Yunanistan'ın tek çaresi kemer sıkmak

Yunanistan, kısa vadede tam 78 milyar euro tasarruf etmek istiyor. Ülkenin yaklaşık 11 milyonluk bir nüfusa sahip olduğu gözönünde bulundurulduğunda, her Yunan vatandaşının ortalama 7 bin euro tasarrufta bulunması gerekiyor. Üstelik bu sadece teorik bir hesap olmakla kalmıyor. Daha şimdiden Yunanların cüzdanları âdeta kevgire dönmüş durumda. Halkın alım gücü ciddi ölçüde azalırken, borç yükü ise giderek artıyor.

Memurlara ödenen maaşlarda da bariz bir azalma söz konusu olacak. Zira hükümet "dayanışma vergisi" adı altında memur maaşlarından ek kesintiler yapacak. Maaşların 1000 euroya kadar olan bölümü vergilerden muaf tutulacak. Bunun üzerindeki meblağlar ise kademeli olarak yüzde 1 ile 4 arasında değişen oranlarda ek vergiye tâbi olacak. Bakanlar, belediye başkanları ve üst düzey bürokratlardan ise yüzde 5 dayanışma vergisi kesilecek.

Acı reçete isyan ettiriyor

Ancak Yunan halkının sırtına binecek ek yük bununla sınırlı değil. Motorlu taşıtlar vergisi yüzde 10 artırılıyor. Kalorifer yakıtının litre fiyatına da 5 cent zam yapılıyor. Ayrıca serbest meslek erbabı yaklaşık 300 euroluk ek vergi ödemek zorunda kalacak.

Kapsamlı tasarruf önlemleri, ek vergiler ve zamlar doğal olarak vatandaşı isyan noktasına getiriyor. Bir Atinalı "Akla gelebilecek türlü türlü vergiler icad ediliyorlar. Bir paket sigara alıyorsunuz, ödediğiniz paranın yüzde 70'i doğrudan vergilere gidiyor" diyerek vergilere tepkisini ortaya koyuyor.

Zenginler de ağlar

Tabii fatura sadece orta direk ve dar gelirliye kesilmiyor. Zenginlerden de artık daha fazla vergi alınacak. Öreğin değeri 200 bin euro ve üzerinde evi olanlar, bahçelerinde yüzme havuzu bulunanlar veya 6 metreden uzun yat ve teknelere sahip olanlardan da ek vergiler kesilecek. Yüzme havuzunun büyüklüğü ya da teknenin uzunluğu arttıkça, ödenecek vergiler de doğru orantılı olarak yükselecek. Zenginler de bu durumdan fazlasıyla şikâyetçi.

Kemer sıkma politikası, geleneksel Yunan tavernalarını da vuruyor. Bugüne kadar taverna, restoran ve kafeler için uygulanan yüzde 13'lük KDV oranı bundan böyle yüzde 23'e yükseliyor. Atinalı bir taverna işletmecisi "Vergi yükünü bizzat üstlenmekten başka çarem yok. Eğer zamları müşterilere yansıtırsam tavernaya kimse gelmez. Vatandaşın cebinde zaten para falan kalmadı" diye konuşuyor.

Sahibinden devren satılık havaalanı!

Yunan hükümeti, tüm bu ek vergi ve zamların önümüzdeki 4-5 yıl içinde devletin kasasına 28,5 milyar euro getirmesini bekliyor. Buna ilave olarak yaklaşık 50 milyarlık bir gelir de özelleştirmeden bekleniyor. Devlet Demir Yolları, Selanik Su İşletmesi, elektrik ve gaz işletmeleri, hatta Atina Havaalanı'nın devlete ait hisselerinin satışı planlanıyor. Özelleştirme planları, bu işletmelerdeki çalışanların infailine neden oluyor. Sendikaların yaptığı genel grev çağrısına büyük oranda katılım olurken, grevler sırasında ülkede hayat tam anlamıyla duruyor. Sendika sözcüleri "Özelleştirme kararları geri alınana kadar grevlerin süreceğini" haykırıyor.

Lâle devri sona eriyor

Çalışanların en büyük korkusu, bugüne kadar bol keseden aldıkları maaş ve elde ettikleri avantajların, özelleştirmelerin ardından bir anda tırpanlanması. Örneğin elektrik idaresi çalışanları bugüne kadar elektriğe para ödemiyordu. Şimdi ise hiç değilse kullandıkları miktarın yüzde 15'ini ödemeleri öngörülüyor ama bu bile vatandaşların sokağa dökülüp durumu protesto etmeleri için yetiyor. Ancak hükümet, yoğun protestolara rağmen tasarruf önlemlerini uygulamakta kararlı görünüyor.

Yunanistan Maliye Bakanı Evangelos Venizelos önemli bir noktaya dikkat çekiyor: "Milli ekonomimiz hâlihazırda dipsiz bir fıçıyı andırıyor. Fıçının altını artık kapatmamız gerekiyor. Bunu başarabilirsek yeniden büyüyebilir ve işsizlikle mücadele edebiliriz. Lâkin daha önce borçlarımızı ödeyebilecek duruma gelmemiz gerekiyor."

Tasarruf önlemlerinin ilk paketiyle bütçe açığının, Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla'nın yüzde 10,5'inden yüzde 7,5'ine düşürülmesi hedefleniyor. Yunanistan bu hedefi tuttursa bile Euro Bölgesi'nde bütçesinde en çok açık veren ülkeler arasında yer almaya devam edecek. Ancak yine de İngiltere, ABD ya Japonya gibi sanayileşmiş ülkelere oranla daha iyi bir duruma geleceği de kesin. Zira söz konusu ülkelerin bütçelerindeki açık yüzde 8 ile 10 dolayında seyrediyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Thomas Bormann / Murat Çelikkafa

Editör: Ahmet Günaltay