabistan’a kaçan Yemen Devlet Başkanı Abdurrabu Mansur Hadi'ye karşı mücadele ediyor. Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyon da Husi milisleri geri püskürtmek için yaklaşık 2 haftadır Yemen’e hava saldırısı düzenliyor. Suudilerin, "Halk komitesi" olarak adlandırılan Mansur Hadi yanlılarını silahlandırmak için uçaklardan çeşitli silahlar attığı belirtiliyor. Kent sakinleri askeri koalisyonun Husilere denizden de ateş açtığını bildiriyor.

Adenlilerin çoğunun, Husilerin ilerleyişine karşı olduğu belirtiliyor. Elindeki su bidonunu dolduran bir kadın, Husiler için "Sizin burada yaptığınızı Allah kabul etmez. Büyük haksızlık"diye konuşuyor.

Yemen'in güneyinde bulunan Aden kentinin stratejik önemi de büyük. Zira Aden Körfezi’ni Kızıl Deniz'e bağlayan Bab’ül Mendep boğazı, kentin pek uzağında sayılmaz. Gemiler bu boğaz üzerinden Kızıl Deniz‘e, Süveyş Kanalı’na oradan da Akdeniz'e ulaşabiliyor. Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyona destek veren Mısır yönetimi, Bab’ül Mendep Boğazı’nı "Kırmızı Çizgi" olarak niteledi. Kahire yönetimi, geçen hafta Aden Körfezi’ne 4 savaş gemisi gönderdi.

Jemen Kampf um Aden
Fotoğraf: picture-alliance/dpa

Dini çatışma endişesi

Berlin merkezli Bilim ve Politika Vakfı'ndan Ortadoğu uzmanı Guido Steinberg, Yemen’deki savaşın dini bir çatışmaya dönmesinden endişe ediyor. Çatışmaların şu an bir iktidar savaşı niteliğinde olduğunu kaydeden Steinberg, bu durumun Husi isyancıların güneye doğru ilerlemesi ile değişebileceğini belirtiyor. Husi isyancıların eski devlet başkanı Ali Abdullah Salih gibi Şii mezhebine bağlı Zeydî olduğuna dikkat çeken siyaset bilimci Steinberg, ülkenin kuzeyinde yaşayan Zeydilerin toplam nüfusun yüzde 30’nu oluşturduğunu belirtiyor. Steinberg’e göre Husi milisler, Sünni halkın yaşadığı ülkenin güneyine doğru ilerledikçe çatışmalar dini bir boyut kazanacak. Ortadoğu uzmanı, sorunun o nedenle askeri önlemlerle çözülemeyeceğini vurguluyor ve hava saldırılarının bir işe yaramayacağını belirtiyor. Steinberg çözümün ancak tarafları birlikte masaya oturmaya ikna etmekle gelebileceğini ifade ediyor.

Çatışmalar El Kaide'nin lehine

Ülkedeki çatışmalardan en karlı çıkan ise El Kaide. Örgütün Yemen’de faaliyet gösteren kolu, Arap Yarımadasındaki en güçlü terör örgütü olarak görülüyor. Teröristler şu an elini kolunu sallayarak ülke içinde rahatça hareket edebiliyor ve örgüte yeni militanlar kazandırmaya çalışıyor. El Kaide, şimdiden Yemen’in güneyindeki birçok bölgenin kontrolünü elinde bulunduruyor. El Kaide militanları birkaç gün önce de Aden’in doğusundaki Al Mukalla kentini ele geçirdi.

© Deutsche Welle Türkçe

Sabine Rossi / SWR