1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Van Gogh sanığına müebbet hapis

Ludger Kazmierczak26 Temmuz 2005

Hollanda’da film yapımcısı Theo van Gogh’un öldüren Muhammed Buyeri hakkındaki ceza bugün açıklandı. Mahkeme heyeti sanığı yönetmen van Gogh'u öldürmek suçundan ömür boyu hapis cezasına çarptırdı.

https://p.dw.com/p/Aagj
Faslı sanık van Gogh'u inançları nedeniyle öldürdüğünü söylemişti
Faslı sanık van Gogh'u inançları nedeniyle öldürdüğünü söylemiştiFotoğraf: dpa

Hollandalı yönetmen Theo van Gogh'u öldüren Faslı Muhammed Buyeri, ömrünün sonuna kadar hapiste yatacak. Birçok ülkede ömür boyu hapis cezaları belli bir süre ile sınırlı ancak Hollanda'da müebbet hapis cezası alanlar gerçekten ölünceye dek cezaevinde kalıyor. Tabii Kraliçe hükümlüyü affetmezse.

Aslında Hollanda'da hükümlüler aldıkları cezanın üçte ikisini çektikten sonra serbest kalıyor. Ancak bu durum ömür boyu hapis cezası için geçerli değil. Ömür boyu hapis cezası Hollanda'da 1878 yılında, ölüm cezasının kaldırılmasıyla yürürlüğe girdi. İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana bu cezaya sadece 16 kişi çarptırıldı. Bunlardan ikisi daha sonra affedildi. Biri kanser olduğu için, diğeri ise hayatını tamamen değiştirdiği konusunda yetkilileri ikna edebildiği için. Müebbet hapis cezası alan diğer 14 hükümlü ise ömrününü sonuna dek cezaevinde kaldı. Dolayısıyla yönetmen van Gogh'u öldüren Buyeri'nin de ömrünü cezaevinde geçirmesine kesin gözüyle bakılıyor.

van Gogh 2 Kasım'da öldürüldü

2 Kasım 2004 günü Amsterdam’ın canlı bir caddesinde bisikletiyle işine giden rejisör Theo van Gogh, Faslı Muhammed Buyeri’nin saldırısına uğramıştı. Bisikletle van Gogh’u takip eden Buyeri, sanatçıyı sollarken üzerine ateş açmıştı. Yere düşen van Gogh yalvarırken, Buyeri ateşe devam etmişti. Görgü tanıklarının anlattığına göre, daha sonra sakince bir bıçak çıkaran sanık, van Gogh’a saplamıştı.

Cinayeti neden işlediğini anlatmıştı

İki günlük duruşmada pek konuşmayan sanık, duruşmanın sonunda kurbanının annesine hitap ederek, cinayeti neden işlediğini anlatmıştıı:

“Oğlunuzdan nefret ettiğim için değil, inancım nedeniyle bunu yaptığımı bilmenizi isterim. O yalancı değildi. Bir Faslı olarak kendimi kişisel hakarete uğramış hissettiğim de doğru değil. Hayır, inancımdan dolayı böyle hareket ettim.”

Pişman değil

Allah’a ve peygambere hakaret eden herkesi idam cezasına çarptıran bir yasaya uyduğunu ve ne zaman olsa aynı şeyi yapacağını söyleyen Buyeri’nin alacağı ceza bir bakıma bu sözleriyle kesinleşmiş oldu.

Van Gogh'un tartışmalı filmi

47 yaşında öldürülen rejisör, İslam’ı ve İslam’da kadının rolünü eleştirdiği “Submission” adlı filmiyle tartışma yaratmıştı. Bunun ardından da ölüm tehditleri almıştı.

Davanın merkezinde tabii van Gogh cinayeti var. Ama Buyeri cinayetin ardından polisle çatışmaya da girmişti. Soruşturmayı yürüten polisler, Buyeri’nin öldürülerek, kendi kanısına göre, şehit mertebesine yükselmek istediğini savunuyor. Fakat 27 yaşndaki katil bacağından vurulduktan sonra, tutuklanmıştı.

Buyeri’nin, aslında Afrika kökenli milletvekili Ayaan Hirsi Ali’yi hedef aldığı belirtiliyor. “Submission” filmini van Gogh’la birlikte çeviren Hirsi Ali de, İslam’daki kadın rolünün keskin bir eleştirmeni olarak tanınıyor.

Terör örgütü üyesi değil

Fakat Buyeri’nin bir terör örgütü üyesi olduğu sanılmıyor. Yine de, bu yıl sonunda başlayacak başka bir davada bu suçla yargılanacak. Avukatı Peter Plasman ise, müvekkilinin terörist olmadığını savunuyor:

“Kendisi de söylüyor: ‘Öldürülmesi için yeterli neden teşkil eden birşey yaptığı için Theo van Gogh’u öldürdüm’ diyor. Hollanda halkına korku salmak istediğinden hiç söz edilmedi.”