Yunan bankalarına milyarlar lazım

Sistemik Yunan bankalarının bilançoları en az 4 milyar 4 milyon euro açık veriyor. Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) verdiği bu rakam Yunanistan'ın 2016'yı da resesyonda geçirdikten sonra 2017 yılında yüzde 2,7'lik büyüme kaydedeceği varsayımına dayanıyor. Yunan ekonomisinin toparlanma hızı düştüğü takdirde ise bankaların AB tarafından saptanan düzenleme standartlarına uygun hale gelmesi için 14 milyar 4 milyon euroya ihtiyacı olacak. Yunan bankalarının sermaye stokunun artırılmasına ayrılan üçüncü yardım paketindeki 25 milyar euroluk fonun serbest bırakılması banka bilançolarının yıl sonuna kadar açıklanması şartına bağlanmıştı.

Avrupa Banka Denetleme ve Düzenleme İdaresi'nin açıkladığı rakamlar Yunan basınında olumlu yankı buldu. ‘To Vima' stres testinin beklendiğinden iyi sonuç verdiğini yazarken, ‘Alpha' televizyonu da sermaye artırımına yeşil ışık yakıldığını duyurdu. Atina Üniversitesi Öğretim Üyesi Profesör Panagiotis Petrakis de Deutsche Welle'nin bir sorusu üzerine iyimser olduğunu ve yerli bankaların ihtiyaç duyduğu 6 milyar euronun özel yatırımcı tarafından karşılanabileceğini söyledi. Petrakis, bankaların stres testinden önce piyasada yatırımcı bulma imkanlarını araştırdıklarını tahmin ediyor.

Oysa hafta sonunda Yunan bankalarının piyasa değeri Atina borsasında yüzde 12,5 oranında erimiş ancak uzmanlar bunun ekim ayında yüzde 42,9 oranında prim yapan banka hisselerindeki normale dönüş şeklinde değerlendirmişlerdi. Panagiotis Petrakis ise değer kaybının eski hissedarların oy hakkını kaybetme korkusuyla ya da özel sermaye bulunamadığı takdirde bankaların devletleştirilmesi endişesiyle ilgili olabileceğini söylüyor. Bankalar sermaye bulamadığı takdirde 2014 yılında ticari bankaların büyük ortakları arasına giren milli denetleme ve düzenleme kurumu devreye girecek.

Tatsız önlemlere erteleme

Başbakan Aleksis Tsipras banka bilançolarının denetlenmesinden önce parlamentoya sermaye artırımının hukuki çerçevesini belirleyen bir yasa tasarısı sunmuştu. Tasarı Komünist ve aşırı milliyetçi Altın Şafak partilerinin oylarına karşı büyük ekseriyetle kabul edilmişti. Profesör Petrakis yasanın özel sermaye ile devlet arasındaki ilişkiyi ayrıntılı bir şekilde düzenlememesi nedeniyle yardım fonunun, dolayısıyla da devletin özel bankalardaki hakimiyetini koruyacağını söyledi. Maliye Bakanı Öklid Tsakalotos devletin bankacılık üzerindeki denetim yetkisinin özel yatırımcıyı kaçırmayacak ölçüde kalması gerektiğini dile getirmişti. Yeni düzenlemenin nispeten dengeleyici olduğunu belirten Profesör Petrakis ancak ertelemenin özel bankalara güven duyulmasına yaramayacağını iddia ediyor.

Batık kredilerin şimdiye kadarki bütün tahminleri geride bırakarak 107 milyar Euro'ya çıkacağını kimse tahmin etmemişti. Bu da Yunanistan'da açılan kredilerin yarısının banka bilançolarının zarar hanesine yazılması anlamına geliyor. AMB uzmanları bankaların sermaye artırımının başarıya ulaşmasının öncelikle gayrı menkul piyasasından kaynaklanan batık kredilere nasıl bir çözüm bulunacağına bağlı olduğunu söylüyorlar. Yunanistan'ın yeniden büyüme rotasına girebilmesi için taahhüt edilen reformların bir an önce uygulanması gerektiğine işaret ediliyor. Başbakan Tsipras, batık kredilerin ne olacağına açıklık getirmiyor. Başbakan bir gazeteye verdiği demeçte haciz ve cebri icranın kırmızı çizgisi olduğunu ve borçluların evlerini kaybetmemeleri için kreditörlerin probleme siyasi çözüm bulmaları gerektiğini söylemişti.

Bankere ikramiye yok

Bankaları yeniden düzenleyen yasa, yönetici ikramiyelerine üst sınır getiriyor ve merkez bankası başkanının maaşını aşmasını yasaklıyor. Aynı zamanda bankalar devletten yardım aldığı müddetçe bankerlere ikramiye ödenmesini de men ediyor. Devlet sayesinde ayakta duran özel bankaların küçük hizmet araçlarına bile el konabiliyor.

Bankaların taze sermayeye kavuşup kavuşmayacağı önümüzdeki günlerde belli olacak. Yunan bankalarından Cuma gününe kadar nereden sermaye temin edeceğini AMB'ye bildirmesi bekleniyor. Yeteri ölçüde özel sermaye bulunabilirse Avrupalı vergi mükellefinin sırtındaki yük de hafifleyecek. Hafta başında Euro grubu maliye bakanları Yunan Maliye Bakanlığı'nın tasarruf uygulamalarını gözden geçirmek üzere bir araya gelecekler.

© Deutsche Welle Türkçe

Jannis Papadimitriou